اثرات روانشناختی زلزله و راه‌های بهبود آن

اثرات روانشناختی زلزله و راه‌های بهبود آن الهام غروی آشتیانی زلزله می‌تواند باعث پیامدهای روانشناختی پایداری در افراد شود. مانند اختلالات شدید و مزمن روانی که در طول عمر افراد باقی می‌ماند و فوراً پایان نمی‌پذیرد. همچنین در معرض زلزله قرار گرفتن می‌تواند باعث تغییرات فیزیولوژیک مانند تغییرات سطح هورمون‌ها، اختلالات خواب، تغییرات ضربان قلب […]

اثرات روانشناختی زلزله و راه‌های بهبود آن

الهام غروی آشتیانی

زلزله می‌تواند باعث پیامدهای روانشناختی پایداری در افراد شود. مانند اختلالات شدید و مزمن روانی که در طول عمر افراد باقی می‌ماند و فوراً پایان نمی‌پذیرد. همچنین در معرض زلزله قرار گرفتن می‌تواند باعث تغییرات فیزیولوژیک مانند تغییرات سطح هورمون‌ها، اختلالات خواب، تغییرات ضربان قلب و افزایش فشار خون شود.

افرادی که در معرض زلزله قرا می‌گیرند چه احساسات و هیجاناتی را تجربه می‌کنند؟

زلزله می‌تواند باعث برانگیختن هیجانات شدید در افرادی شود که در معرض آن بوده‌اند از شایع‌‌ترین این هیجانات می‌توان اضطراب، ترس و حملات وحشت را نام برد. اضطراب هیجانی است که می‌تواند برای انسان کارکرد و پیامد مثبت و منفی داشته باشد. از یک‌سو می‌تواند با کاربرد فرایندهای عصبی، فیزیولوژیک، رفتاری و شناختی به افراد کمک کند تا از حداکثر توانمندی‌شان برای سازگاری با شرایط استفاده کنند. از سوی دیگر با ایجاد تغییرات عصبی، فیزیولوژیک، رفتاری و شناختی فرد را در برابر ابتلا به اختلالات روانی، از جمله افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه، آسیب‌پذیر کند.

۵ پیامد شایع روانشناختی در افرادی که در معرض زلزله قرار می‌گیرند

۱- گوش بزنگی

افرادی که در معرض زلزله قرار می‌گیرند اغلب دچار احساس گوش بزنگی می‌شوند و در برابر نشانه‌های خطر حساسیت بالایی پیدا می‌کنند و هر سر و صدایی باعث می‌شود تا برای پنهان شدن اقدام کنند.

۲ -اضطراب و افسردگی

افرادی که در معرض زلزله قرار می‌گیرند به دلیل تهدید زندگی‌شان عموماً دچار نشانه‌های اضطراب و افسردگی می‌شوند. این دو اختلال علائم مشابهی از جمله خستگی، اختلال خواب، کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره، تحریک‌پذیری و عدم توانایی در تمرکز دارند. در بسیاری از موارد این علائم با گذشت زمان از بین می‌روند اما اگر به‌صورت پایدار بمانند نیاز به درمان می‌باشد.

۳- اشتغال ذهنی با رویداد زلزله

افرادی که در معرض زلزله قرار گرفته‌اند به‌طور مداوم اتفاق زلزله را در ذهنشان مرور می‌کنند و با آن فکر می‌کنند؛ لازم است که درمانگران در زمان مناسب مداخله کنند و در صورت امکان بتوانند به آنها کمک کنند تا به عملکرد طبیعی و فعالیت‌های روزانه بازگردند.

۴- هراس از زلزله

افرادی که در معرض زلزله قرار می‌گیرند، دچار ترس و وحشت، از تکرار زلزله می‌شوند. در این حالت فرد عدم کنترل بر شرایط و آسیب‌پذیری را تجربه می‌کند.

۵)استرس پس از سانحهPTSD

افراد مبتلا به PTSD عموماً تمایل دارند که رویداد آسیب‌زا را «دوباره و دوباره» در ذهنشان، تکرار کنند، به‌طور ناگهانی ارتباط با واقعیت را از دست می‌دهند و احساس ناراحتی و ترس بسیار شدیدی را تجربه می‌کنند. گاهی اوقات حتی ممکن است رویداد آسیب‌زا را فراموش کنند. و آن را به یاد نیاورند.

پیشنهاد‌هایی برای بهبود: یک وقفه خبری

اگرچه افرادی که در معرض زلزله بودند، علاقه به مرور خبر‌ها و اطلاعات و بالا رفتن آگاهی در مورد زلزله دارند اما تماشای مکرر اخبار و فیلم می‌تواند تنش را تشدید کند.

زندگی ادامه دارد

روال زندگی در افراد وجود دارد که می‌توانند ادامه دهند، مانند رفتن به سر کار یا مدرسه و غذا خوردن. مفید است که این روال‌ها و برنامه‌ها را حفظ کنند تا به‌طور مداوم در مورد زمین لرزه فکر نکنند.

انجام رفتارهای سالم

خوردن وعده‌های غذایی متعادل، ورزش منظم مانند رفتن به یک پیاده‌روی طولانی و داشتن استراحت کافی، مراقبت از سلامت جسمانی که برای سازگاری مناسب است و می‌تواند توانایی افراد در معرض زلزله را برای مقابله افزایش دهد.

افکار مثبت را در دسترس نگه دارید

در حالی که یک زلزله می‌تواند مشکلات و ضرر‌های زیادی را به بار آورد، افراد در معرض زلزله سعی کنند چیزی مثبت پیدا کنند و بر آن تمرکز کنند.

پیدا کردن راه سازنده برای کمک به دیگران

سازمان‌های زیادی برای ارایه انواع مختلف کمک به بازماندگان ایجاد شده‌اند. مشارکت داوطلبانه در فعالیت‌های چنین سازمان‌هایی عمل مثبتی است که می‌تواند به افرادی که در معرض زلزله قرار گرفته‌اند، کمک کند تا کار مثبتی برای آسیب‌دیدگان انجام‌ دهند و هم خودشان احساس کارآمدی داشته باشند.

حفظ امید و پیگیری درمان

بسیاری از افرادی که فاجعه‌ای را تجربه کرده‌اند، به‌علت مشکلات ناشی از آن دچار ناتوانی‌هایی می‌شوند و نیاز به کمک دارند، این افراد با گذشت زمان می‌توانند نقاط قوت خود را بیابند و توان بیش‌تری برای ادامه زندگی داشته باشند. برای کمک، مداخله‌ای انتخاب شود که به بهترین وجه مشکل آنان را حل کند و به شکلی که متناسب با ویژگی‌ها و ترجیحات شخصی آنان است، بتواند نیازهای آنها را برآورده کند.

 

گستره‌ای از مداخلات درمانی برای افرادی که در معرض زلزله بودند، به‌کار می‌رود از جمله درمان شناختی، رفتاری، شناختی-رفتاری، بین فردی، انسانگرا، هیپنوتیزمیا ترکیبی از چند سبک درمان. این درمان‌ها می‌تواند به شکل فردی، زوج، خانواده یا گروه درمانی انجام شود. در برخی از موارد ترکیب دارو درمانی به همراه روان درمانی بهترین نتیجه را در پی خواهد داشت.