بیش‌ترین گردوغبار جهان در خاورمیانه

بیش‌ترین گردوغبار جهان در خاورمیانه ارزیابی اثرات در دستور کار راپمی هماهنگ‌کننده راپمی با بیان این‌که این سازمان قصد دارد طی برنامه‌ای بلندمدت و منسجم اثرات گردوغبار را در منطقه پایش و ارزیابی کند، گفت: منطقه خاورمیانه بیش‌ترین گردوغبار جهان را دارد. به گزارش مهر، حسن‌محمدی، هماهنگ‌کننده سازمان منطقه‌ای راپمی در کارگاه تخصصی محیط‌زیست دریایی […]

بیش‌ترین گردوغبار جهان در خاورمیانه

ارزیابی اثرات در دستور کار راپمی

هماهنگ‌کننده راپمی با بیان این‌که این سازمان قصد دارد طی برنامه‌ای بلندمدت و منسجم اثرات گردوغبار را در منطقه پایش و ارزیابی کند، گفت: منطقه خاورمیانه بیش‌ترین گردوغبار جهان را دارد.

به گزارش مهر، حسن‌محمدی، هماهنگ‌کننده سازمان منطقه‌ای راپمی در کارگاه تخصصی محیط‌زیست دریایی و نقش اصحاب رسانه در تنویر افکار عمومی که با حضور پروین‌فرشچی، معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست، برگزار شد اظهار کرد: گردوغبار طی سال‌های گذشته به مسأله روز کشور ما تبدیل شده و علاوه بر غرب و مرکز ایران سایر نقاط کشور را فرا گرفته است و متأسفانه این روند ادامه‌دار است.

وی افزود: هر چه ابعاد گردوغبار ریزتر باشد، خطرات آن بیش‌تر است چون این ذرات وارد ریه‌ها می‌شوند و اثرات مخرب زیادی بر سلامت انسان می‌گذارند. این ذرات به دلیل ابعاد کوچکشان با وزش باد می‌توانند هزاران کیلومتر حرکت کنند. در اصطلاح علمی به این ذرات SAND STORM گفته می‌شود که با شن باد (DUST STORM) متفاوت است.

هماهنگ‌کننده سازمان منطقه‌ای راپمی با تأکید بر این‌که باید منابع این گردوغبار‌‌ها شناسایی و اثرات آنها بر سلامت انسان و محیط‌زیست ارزیابی شود، گفت: یکی از وظایف راپمی پرداختن به گردوغبار و خشکسالی و اثرات آن روی محیط‌زیست است. ۲۰ منبع گردوغبار در منطقه خاورمیانه وجود دارد که ۹تای آن بر خلیج‌فارس، دریای عمان و ایران اثر دارد.

وی افزود: منطقه بین‌النهرین مهم‌ترین منبع گردوغبار منطقه است. بعد از بین‌النهرین منطقه‌ای در عربستان سعودی، منطقه‌ای در امارات، دلتای رود اردن و یک منطقه در یمن مهم‌ترین تأثیرات منابع گردوغبار منطقه به حساب می‌آیند. داخل ایران نیز در غرب و شرق منبع گردوغبار داریم.

محمدی با اشاره به از بین رفتن تالاب بین‌النهرین در دوره صدام اظهار کرد: تالاب بین‌النهرین که تالاب حورالعظیم نیز بخشی از آن است توسط صدام خالی و ۸۵ درصد آب این تالاب در یک کانال جمع شد. همین موضوع باعث بیابانی شدن منطقه شد.

به گفته هماهنگ‌کننده سازمان راپمی طی ۴۰ یا ۵۰ سال گذشته روند بیابان‌زایی در داخل ایران نیز باعث افزایش منابع گردوغبار شده است. همچنین خالی شدن سفره‌های زیرزمینی و عدم مدیریت صحیح آب‌های سطحی باعث تشدید گردوغبار شده است.

