بازگشت قطار ترانزیت انرژی ایران بر ریل اصلی تجارت سوآپ نفت بخت بسته سرمایه‌گذاری‌ها را باز می‌کند نقش ایران به‌عنوان بازار نهایی نفت آسیای مرکزی و مکانی برای ترانزیت نفت، با توجه به ثبات و امنیت کشورمان، سوژه جذابی برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی نفتی فراهم آورده است؛ از همین روی ایران یکی از مسیرهای قابل توجه […]
بازگشت قطار ترانزیت انرژی ایران بر ریل اصلی تجارت
سوآپ نفت بخت بسته سرمایه‌گذاری‌ها را باز می‌کند
نقش ایران به‌عنوان بازار نهایی نفت آسیای مرکزی و مکانی برای ترانزیت نفت، با توجه به ثبات و امنیت کشورمان، سوژه جذابی برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی نفتی فراهم آورده است؛ از همین روی ایران یکی از مسیرهای قابل توجه ترانزیت انرژی دریای خزر به شمار می‌آید
درحالی که سوآپ نفت عاملی مؤثر در تشویق سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای سرمایه‌گذاری در حوزه تأمین تجهیزات و تأسیسات زیربنایی برای ترانزیت سوخت کشور به شمار می‌آید؛ تحقق مأموریت مجموعه وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران در دولت دوازدهم در بازپس‌گیری بازارهای هدف انرژی و برگرداندن قطار ترانزیت انرژی ایران بر ریل اصلی، با تلاش‌های انجام شده به زودی محقق می‌شود.
به گزارش ایلنا، با روی کار آمدن دولت یازدهم و گشایش‌های سیاسی و اقتصادی، بار دیگر زمزمه از سرگیری سوآپ نفت خام مطرح شد و اراده وزارت نفت بر استفاده دوباره از پتانسیل ژئوپلیتیکی کشورمان برای انتقال و ترانزیت نفت و گاز قرار گرفت.
تلاش‌های وزارت نفت در دولت تدبیر و امید، در دولت دوازدهم به بار نشست و مقدمات از سرگیری سوآپ نفت خام فراهم شد.
اواسط مردادماه امسال بود که انتقال نفت خام از طریق خط لوله پس از ۷ سال وقفه با ظرفیت جابه‌جایی روزانه ۵۰۰ هزار بشکه به‌طور رسمی آغاز شد.
ورود محموله‌‌ای ۲۱۴ هزار بشکه‌ای از نفت ترکمنستان به بندر نکا، امید دوباره‌ای برای تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه ایجاد کرد و مذاکرات بعدی با دیگر کشور‌ها را تا حدود زیادی تسریع کرد.
هم‌اکنون نیز سوآپ نفت خام با بهره‌گیری از تأسیسات خطوط لوله و مخابرات منطقه شمال و از طریق ۲۷۲ کیلومتر خطوط لوله ۳۰ و ۳۲ اینچ انجام می‌شود. بدین‌ترتیب نفت خام وارداتی پس از امتزاج و ذخیره‌سازی در مخازن پایانه نفتی نکا، از سوی مراکز انتقال نفت نکا، ساری، گل پل و اوریم پمپاژ و از طریق خط لوله۳۲ اینچ با عبور از مناطق جنگلی و سخت گذر کوهستانی استان‌های مازندران و تهران پس از طی مسافت ۲۲۰ کیلومتر در فشارشکن مغانک به منطقه تهران تحویل می‌شود.
با بهره‌گیری از این طرح بزرگ ملی، در هر ماه به‌طور میانگین حدود ۸۱ میلیون و ۶۷۰ هزار لیتر فرآورده در استان گلستان و همچنین ۱۸۱ میلیون لیتر فرآورده نیز در استان مازندران به شرکت ملی پخش تحویل و از تردد ۸۷۶ تانکر در جاده‌ها جلوگیری می‌شود.
در دیداری که حسن‌روحانی با الهام‌علی‌اف؛ رییس‌جمهوری آذربایجان داشت اعلام کرد که ایران آمادگی دارد تا همکاری‌های خود با آذربایجان را در بخش‌های صنعتی از جمله سوآپ نفت و گاز و همچنین اکتشاف و تولید نفت در حوزه دریای خزر گسترش دهد.
در عین حال، همزمان با حضور هیأت روسی در ایران برای انجام برخی توافقات اقتصادی، شرکت روسی روسنفت آمادگی خود را برای همکاری با ایران در زمینه سوآپ نفت خام اعلام کرد.
با این وجود اولین توافق نهایی برای سوآپ نفت خام در دولت دوازدهم، ۱۹ آذرماه امسال و با امضای توافقنامه سوآپ نفت خام میان ایران و عراق صورت گرفت.
