مشاور عالی اقتصادی اتاق بازرگانی مشهد با اشاره به این‌که سرمایه‌گذاری خارجی در ایران تاکنون موفق نبوده و به هدف خود، یعنی انتقال تکنولوژی دست پیدا نکرده است، معتقد است: یکی از مشکلات اصلی ما در مسیر جذب سرمایه‌گذاری خارجی، کمبود نیروی انسانی لازم است؛ آن هم به این علت که دانشگاه‌های کشور […]
مشاور عالی اقتصادی اتاق بازرگانی مشهد با اشاره به این‌که سرمایه‌گذاری خارجی در ایران تاکنون موفق نبوده و به هدف خود، یعنی انتقال تکنولوژی دست پیدا نکرده است، معتقد است: یکی از مشکلات اصلی ما در مسیر جذب سرمایه‌گذاری خارجی، کمبود نیروی انسانی لازم است؛ آن هم به این علت که دانشگاه‌های کشور با بدنه جامعه ارتباط ندارند.
آن‌چه در ادامه این مطلب می‌خوانید، نتیجه گفت‌وگوی صما با محمدعلی خطیب، مدرس دانشگاه و کارشناس مسایل اقتصادی است.
+آقای دکتر خطیب، شرایط بازار ایران را برای جذب سرمایه خارجی چطور ارزیابی می‌کنید؟
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی FDI اصولاً نقش انتقال تکنولوژی را دارد؛ نه تأمین مالی. متأسفانه گاهی برداشت اشتباه از این موضوع می‌شود و بسیاری، سرمایه‌گذاری خارجی را روشی برای تأمین مالی می‌دانند. از این نظر، ایران به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد؛ زیرا طی حدوداً ۲۵ سال گذشته، تکنولوژی بسیاری از واحدهای تولیدی بازسازی نشده و نوآوری در آن‌‌ها انجام نگرفته است. به همین دلیل، بسیاری از صنایع و بخش‌های تولیدی کشور با تکنولوژی کار می‌کنند که از شرایط روز بسیار عقب است. به واسطه این موضوع، در صادرات موفقیت کم‌تری کسب می‌کنیم؛ زیرا صادرات بر پایه نوآوری، تکنولوژی و دستیابی به مزیت رقابتی است. یعنی زمانی می‌توانیم در بازارهای بین‌المللی رقابت کنیم که در تولیدات خود نوآوری داشته باشیم، از مزیت رقابتی استفاده کرده و کالایی تولید کنیم که از این مزیت برخوردار است.
از طرفی، براساس اقتصاد مقاومتی، نگاه به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی برای رشد اقتصادی لازم است. پس باید بتوانیم با اتکا به مزیت رقابتی خود با کشورهای دیگر رقابت کنیم و این هم به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد.
+آیا بازار ایران آمادگی لازم را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارد؟
در این بخش هنوز آمادگی به آن مفهوم وجود ندارد؛ ولی با توجه به این‌که در اقتصاد مقاومتی به‌عنوان چراغ راه و نقشه راه کشور، مشارکت در بازارهای بین‌المللی و تعامل با کشورهای دنیا اصل در نظر گرفته شده است، این موضوع از نظر فکری این آمادگی را به وجود می‌آورد که از طریق همکاری با کشورهای خارجی، به تولید کالا بپردازیم و وارد بازارهای منطقه‌ای و جهانی شویم.
حال با توجه به این‌که طی ماه‌های اخیر، هیأت‌های خارجی به ایران رفت‌و‌آمد می‌کنند، نمودهایی از این جریان را می‌بینیم. برای مثال در صنعت خودرو، ایران قبول کرده است با شرکت‌های خودروسازی خارجی همکاری کند. طبق این مشارکت، بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از محصولات تولیدی، به کشورهایی صادر شود که این شرکت‌ها متعلق به آن‌هاست.
این قدم بزرگ، نشان از این دارد که مسؤولان متوجه اهمیت این موضوع شده‌اند که شرکت‌های خارجی نباید فقط با سرمایه خود به تولید برای بازار داخلی بپردازند، بلکه بخشی از تولیدات آن‌‌ها باید وارد بازار بین‌المللی شود.
+چه مشکلاتی در بخش جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور وجود دارد؟
یکی از مشکلات اصلی در مسیر جذب سرمایه‌گذاری خارجی، نبود نیروی انسانی یا کمبود نیروی انسانی لازم است. آن هم به این علت که دانشگاه‌های کشور با بدنه جامعه ارتباط ندارند و در رابطه با جامعه، نیروی انسانی تربیت نمی‌کنند. قطعاً این تفکر باید تغییر کند؛ چون نسل جدید دانشگاه‌ها، کارآفرین تربیت می‌کنند و آینده به چنین فارغ‌التحصیلانی نیاز دارد.
+وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی در کشور را طی سال‌های گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید و ایران در مقایسه با کشورهای موفق در این بخش چه جایگاهی دارد؟
تاکنون سرمایه‌گذاری خارجی در ایران موفق نبوده و به اهداف خود نرسیده است. حتی در سال‌های قبل از انقلاب هم پروژه‌هایی که با کمک سرمایه‌گذاری خارجی اجرا شد یا بخش‌های تولیدی که با سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد شد، نتوانست به اهداف خود، یعنی انتقال تکنولوژی برسد. علت همان‌طور که اشاره شد، کمبود نیروی انسانی در این بخش است و زیرساخت‌های دیگری مثل جاده، فرودگاه و توسعه بنادر که آمادگی لازم در آن‌‌ها وجود نداشت.
نمونه کشورهای موفق، کره‌جنوبی است که در سرمایه‌گذاری در بسیاری از کشور‌ها ازجمله ایران موفق است. چینی‌‌ها نیز که از تکنولوژی نسبتاً قابل قبولی در خودروسازی و صنایع الکترونیک برخوردارند، به سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر و در بخش‌هایی روی آورده‌اند که در آن توانمندی دارند. مالزی نیز در حوزه جذب و صادرات سرمایه‌گذاری خارجی موفق است.
+به نظر شما فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایران چگونه باید به جهان معرفی شود؟
باید از کشورهایی که به ایران کالا صادر می‌کنند، تقاضا کنیم به‌جای صدور کالا به صدور سرمایه بپردازند. در سرمایه‌گذاری خارجی، مبادله سرمایه و تکنولوژی با بیرون مطرح است و هدف نیز همین است. امروز مبادلات با کشورهای دیگر، بیش‌تر بر مبنای مبادله سرمایه (به معنای تکنولوژی) و نیروی انسانی و حتی مبادله دانش فنی است.
+فکر می‌کنید سرمایه‌گذاری خارجی در کشور تا چه حد لازم است؟
این موضوع به این بستگی دارد که سرمایه‌گذاری خارجی در چه قسمت‌هایی انجام بگیرد. قانون سرمایه‌گذاری خارجی به خارجی‌‌ها اجازه می‌دهد تا صددرصد در شرکتی سرمایه‌گذاری کنند، ولی کل سرمایه‌گذاری خارجی نباید بیش از یک‌سوم ارزش افزوده را تولید کند. ما قانون بسیار خوبی داریم و این قانون مشخص کرده است تا چه میزان می‌توانیم از سرمایه‌گذاری خارجی استفاده کنیم. ناموفق بودن این قانون، به این دلیل نیست که قانون خوبی نبوده، بلکه به دلیل شرایط جانبی دیگری است؛ ازجمله فراهم‌بودن زیرساخت‌های لازم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.