«گاندو چابهار» زیستگاه ۲۹۱ گونه جانوری و ۱۵۰ گونه گیاهی

«گاندو چابهار» زیستگاه ۲۹۱ گونه جانوری و ۱۵۰ گونه گیاهی

براساس بررسی‌ها، ۱۹۲ گونه پرنده، ۲۸ گونه پستاندار، ۷۱ گونه خزنده و ۱۵۰ گونه گیاهی در محدوده منطقه حفاظت شده «گاندو باهوکلات» از توابع شهرستان چابهار در سیستان و بلوچستان زیست می‌کنند.

به گزارش ایرنا، منطقه حفاظت شده گاندو در محدوده باهوکلات دشتیاری در سال ۱۳۴۹ با نام منطقه حفاظت شده باهوکلات اعلام شد و در سال ۱۳۶۱ به سبب زیست‌گونه منحصربه‌فرد تمساح پوزه کوتاه ایرانی که در اصطلاح محلی «گاندو» گفته می‌شود، به منطقه حفاظت شده گاندو تغییر نام یافت.

منطقه گاندو با وسعت ۴۶۵ هزار و ۱۸۱ هکتار در منتهی‌الیه جنوب شرق استان سیستان و بلوچستان و در محدوده شهرستان‌های چابهار و سرباز قرار دارد و رودخانه مهم و فصلی باهوکلات از پایین‌دست سد پیشین نیز در این بخش واقع شده است.

این منطقه حفاظت شده دارای اقلیم خشک و گرم است و گونه‌های مهم گیاهی نظیر جنگل‌های حرا، چش و میوه‌های گرمسیری موز و انبه به صورت دست کاشت و از گونه‌های مهم جانوری گاندو، خرس‌سیاه، کاراکال، جبیر، سنجاب بلوچی و لاکپشت‌های سبز، زیست می‌کنند.

سیمای منطقه حفاظت‌شده گاندو در یک طبقه‌بندی کلی دربرگیرنده رودخانه‌ها، آبگیرهای محل زیست تمساح تالابی، اراضی ساحلی مجاور دریای عمان، رویشگاه جنگل‌های حرا و زیستگاه زادآوری بسیاری از پرندگان، کوه‌ها و ارتفاعات واقع در شمال، شمال‌شرق و شرق منطقه و همچنین اراضی پست مرکز و جنوب منطقه (دشت باهوکلات) است.

باهوکلات منطقه‌ای است هموار با دامنه ارتفاعی ۰ تا ۹۰۰ متر، نواحی مرتفع با وسعتی اندک در شمال قرار گرفته و از جنوب به خور گواتر و حور باهو و هم مرز با کشور پاکستان متصل است.

رودخانه‌های سرباز و باهوکلات در منطقه حفاظت شده گاندو جریان دارند و متوسط دما و بارندگی سالیانه ۲۷ درجه سانتی‌گراد و ۱۳۷ میلی‌متر گزارش شده است.

این منطقه زیستگاه منحصربه‌فرد تمساح پوزه کوتاه ایرانی، به زبان بلوچی گاندو محسوب می‌شود.

باهوکلات جاذبه‌های اکوتوریستی زیادی دارد و وجود دیواره‌های بلند در سواحل دریای عمان، جنگل‌های حرا، چش و کهیر، تمساح پوزه کوتاه ایرانی و آب و هوای مطبوع در زمستان، معماری خاص منطقه و وجود میوه‌های گرمسیری مثل انبه، موز و عبور جاده ارتباطی چابهار- ایرانشهر در کنار رودخانه سرباز از جذابیت‌های اکوتوریستی این منطقه است.

رییس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان چابهار به ایرنا گفت: منطقه حفاظت شده گاندو باهوکلات از ویژگی و سیمای عمومی منطقه شامل وضعیت توپوگرافی، چشم‌انداز، پوشش گیاهی و گونه‌های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات‌وحش و گونه‌های شاخص جانوری و کریدور‌ها برخوردار است.

اشرف‌علی‌حسینی افزود: ۵۱۵ گونه پرنده در سراسر ایران شناسایی شده است که براساس بررسی‌ها ۱۹۲ گونه پرنده متعلق به ۵۲ خانواده و ۱۲۳ جنس در محدوده منطقه حفاظت شده گاندو باهوکلات این شهرستان زیست می‌کنند.

وی بیان‌کرد: در این محدوده نزدیک به ۱۳۱ آبادی و روستا وجود دارد و گونه شاخص منطقه و ایران «تمساح پوزه‌کوتاه» معروف به گاندو در این محدوده زیست می‌کند.

وی ادامه‌داد: در منطقه حفاظت شده گاندو ۱۵۰ گونه گیاهی متعلق به ۴۹ خانواده شناسایی شده است که از این میان، خانواده Gramineae بالا‌ترین درصد فراوانی جنس و گونه را نسبت به سایر خانواده‌ها داراست.

وی تصریح‌کرد: از ۱۶۰ گونه پستاندار موجود در ایران ۲۸ گونه متعلق به ۶ راسته و ۵ خانواده در منطقه حفاظت شده گاندو زیست می‌کنند.

وی گفت: از تعداد کل خزندگان شناسایی شده در ایران که جمعاً ۲۰۹ گونه هستند ۷۱ گونه متعلق به ۴۲ جنس و ۱۳ خانواده در محدوده منطقه حفاظت شده گاندو شناسایی شده است.

رییس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان چابهار با بیان این‌که از مجموع ۱۷ گونه دوزیست ایران تعداد چ۴ گونه در باهوکلات زیست می‌کنند، خاطرنشان‌کرد: علاوه بر اینها منطقه حفاظت‌ شده گاندو با دارا بودن رودخانه‌های مهمی چون سرباز و باهوکلات، دارای ۱۲ گونه ماهی از ۵ خانواده و ۱۰ راسته در آب‌های داخلی است.

آب و هوای مطلوب به ویژه در فصل پاییز و زمستان و وجود گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی و رشد انواع میوه‌های گرمسیری و منحصر به‌فرد ایران، بخش دشتیاری چابهار و شهرستان سرباز را به مکانی بسیار مناسب برای سرمایه‌گذاری و گردشگری تبدیل کرده است که در صورت سرمایه‌گذاری دولتی و بخش خصوصی نه تنها زمینه ایجاد اشتغال فراهم می‌شود بلکه موجب برگشت سریع اصل سرمایه و توسعه و پیشرفت منطقه می‌شود.

شهرستان چابهار براساس سرشماری آبان سال ۱۳۹۵ با جمعیت ۲۸۳ هزار و ۲۰۴ نفر و ۴۸ هزار و ۱۴۷ خانوار از شمال به شهرستان‌های نیکشهر، قصرقند و سرباز، از شرق به کشور پاکستان، از جنوب به دریای‌عمان(مکران) و از غرب به شهر کنارک متصل است.

 

چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران و سرزمین موج و مرجان واقع در قلب مَکُّرانِ بلوچستان و در فاصله ۶۴۵ کیلومتری جنوب زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان از ۳ شهر به نام‌های چابهار، پلان و نگور، ۳ بخش مرکزی، دشتیاری و پلان، ۶ دهستان و ۴۳۸ روستا تشکیل شده است.