ترمیم زخم‌های دیابتی با استفاده از پوشش نانویی

 

محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه علوم پزشکی تهران با تولید یک پوشش نانویی تلاش کردند بهبود زخم‌های دیابتی را سرعت بخشند. این پوشش‌های متشکل از نانوالیاف را می‌توان به‌منظور درمان انواع زخم‌های پوستی از جمله زخم‌های ناشی از سوختگی و برش مورد استفاده قرارداد.

به گزارش ایرنا، دیابت یکی از شایع‌‌ترین بیماری‌هایی است که بسیاری از افراد جامعه به آن مبتلا هستند. پیش‌بینی می‌شود تعداد مبتلایان به این بیماری از ۱۷۱ میلیون نفر در سال ۲۰۱۰ به ۳۶۶ میلیون نفر در سال ۲۰۳۰ برسد.

یکی از پیامدهای ابتلا به این بیماری عدم بهبود یا روند بسیار کند بهبود زخم‌هاست. غلظت بالای گلوکز مانع از پیشرفت مراحل مختلف فرایند بهبود و ترمیم زخم می‌گردد. ازاین‌رو معرفی روش‌هایی که بتوان به‌وسیله‌ آن‌‌ها روند ترمیم زخم را تسریع کرد، یکی از اقدامات ضروری در جهت پیشگیری از وخامت شرایط جسمی بیمار است.

عادله قلی‌پور کنعانی، محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تولید پوشش‌های پلیمری متشکل از نانوالیاف جهت تسریع روند درمانی زخم را به‌عنوان اهداف دنبال شده در این طرح معرفی نمود.

استفاده از این پوشش نانویی علاوه بر افزایش سرعت ترمیم زخم‌ها، کاهش هزینه‌ ترمیم زخم‌‌ها به دلیل چند منظوره بودن این پوشش‌‌ها را نیز به دنبال دارد.

قلی‌پور ضمن تشریح خصوصیات یک پوشش ایده‌آل، خواص برجسته‌ این پوشش تولید شده در این طرح و نحوه‌ عملکرد آن را بدین شرح بیان کرد: پوشش‌های مناسب برای ترمیم زخم باید دارای خصوصیاتی از قبیل ضد میکروب بودن و تخلخل باشد. پوشش‌های نانویی به دلیل تخلخل بالا به‌راحتی می‌توانند چرک، خون و عفونت را از روی زخم خارج کنند. همین امر موجب مرطوب شدن پوشش و عدم چسبندگی پانسمان بر روی زخم و تنفس‌پذیر بودن پانسمان را موجب می‌شود.

به گفته وی پلیمر به‌کار رفته در تولید این پوشش، پلیمر کیتوسان است که علاوه بر دارا بودن ویژگی ضدمیکروبی، به دلیل شباهت ساختار شیمیایی‌اش به کلاژن موجود در بافت‌های طبیعی وقتی به شکل نانوالیاف بر روی بافت آسیب‌دیده قرار می‌گیرد، شرایط ماتریس خارج سلولی طبیعی را برای زخم شبیه‌سازی می‌کند. بدین ترتیب فیبروپلاست به‌سرعت از طریق ایجاد سیگنال‌های بیوشیمیایی به ناحیه‌ زخم جذب شده و ترمیم با سرعت بالاتری اتفاق می‌افتد.

قلی پور در ادامه به بیان مراحل تولید و ارزیابی این پوشش‌های نانویی پرداخت و افزود: در مرحله‌ اول پلیمرهای موردنظر (کیتوسان، پلی ونیل الکل و پلی کاپرولاکتون) تهیه شده و محلول همگن از مخلوط دو و ۳جزیی از پلیمرهای نام‌برده تولید شد. در مرحله‌ بعد، پارامترهای فرایند الکتروریسی تعیین شده و داربست‌های نانولیفی بی‌بافت تولید شد.

وی تصریح کرد: آزمون‌های SEM، FTIR، DCS، تخلخل سنجی و استحکام سنجی بر روی پوشش حاصل شده انجام شد و در نهایت از این پوشش جهت ترمیم زخم ایجاد شده بر روی بدن موش صحرایی مورد استفاده قرار گرفت.

محقق دانشگاه صنعتی امیر کبیر خاطر نشان کرد: نتایج حاصله نشان‌دهنده‌ اثر فوق‌العاده مناسب پوشش‌های نانویی در ترمیم زخم‌های دیابتی است، به‌طوری‌که پس از گذشت بیست روز زخم‌هایی که با پوشش نانویی پانسمان شده بودند به‌طور کامل ترمیم شدند.

از طرح حاضر دو اختراع با عنوان‌های تولید زخم بندهای نانولیفی مخلوط کیتوسان-پلی وینیل الکل به‌منظور ترمیم زخم‌های برشی تمام عمق به شماره‌ ثبت ۷۳۳۸۴ و تولید وب‌های نانولیفی چندلایه از کیتوسان و پلی کاپرولاکتان به‌منظور افزایش خواص مکانیکی وب و کاربرد آن در ترمیم زخم‌های برشی و سوختگی به شماره‌ ثبت ۷۳۳۹۱ به ثبت رسیده است.

 

این تحقیقات حاصل تلاش‌های عادله قلی پور کنعانی- محقق دوره‌ پسادکترای دانشگاه صنعتی امیرکبیر- سید هژیر بهرامی- عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر- و شهرام ربانی- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران- است.