حرف درمانی به جای مقابله با رشد دلار!

وقتی اسکناس سبز همچنان رکورد می‌زند

حرف درمانی به جای مقابله با رشد دلار!

گروه بانک، بیمه، بورس- تیر‌ها به سمت دولت نشانه رفته و بسیاری دولت را مسؤول افزایش قیمت دلار می‌دانند.

به گزارش مناقصه‌مزایده، این روز‌ها همه نگاه‌ها به سمت میدان فردوسی و حوالی‌‌ آن است و بسیاری از مردم حتی آنهایی که تمایلی به خرید نیز ندارند، مات و مبهوت به دلار پشت ویترین مغازه‌ها خیره هستند.

برخلاف پیش‌بینی‌ها همچنان دلار روی خط رکورد گام بر می‌دارد و مبارز می‌طلبد! پول آمریکایی این قدر قوی شده که انگار هیچ کسی را یارای مقابله با خود نمی‌بیند. روزی نیست که دلار افزایش پیدا نکند و همین مسأله باعث شده تا نگاه‌ها به سمت دولت برود.

دولتی که بنا بر گفته کارشناسان مقصر اصلی قیمت کنونی است و با در اختیار داشتن ۸۰ درصد بازار ارز خیلی زودتر باید نسبت به افزایش قیمت دلار وارد می‌شد.

منتقدان حتی این اقدام دولت را در کنار افزایش وحشتناک قیمت خودرو عمدی تصور می‌کنند. همان داستان معروف ثبت سفارش خودرو که دولت در ابتدا اجازه ثبت سفارش خودرو را نداد تا اکنون قیمت خودروهای بازار به شکل وحشتناکی افزایش پیدا کند و البته بسیاری از این طریق منتفع شوند!  

به هر شکل سیف به عنوان رییس کل بانک مرکزی تاکنون تنها به حرف درمانی در خصوص دلار پرداخته و نوسانات دلار را هر بار به نوعی توجیه کرده است.

وی تاکنون بار‌ها نسبت به پایین آمدن و مقطعی بودن شرایط دلار تأکید کرده اما وضعیت فعلی دلار همگان را کم‌کم یاد دوران ریاست احمدی‌نژاد می‌اندازد. دورانی که دلار پشت سر هم رکورد می‌زد و مخالفان دولت وقت مابه‌التفاوت قیمت دلار(تسعیر) را به عنوان عاملی عمدی در افزایش قیمت بر می‌شمردند و دولت نیز تا آخر نسبت به بالا رفتن قیمت دلار توجیهاتش را بیش‌تر می‌کرد!

رییس کل بانک مرکزی باز هم دیروز نسبت به افزایش قیمت دلار واکنش نشان داد و گفت که بهتر است مردم دلار نخرند.

رییس کل بانک مرکزی با اعلام این‌که قیمت ارز در روزهای آینده در روندی کاهشی قرار می‌گیرد، تأکید کرد که سرمایه‌گذاری در نرخ ارز توجیه نداشته و کسانی که منابع خود را به ارز تبدیل می‌کنند، ضرر خواهند کرد.

در حالی در روزهای اخیر بازار ارز از نوسان شدیدی‌تری نسبت به گذشته برخوردار شده و رکورد ۴۷۰۰ تومان هم برای دلار به ثبت رسید که رییس کل بانک مرکزی تأکید دارد جریان به این روال نخواهد ماند و دلار در ماه‌های پایانی سال که اکنون وارد آن شده‌ایم در روند کاهشی مناسبی قرار می‌گیرد.

سیف با اشاره به این‌که اکنون شاخص‌های کلان اقتصادی اعم از تورم و رشد اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار دارند، گفت در کنار آن درآمدهای ارزی نسبت به گذشته وضعیت خوبی دارند، به‌طوری‌که صادرات نفت نسبت به سال قبل افزایش دارد و قیمت هر بشکه آن به دامنه ۷۰ دلار رسیده است، بنابراین دلیلی وجود ندارد در بلندمدت وضعیت ارزی دچار نوسان شود.

رییس کل بانک مرکزی با بیان این‌که به‌طور طبیعی فضای موجود و نوسان بازار را بانک مرکزی کنترل می‌کند، اظهارکرد: در دو ماهه پایانی سال که اکنون وارد آن شده‌ایم، روندی کاهشی در پیش می‌گیرد.

