حیات در رگ‌های کویر جریان دارد «قنات» رمز عبور از خط قرمز خشکسالی سازه‌های شگفت‌انگیزی که راز دسترسی به نعمت آب در کویر محسوب می‌شوند در حالی به‌عنوان یک راهکار خروج از مشکل خشکسالی مطرح هستند که نیاز به توجه برای نگهداری و احیا دارند. در گذشته مردم مناطق کویری و کم آب کشور ازجمله […]
حیات در رگ‌های کویر جریان دارد
«قنات» رمز عبور از خط قرمز خشکسالی
سازه‌های شگفت‌انگیزی که راز دسترسی به نعمت آب در کویر محسوب می‌شوند در حالی به‌عنوان یک راهکار خروج از مشکل خشکسالی مطرح هستند که نیاز به توجه برای نگهداری و احیا دارند.
در گذشته مردم مناطق کویری و کم آب کشور ازجمله در کویر اصفهان برای توسعه کشاورزی و تأمین آب، خواسته‌های خود را از دل پاک خاک جستجو می‌کردند.
به گزارش مهر، خلاقیت برای تأمین آب از منابع محلی از یک‌سو و از سوی دیگر مدیریت صحیح امکانات و منابع در دسترس موجب خلق سازه‌های آبی دست‌کند در قلب کویر شد.
در واقع قنات‌‌‌‌‌ها از هزاران سال پیش بیش‌تر در مکان‌های فاقد رودخانه و چشمه توسط ایرانیان ساخته شده و با خلق این شیوه استحصال آب، زندگی در مکان‌های کم آب نیز زیباتر و دستی یافتنی‌تر شده است.
قنات‌‌‌‌‌ها در مناطق کویری با هدف مقابله با خشکسالی و رفع کم‌آبی حفر شده‌اند و از تکنولوژی خاصی برخوردار هستند؛ اما در سال‌های اخیر این سازه‌های شگفت‌انگیز در معرض تخریب قرار گرفته‌اند. مطابق اظهارات معاون سازمان میراث فرهنگی هم اکنون ۳۷هزار رشته قنات در ایران وجود دارد، که تنها ۱۱ رشته قنات به‌صورت مشترک و در قالب قنات‌های ایرانی ثبت جهانی شده‌اند.
به گفته عبدالکریم بهنیا، پدر علم قنات ایران اکثریت قنات‌های کشورمان به دلیل بی‌توجهی مردم و کاهش بارندگی رو به تخریب قرار دارند. وی با اشاره به وجود ۶۰هزار قنات در کشور تا سال ۳۲ گفت: این رقم در مقایسه با قنات‌های موجود مرگ ۲۳هزار قنات را اعلام می‌کند که باید با بازنگری و اتخاذ برنامه‌های لازم از مرگ زودرس قنات‌های موجود جلوگیری کرد.
پدر علم قنات ایران در پاسخ به این پرسش که عده‌ای تصور می‌کنند دوره ساخت و استفاده از قنات گذشته و قدیمی شده است، افزود: امروز در بسیاری از کشورهای جهان مشاهده می‌کنیم که با بهره‌گیری از تکنولوژی جدید قنات‌های موجود را احیا و بازسازی می‌کنند که این روند در کشور ایران به میزان بسیار پایینی در جریان است چراکه تصور می‌کنیم دوران قنات به پایان رسیده است لذا با بی‌توجهی و عدم درک صحیح به تخریب قنات‌‌‌‌‌ها دامن می‌زنیم.
شباهت سیستم قنات به مسیری از لانه مورچه‌ها
سیستم قنات شبیه مسیری از لانه مورچه‌ها است که از دامنه کوه آغازشده و تا رسیدن به محل برداشت آب در بیابان امتداد دارد.
به عنوان مثال، قنات‌های اصفهان در یونسکو به ثبت رسیده و دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند، برخی قنات‌‌‌‌‌ها مانند «وزوان» واقع در شهرستان میمه دارای سد زیرزمینی است؛ به‌نوعی که تمام راهروی این قنات تا محل سد زیرزمینی در سنگ حفر شده است. در واقع قنات متشکل از چندین حلقه چاه است که به‌صورت عمودی در یک سطح شیب‌دار حفر شده‌اند و این چاه‌ها در زیر زمین به یکدیگر متصل می‌شوند.
دست‌اندازی به یافته‌های گذشتگان
امروزه نه‌تنها طبیعت بلکه اختراعات، اکتشافات و ماحصل هوش عمیق و دانش بی‌بدیل گذشتگان ما نیز از دست‌اندازی بشر معاصر در امان نمانده است؛ به‌نوعی که قنات‌‌‌‌‌ها به‌عنوان آخرین مسیر دسترسی آسان به آب در دستان بی‌رحم چاه‌های عمیق نفس‌های آخر را می‌کشند.
وضعیت این قنات‌‌‌‌‌ها به‌اندازه‌ای وخیم شده است که به گفته پدر علم کویرشناسی ایران، بسیاری از این قنات‌‌‌‌‌ها دیگر ارزش احیا نیز ندارند و تنها امکان حفر آنها در گیلان و مازندران برای دسترسی به آب و آبیاری محصولات کشاورزی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.