فاجعه تجارت غیرقانونی باله کوسه در ایران

فاجعه تجارت غیرقانونی باله کوسه در ایران

در پی کشف محموله‌ای شامل ۱۶۰۰کیلوگرم باله کوسه در یک لنج ماهیگیری در آب‌های ایران، بار دیگر بحث صید غیرقانونی کوسه و تجارت باله این جانور در محافل خبری داغ شده است.

به گزارش سیناپرس، در روز‌های گذشته خبری به نقل از مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان سیستان‌وبلوچستان مبنی بر کشف یک لنج در آب‌های دریای عمان در نزدیکی چابهار منتشر شد که با خود محموله‌ای شامل ۱۶۰۰ کیلوگرم باله کوسه حمل می‌کرد. کارشناسان اعتقاد دارند برای جمع‌آوری این میزان باله کوسه باید دست‌کم ۱۴۰۰ کوسه صید و کشته شده باشد. این موضوع به دلیل نقش کوسه‌ها در ایجاد توازن زیست‌محیطی در اکوسیستم‌های دریایی دارای اهمیت است و بدون شک صید بی‌رویه و غیرقانونی این موجودات می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد.

کوسه‌ها تنها قربانیان فرهنگ غلط مردم چین نبوده و این داستان تلخ را در شکار غیرقانونی کرگدن‌های آفریقایی با هدف استفاده از پودر شاخ آنها در کشور چین، شکار غیرقانونی ببر با هدف ساخت داروهای سنتی چینی از استخوان این جانور و شکار فیل با هدف استفاده از عاج این جانور در چین شاهد هستیم.

 به اعتقاد کارشناسان کوسه از آبزیان حمایت ‌شده و بسیار ارزشمند آب‌‌های آزاد از جمله خلیج‌فارس و دریای عمان به شمار می‌رود که در رأس چرخه غذایی اقیانوس‌ها قرار دارد. در این گزارش به بررسی شرایط صید غیرقانونی کوسه و دلایل این موضوع می‌پردازیم.

مطالبه در بازارهای جهانی

شاید در نگاه نخست برای بسیاری از افراد عادی در سراسر جهان به استثنای کشورهای شرق آسیا، شکار کوسه آن هم در این مقیاس وسیع، عجیب باشد زیرا کوسه‌ها بیش‌تر به عنوان یک موجود خطرناک و تهدید کننده در آب‌های آزاد شناخته می‌شوند و هیچ‌گاه به عنوان یک آبزی که گوشت آن به‌طور گسترده مورد مصرف انسان قرار گرفته باشد، شناخته نشده و به همین دلیل کشتار کوسه‌ها در این مقیاس وسیع جای تعجب دارد.

در پاسخ باید اعلام کرد که مقصد نهایی بیش‌تر کوسه‌های شکار شده در سراسر جهان، چین و هنگ کنگ هستند. البته در این کشور‌ها تنها باله کوسه‌ها مصرف شده و گوشت کوسه کاربرد چندانی ندارد. به همین دلیل صیادان معمولاً پس از صید کوسه‌ها، باله آنها را جدا کرده و جانور بدون باله را که قادر به شنا نیست، در آب ر‌ها می‌کنند که در نتیجه از بین می‌روند.

آمارهای رسمی و مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که سالانه حدود ۱۰۰میلیون کوسه در گوشه و کنار جهان شکار شده و بخش عمده‌ای از این شکار با هدف تجارت پر سود باله کوسه در شرق آسیا انجام می‌شود. به گزارش مرکز جهانی حفاظت از کوسه‌ها (Global Shark Conservation)، این جانور معمولاً به جهت داشتن باله‌های مخصوصی که در آشپزی و برای درست کردن نوعی سوپ کاربرد دارد، شکار می‌شوند.

  براساس قوانین بین‌المللی شکار کوسه‌ها بدون داشتن مجوز، غیرقانونی بوده و پیگرد داشته و همچنین فروش گوشت و باله‌های این جانور نیز ممنوع اعلام شده است. این قانون که ۳ سال پیش در جلسه کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه‌های در خطر انقراض (CITES) در تایلند مورد موافقت کشورهای مختلف قرار گرفت، در تمامی کشور‌ها ابلاغ و اجرای آن الزامی است. در این آیین‌نامه یکی از موجودات اقیانوسی که نوعی سفره ماهی به نام manta ray است نیز مورد حمایت قرار گرفت چرا که اینگونه سفره ماهی به جهت داشتن آبشش خاصش مدت‌هاست که مورد استقبال مردم چین واقع شده‌اند.

 

تمامی این موارد در حالی عنوان می‌شود که طی سال‌های اخیر کشتن کوسه‌ها برای استفاده از باله‌هایشان و سایر بخش‌های بدنشان افزایش زیادی پیدا کرده است و تجارت گوشت و باله آنها در هنگ کنگ و چین بسیار بالاست. متأسفانه کشتار و صید بی‌رویه، خطر انقراض این‌گونه موجودات اقیانوسی را تهدید می‌کند.