وی در رابطه با سرمایه‌گذاری در بازار ارز و خرید دلار نیز توضیحاتی داشت و گفت: سرمایه‌گذاری در نرخ ارز به هیچ عنوان نمی‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد. کسی که منابع خود را به ارز تبدیل می‌کند، ضرر خواهد کرد.

رییس کل بانک مرکزی به مردم توصیه کرد: ریسک و خطر موجود در بازار ارز را نپذیرفته و به سمت سرمایه‌گذاری امن حرکت کنند، هرچند که به‌طور حتم به زودی بازار در فضایی آرام حرکت می‌کند.

سیف به جریان سودآوری در منابع بانکی و بازار ارز پرداخت و ادامه‌داد: در حدود ۴ تا ۵ سال گذشته کسی که سرمایه خود را در بانک‌ها سپری کرده و حتی اگر نرخ سود بالای ۲۵ درصد هم دریافت نکرده و ۱۵ درصد گرفته است، حداقل تاکنون منابع او ۸۰ درصد رشد داشته، در حالی‌که اگر در همین مدت سرمایه‌گذاری در ارز انجام شده بود و نرخ دلار را در آن زمان در رنج ۳۰۰۰ تومان در نظر بگیریم، حداکثر سود نزدیک به ۵۰ درصد می‌شود.

وی همچنین در هفتمین همایش بانکداری الکترونیک با اشاره به سیاست بانک مرکزی در حوزه رمزینه پول‌‌ها و فناوری‌های مربوط به زنجیره بلوک توضیح داد: اگر چه ظرفیت‌های فناوری زنجیره بلوک می‌تواند جریان تازه‌ای برای روش‌های بانکداری باشد، اما تهدیدهایی مانند سفته‌بازی، نوسان شدید قیمتی، حباب‌های موجود در ارزش آنها و همچنین از دست رفتن تدریجی خواص این پول‌‌ها به عنوان ابزار پرداخت قابل اتکاست که تمامی بانک‌های مرکزی جهان از جمله بانک مرکزی ایران به احتیاط پذیرش و به رسمیت شناختن این پول‌‌ها تأکید دارد.

سیف گفت: سیاست فعلی بانک مرکزی درباره رمزینه پول‌‌ها رصد تحولات و همچنین تعامل با سایر بانک‌های مرکزی و نهادهای سیاستی و در پیش گرفتن رویه‌هایی است که در آن ریسک و خطرات بالای رمزینه پول‌‌ها را در نظر گرفته و بتواند از فناوری‌های پشتیبان آنها برای کاربردهای جدید بهره‌برداری کند.

دلار چقدر حباب دارد؟

یک پژوهشگر بانکی نیز در گفت‌و‌گو با مهر با تأکید بر این‌که ذخایر بانک مرکزی کاملاً توانایی مدیریت شرایط کنونی بازار ارز را دارد، خاطرنشان‌کرد: هیجانات مردم در بازار ارز باید کنترل شده و حباب آن تخلیه شود.

پویا‌جبل‌عاملی با تحلیل نوسانات نرخ ارز در روزهای گذشته، گفت: چنانچه بخواهیم دید کلانی به نوسانات نرخ ارز داشته و عوامل ریشه‌ای آن را رصد کنیم، باید به عقب بازگشته و فارغ از تحولات روزهای اخیر به تحولات این روزهای ارز بپردازیم، در این میان آنچه نمایان می‌شود این است که از زمان پس از برجام وضعیت باثباتی در اقتصاد کشور و بازارهای مختلف نمود پیدا کرده و اما متأسفانه به دلیل فشارهایی که از حوزه مسایل غیراقتصادی به سیاست‌گذار ارزی تحمیل شد، منجر به آن شد که امروز مواجه با تعدیل قیمتی ارز باشیم.

پژوهشگر بانکی تصریح‌کرد: خواست توده‌های مردم این بود که نرخ ارز در یک نرخ اسمی باثبات باقی بماند، این سیاست اگرچه معقول نبود اما سیاست‌گذار ارزی را بر آن داشت که به آن تن دهد و بر همین اساس امروز شاهد آن هستیم که فنر جمع شده نرخ ارز باز شده است، بنابراین نوسانات کنونی به یک سیاست بلندمدت برمی‌گردد که متأسفانه در همه دولت‌ها در ایران وجود داشته است.

