اما و اگرهای تبدیل ارز در قراردادهای نفتی

اما و اگرهای تبدیل ارز در قراردادهای نفتی توافق در قراردادهای نفتی نرخ تبدیل ارز و واحد پول مربوط به هزینه‌ها و بازپرداخت پیمانکاران یکی از دغدغه‌ها و چالش‌های مهم پیش روی پیمانکاران و کارفرمایان است. هاتف‌ستاری در ادامه یادداشتی که در اختیار روزنامه مناقصه‌مزایده قرارداده است، می‌نویسد: اصولاً سرمایه‌گذاران خارجی، چه در حوزه نفت […]

اما و اگرهای تبدیل ارز در قراردادهای نفتی

توافق در قراردادهای نفتی نرخ تبدیل ارز و واحد پول مربوط به هزینه‌ها و بازپرداخت پیمانکاران یکی از دغدغه‌ها و چالش‌های مهم پیش روی پیمانکاران و کارفرمایان است.

هاتف‌ستاری در ادامه یادداشتی که در اختیار روزنامه مناقصه‌مزایده قرارداده است، می‌نویسد: اصولاً سرمایه‌گذاران خارجی، چه در حوزه نفت و چه خارج از حوزه نفت تمایل دارند هزینه‌ها و سود خود را به نرخی دریافت دارند و یا محاسبه کنند که معمول و عرف تجار بوده است و میزان مشخصی داشته و کم‌تر دچار نوسان باشد. از این رو بسیارند معاملاتی که پرداخت‌ها یا محاسبات آن براساس دلار آمریکا صورت می‌پذیرد.

با مطالعه قراردادهای مختلف نفتی می‌توان چارچوب بندهای مربوط به تبدیل نرخ ارز را بدین‌صورت بیان داشت.

در بند اول ماده مربوط به تبدیل نرخ ارز اصولاً ذکر می‌شود که کلیه بازپرداخت‌ها و هزینه‌ها و پاداش‌ها و… براساس دلار آمریکا محاسبه و پرداخت خواهد شد. (یا به صورت پول نقد و یا به صورت نفت cash or in kind) حال اگر پرداخت‌ها و هزینه‌های شرکت بین‌المللی نفتی براساس پول رایج کشور صاحب نفت مانند ریال بود، تکلیف چیست؟

اصولاً قراردادهای نفتی مقرر می‌کنند که هزینه‌های انجام شده توسط پیمانکار براساس پول-داخلی کشور صاحب نفت ابتدا باید براساس فرمول مشخصی به دلار تبدیل شود و بعد از تبدیل به دلار، قابل بازپرداخت توسط کشور مزبور خواهد بود.

برای مثال فرض کنید شرکت بین‌المللی نفتی ۱۰۰۰ ریال هزینه کرده است. اصولاً در قرارداد‌ها اینطور پیش‌بینی می‌شود که بایستی ۱۰۰۰ ریال براساس نرخ اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ابتدا به دلار تبدیل شده و بعد به پیمانکار پرداخت شود.

حال اگر مبالغ پرداختی براساس پول رایج سایر کشور‌ها بود، چطور؟ برای مثال اگر شرکت توتال که مشغول انجام عملیات نفتی در ایران است، به ناچار هزینه‌هایی براساس روپیه انجام داده باشد، تکلیف چیست؟

رویه قراردادهای نفتی در این مورد کمی جالب‌تر به نظر می‌رسد. اصولاً در اینگونه مواقع ابتدا پول هزینه‌شده(روپیه) براساس فرمول‌ها یا مراجع مورد قبول یا روزنامه‌های تجاری بین‌المللی به دلار تبدیل می‌شود و بعد از #تبدیل بازپرداخت می‌شود. برای مثال براساس قراردادهای مورد مشاهده، نرخ مورد توافق جهت تبدیل ارز، نرخ موجود در آخرین شماره روزنامه فاینشنال تایمز Financial Times می‌باشد. یعنی روپیه براساس نرخ موجود در مرجع فوق‌الذکر به دلار تبدیل شده و بعد بازپرداخت می‌شود. گاهی نیز ممکن است پول کشوری هزینه شود که نرخ تبدیل آن در هیچ مرجعی موجود نباشد!

در اینصورت قرارداد‌ها بیان می‌دارند که بایستی کارفرما و پیمانکار بر روی تبدیل نرخ ارز توافق کنند. بدیهی است در صورت اختلاف و عدم حصول توافق ممکن است موضوع به‌کارشناس یا داوری ارجاع شود.

و در نهایت براساس قرارداد پیمانکار متعهد می‌شود که در امور، هزینه‌های خود و تبدیل نرخ ارز و سایر مسایل مربوط به موضوع مورد بحث، از قوانین و مقررات کشور صاحب نفت تبعیت کند.

 

هاتف‌ستاری- کارشناس حقوق و قرادادهای نفت و گاز