«فرونشست» جنوب تهران را تهدید می‌کند

«فرونشست» جنوب تهران را تهدید می‌کند کم آبی، برداشت بی‌رویه آب و محرومیت از حقابه سد ماملو، دشت‌های جنوب تهران را وارد وضعیتی بحرانی و خطرآفرین کرده و احتمال رانش زمین را به شدت افزایش داده است. به گزارش مهر، دشت ورامین یکی از قطب‌های کشاورزی کشور بوده که بخش قابل‌توجهی از محصولات کشاورزی و […]

«فرونشست» جنوب تهران را تهدید می‌کند

کم آبی، برداشت بی‌رویه آب و محرومیت از حقابه سد ماملو، دشت‌های جنوب تهران را وارد وضعیتی بحرانی و خطرآفرین کرده و احتمال رانش زمین را به شدت افزایش داده است.

به گزارش مهر، دشت ورامین یکی از قطب‌های کشاورزی کشور بوده که بخش قابل‌توجهی از محصولات کشاورزی و دامی کشور را تولید می‌کند، بنا به گفته مسؤولان یکی از مشاغل عمده مردم در دشت ورامین، کشاورزی و دامپروری است و از این راه ارتزاق می‌کنند.

 تأثیر به سزای آب، در حیات کشاورزی و دامپروری نیز بر کسی پوشیده نیست، اگر آب نباشد، کشاورزی، سر سبزی و تولید محصولی نخواهد بود، کاهش بارندگی‌‌ها و نزولات آسمانی در سال‌های اخیر از یک سو و عدم فراگیری آبیاری‌های نوین و نیز عدم تخصیص حقابه دشت ورامین از سد «ماملو» سبب شده است، که تأمین آب کشاورزی برای محصولات این منطقه یکی از حیاتی‌‌‌ترین مشکلات کشاورزان زحمتکش باشد.

 سد ماملو، در سال ۷۹ و در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی تهران است، که با ۸۰۰ متر عرض و ۳۰۰۰ متر طول بر روی رودخانه جاجرود و رودخانه فصلی دماوند در روستای ماملو با هدف تأمین آب کشاورزی، آب شرب و برق شهرهای پاکدشت، ورامین و جنوب تهران احداث شده است، هدفی که هرچه گذشت کمرنگ‌تر شد و رنگ باخت.

 حقابه کشاورزان دشت ورامین شامل شهرستان‌های ورامین، پیشوا و قرچک، از سد ماملو یکی از مطالبات عمده کشاورزان و مسؤولین این منطقه بوده است، مطالبه‌ای که هرگز به‌طور کامل محقق نشد.

 

برداشت بی‌رویه آب توسط کشاورزان دشت ورامین، در پی خشکسالی‌های اخیر و نیز عدم تخصیص حقابه سد ماملو به دشتی در حاشیه کویر و تشنه ورامین را آزار داده و سبب وقوع فرونشست‌هایی در این منطقه شده است یکی از آنه فرونشستی عمیق با و طویل با عمق بیش از یک متر است که در روستای «قلعه بلند» از توابع بخش «جواد آباد» ورامین را تهدید می‌کند.

خطر فرونشینی زمین از زلزله هم بیش‌تر است

 سعید صادقلو، دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی و عضو پیوسته انجمن ژئوپلیتیک ایران در خصوص گفت: فرونشست زمین یا تعبیر بین‌المللی آن «لند سابسیدنس»، پدیده‌ای است که در اثر خالی شدن لایه‌های پایینی سطح زمین ایجاد می‌شود.

وی اضافه کرد: هنگامی که لایه‌های پایینی سطح زمین بنابر دلایلی از جمله معدن‌کاری، برداشت سیالات زیرزمینی مانند آب‌های زیرزمینی، نفت، گاز و… خالی می‌شود، حفره‌هایی ایجاد می‌شود.، که لایه‌های بالایی آن حفره‌ها تا سطح زمین امتداد دارد، دچار سنگینی زیادی هستند و این وزن زیاد، موجب می‌شوند که به راحتی سطح زمین فرونشست پیدا کند، حال اگر بر روی سطح زمین، تأسیساتی مانند دکل‌های برق فشار قوی، مخابراتی، زمین کشاورزی، ساختمان و… باشد، همگی تخریب خواهند شد.

صادقلو افزود: گذشته از این، در زیر زمین نیز ما لوله‌ها و منابع زیرساختی زیادی مانند آب، برق، گاز، تلفن و… داریم، که بر اثر فرونشست زمین، همگی دچار تخریب خواهند شد. در میان عوامل مختلف، مهم‌ترین عامل در فرونشست زمین در استان تهران، برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی است، استان تهران حدود ۳۰هزار چاه غیرمجاز دارد، که در این بین حدود ۱۰ هزار چاه غیرمجاز مربوط به مصارف خانگی است و ۲۰هزار چاه غیرمجاز باقی‌مانده مربوط به حوزه کشاورزی است.

 وی با بیان این که برداشت سرسام‌آور از منابع زیرزمینی آب، باعث شده است که تهران رکورددار فرونشینی زمین حتمی در مقیاس جهانی باشد، اضافه کرد: تهران به‌طور متوسط هر روز یک میلی‌متر و هر سال ۳۶ سانتی‌متر فرونشینی دارد، که عمده این فرونشینی نیز مربوط به جنوب‌شرق و جنوب‌غرب استان تهران و شهرستان‌هایی مانند ورامین، شهریار و اسلامشهر است.

 

 این دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی خطر این فرونشینی‌‌‌ها را از زلزله هم فراتر خواند و گفت: در صورت بروز زلزله ۶ ریشتری در تهران، بخشی از تخریب استان، جدا از زلزله، تنها و فقط به خاطر نشست کردن زمین خواهد بود، این بحران روندی تدریجی را طی کرده است تا به این شرایط حساس رسیده است و اگر به آن نیندیشیم و توجه نکنیم، توان آن را دارد که امنیت ملی کشورمان را با چالشی اساسی مواجه کند.