وی تصریح‌کرد: بعد از اجرایی شدن برجام، افزایشی را در رشد اقتصادی به واسطه بالارفتن درآمدهای نفتی شاهد بودیم که در سال گذشته خود را به صورت مازاد تجاری نشان داد؛ البته درآمد حاصل شده منجر به این شد که در سال‌جاری واردات افزایش یابد. به این معنا که مطابق آمار گمرک طی ۹ ماهه اخیر واردات کشور ۱۸ درصد افزایش یافته؛ در حالی که صادرات غیرنفتی این رشد را تجربه نکرده است و همین امر فشاری را بر روی ذخایر ارزی کشور ایجاد کرده است.

به گفته جبل‌عاملی، عدم تعادل در بازار ارز به واسطه چنین فشارهایی ایجاد شده، ضمن این‌که تصویری که از وضعیت اقتصاد کلان ایران وجود دارد، چنانچه به یک پنج‌ضلعی توصیف شود، یک طرف فشار بر روی ثبات اسمی نرخ ارز بوده و در اضلاع دیگر واردات بی‌رویه، ثبات درآمدهای ارزی، سیاست‌های غیرمنضبط بودجه‌ای و واگذاری خطوط اعتباری مختلف قرار می‌گیرد به نحوی‌که فروش نفت و صادرات نفت ایران افزایش نیافته، در حالی که به بانک مرکزی برای تخصیص خط اعتباری فشار می‌آید.

وی اظهارداشت: در شرایط فعلی قیمتی که اکنون در بازار به وجود آمده حاصل انتظارات مردم و بازار از نرخ ارز است؛ چرا که نرخ سودی که با فشارهای مختلف بر مقامات پولی در بانک‌ها کاهش یافته منجر به این شده که مردم به سمت بازارهای دارایی دیگر غیر از سیستم بانکی بروند و در عین حال هم که نرخ ارز در این دوران پنج‌ساله به نحوی پیش رفته که این انتظارات را شکل داده است که بالاخره نرخ ارز افزایش می‌یابد.

جبل‌عاملی با طرح راهکارهایی در خصوص ساماندهی وضعیت کنونی بازار ارز خاطرنشان‌کرد: کاری که باید انجام داد این است که دولت برای ۵‌ضلعی اقتصاد کلان ایران فکری کند و انتظارات مردم را هم مدیریت نماید؛ چرا که وضعیت امروز کشور همانند دوران تحریم نیست و ایران درآمدهای دلاری خود را دارد، ضمن این‌که افزایش قیمت نفت را هم شاهد هستیم که این امر می‌تواند بر روی نرخ آتی ارز اثرگذار باشد، بنابراین بهترین راهکار آن است که شرایط را برای مردم توضیح داد.

پژوهشگر بانکی خاطرنشان‌کرد: حتی اگر شرایط مناسب هم باشد ولی مردم فکر کنند که اوضاع بازار ارز مساعد نیست، رفتار آنها اثر خود را در بازار خواهد داشت و به همین دلیل باید از هیجانات جلوگیری کرد.

وی در پاسخ به این سؤالی مبنی بر این‌که اکنون بازار ارز چقدر حباب دارد، گفت: اگر امروز را نگاه کنیم مشخص است که با مدیریت انتظارات از سوی بانک مرکزی و ثبات در نرخ می‌توان بازار را آرام کرد اما عدد مشخصی را نمی‌خواهم به عنوان حباب ارز اعلام کنم. این در شرایطی است که ذخایر بانک مرکزی می‌تواند بازار را کنترل کرده و قیمت را به پایین تر از این سطوح برساند و این توانایی کاملاً مشهود است.

جبل‌عاملی افزود: بانک مرکزی باید نوسانات و هیجانات را کنترل کرده و البته سیاست‌گذاران و سیاستمداران دریابند که باید عوامل ریشه‌ای را در بازار ارز و نرخ ارز اصلاح کنند.

 

حال باید منتظر ماند و دید که آیا با توجه به وضعیت بازار و وعده‌های سیف، آرامش به میدان فردوسی و حوالی آن باز می‌گردد یا خیر.