رویترز به نقل از وزیر نفت عراق مدعی شد که ایران توافق کرده روزانه ۶۰ هزار بشکه از نفت تولید شده در میدان نفتی کرکوک در شمال عراق را با نفت ایران سوآپ کند.
براساس این توافقنامه که به امضای وزرای نفت و انرژی دو کشور رسیده، ایران موظف شده که «نفتی با همان خصوصیات و همان مقدار» که از کرکوک دریافت کرده را در بنادر جنوبی عراق در خلیج‌فارس تحویل دهد.
این موافقتنامه به عراق اجازه می‌دهد که فروش نفت کرکوک را که از زمان بازپس‌گیری میادین این منطقه از کرد‌ها در ماه اکتبر متوقف شده بود، از سر بگیرد.
آنچه مسلم است، با ورود عراق به جاده ترانزیت انرژی ایران، می‌توان به گسترش نقش ایران در جابه‌جایی انرژی در منطقه و افزایش منافع اقتصادی این فعالیت امیدوار بود. در عین حال سوآپ نفت برای عراق مزایای زیادی به همراه خواهد داشت.
ایران، اولویت ترانزیت نفت از خزر
با توجه به این‌که ایران یکی از ۵ کشور حوزه خزر است و از مرزهای گسترده دریایی در دریای‌عمان و خلیج‌فارس و دستیابی به آب‌های آزاد برخوردار است و نیز از نظر دارا بودن وضعیت مناسب مسیرهای انتقال نفت، می‌تواند به‌عنوان یک مسیر ترانزیت مؤثر و باصرفه از حوزه دریای خزر به بازارهای جهانی مطرح شود.
دریای خزر دارای مقادیر متنابهی نفت و گاز است که به دریای آزاد راه ندارد، بنابراین انرژی خزر باید از طریق لوله به بنادری که به دریا راه دارند، منتقل شود، از این‌رو ایران می‌تواند در انتقال این منابع سهمی داشته باشد.
در این میان، نقش ایران به‌عنوان بازار نهایی نفت آسیای مرکزی و مکانی برای ترانزیت آن، با توجه به ثبات و امنیت کشورمان، سوژه جذابی برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی نفتی فراهم آورده است و از همین روی یکی از مسیرهای قابل توجه ترانزیت انرژی دریای خزر به شمار می‌آید.
سوآپ، برگ برنده ایران در تجارت انرژی
شکی نیست که سوآپ برای ایران مزایای زیادی در‌بردارد و به نوعی یک بازی دو سر برد است.
در برنامه اولیه سوآپ نفت، اهداف بلندمدتی در نظر بوده که مهم‌ترین آنها تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه بوده است. در طرح سوآپ، ایران با استفاده از تأسیسات نفتی نکا، نفت را از کشورهای همسایه حاشیه دریای خزر خریداری می‌کند و به مصرف داخلی می‌رساند و در مقابل با استفاده از امتیاز دسترسی به آب‌های آزاد، معادل نفت خریداری‌شده در مرزهای شمالی را در مرزهای جنوبی به فروش می‌رساند. این طرح که به مدت ۱۳ سال با موفقیت انجام می‌شده، منافع سرشاری برای کشورمان به همراه داشت که از مهم‌ترین آنها واردات نفت مرغوب و صدور نفت با کیفیت پایین‌تر از پایانه خارگ بوده است که به ازای هر بشکه سودی در حدود ۳ دلار را در پی داشت.
تا قبل از توقف طرح سوآپ، بر اساس قراردادی که ایران با ۴ شرکت بین‌المللی منعقد کرده بود به ازای هر بشکه نفت خام که در خلیج‌فارس به مشتریان این شرکت‌ها تحویل می‌شد، مبلغی نیز به عنوان حق ترانزیت به ایران تعلق می‌گرفت؛ با افزایش حجم این تجارت در سال‌های اوج خود، تأسیسات نفتی نکا و خطوط انتقال متناسب با این ظرفیت افزایش یافت.
گفتنی است؛ با انجام طرح سوآپ علاوه بر امکان گسترش روابط اقتصادی با کشورهای همسایه، دستیابی به بازار مصرف آن کشور‌ها برای فروش محصولات داخلی نیز میسر می‌شود.
ایجاد اشتغال داخلی و توزیع درآمد و نیز تعریف فعالیت‌های تجاری مرتبط و جدید در راستای حفظ و تأمین هرچه بیش‌تر منافع ملی از دیگر نتایج مثبت سوآپ نفت است.
همچنین عاملی مؤثر در تشویق سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به سرمایه‌گذاری در حوزه تأمین تجهیزات و تأسیسات زیربنایی برای ترانزیت سوخت کشور به شمار می‌آید.
سوآپ باعث وابسته شدن کشورهای حوزه مرز شمالی به کشورمان می‌شود که این موضوع تحکیم و تقویت روابط سیاسی و ثبات سیاسی در منطقه را در پی دارد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.