محمدی در ادامه با اشاره به اثر مخرب سدسازی‌های ترکیه روی دجله و فرات اظهار کرد: طی ۵۰ سال گذشته ده‌ها جلسه بین کشورهای ایران، عراق و ترکیه درباره موضوع رودخانه‌های فرات و دجله برگزار شده همچنین کارگاه‌ها و کنفرانس‌های متعدد منطقه‌ای، ۳ اجلاس وزرا و… برگزار شده اما متأسفانه هیچ نتیجه ملموسی نداشته است.

وی ادامه داد: یکی از شرایط عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا این است که روی دجله و فرات سد ساخته نشود ولی دولت ترکیه کار ساخت‌وساز سد‌‌ها را ادامه می‌دهد. دجله و فرات دو رودخانه بین‌المللی هستند و براساس قراردادهای بین‌المللی، ترکیه باید با کشورهای ذی‌نفع قرارداد امضا کند و آب دجله و فرات براساس عدالت به همه این کشور‌‌ها برسد. در شرایط حاضر ترکیه قلدری می‌کند و کشورهای منطقه نیز سکوت اختیار کرده‌اند این در حالیست که باید حق‌السهم کشور‌‌ها به‌طورعادلانه از دجله و فرات داده شود و اقدامات ترکیه نباید آسیبی به سایر کشورهای منطقه وارد کند.

محمدی افزود: ترکیه در کنفرانس گردوغبار تهران چندین بیانیه درباره این موضوع مطرح کرد و مدام سعی داشت اثرگذاری سدسازی‌های گسترده روی دجله و فرات و تشدید گردوغبار را انکار کند که خوشبختانه در جریان این کنفرانس، رییس‌جمهور کشور ما با جدیت به موضوع سدسازی ترکیه اشاره کرد.

وی با اشاره به تأثیر مخرب جنگ روی پدیده‌های طبیعی اظهار کرد: تا زمانی که جنگ در منطقه باشد فرسایش خاک، خشکسالی و گردوغبار نیز وجود خواهند داشت.

هماهنگ‌کننده سازمان راپمی در ادامه با بیان این‌که این سازمان قصد دارد طی برنامه‌ای بلندمدت و منسجم اثرات گردوغبار را در منطقه پایش و ارزیابی کند، گفت: منطقه خاورمیانه بیش‌ترین گردوغبار جهان را دارد البته نباید فراموش کنیم که گردوغبار تنها ذرات معلق نیست بلکه این گردوغبار‌‌ها مواد آلاینده را نیز با خود انتقال می‌دهند.

وی ادامه داد: سازمان راپمی قصد دارد ۷۷ ماده آلاینده آلرژی‌زا و خطرناک را از طریق گردوغبار منتقل می‌شود اندازه‌گیری کند. سازمان بهداشت جهانی سال گذشته مطالعه‌ای در عراق انجام داد. بر اساس نتایج این مطالعه نوزادان متولد شده در منطقه مطالعه شده معمولاً به یک سالگی نمی‌رسیدند. بعد از نمونه‌گیری از نوزادان مشخص شد که ۲۹ آلاینده سمی پایدار در خون آنان وجود دارد.

محمدی تأکید کرد: یک کمیته علمی در سازمان راپمی برای پایش و ارزیابی اثرات گردوغبار روی محیط‌زیست و انسان ایجاد شده است و یک طرح عملیاتی درازمدت در ۳ فاز برای این کار خواهیم داشت. فاز اول به صورت پروژه پایلوت در سه کشور ایران، کویت و عراق انجام خواهد شد و بعد از نیازسنجی در ۸ کشور منطقه ارزیابی اثرات مخرب گردوغبار پایش خواهد شد.

 

محمدی تصریح کرد: در جریان این طرح از لحظه ورود گردوغبار تأثیر آن روی همه موجودات مورد بررسی قرار می‌گیرد. از فیتوپلانگتون‌‌‌ها گرفته تا ماهی و میگو و کل ذخیره غذایی و در نهایت انسان مورد بررسی قرار می‌گیرد. تمام این پایش‌‌‌ها به شکل مدل در می‌آید که به کمک آن می‌توان پیش‌بینی‌هایی را در این زمینه ارایه داد.