خداحافظی با بطری‌های پلاستیکی آب پس از اعلام ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی در سازمان حفاظت از محیط‌زیست، شاهد بحث‌های موافق و مخالف زیادی در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی بودیم. در این گزارش به بررسی شرایط مصرف یا ممنوعیت بطری‌های پلاستیکی در جهان می‌پردازیم. به گزارش سیناپرس، عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت از محیط‌زیست و […]
خداحافظی با بطری‌های پلاستیکی آب
پس از اعلام ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی در سازمان حفاظت از محیط‌زیست، شاهد بحث‌های موافق و مخالف زیادی در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی بودیم. در این گزارش به بررسی شرایط مصرف یا ممنوعیت بطری‌های پلاستیکی در جهان می‌پردازیم.
به گزارش سیناپرس، عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت از محیط‌زیست و معاون رییس‌جمهور، به پیشنهاد کاوه‌مدنی، معاون آموزش و پژوهش این سازمان که خواستار ممنوعیت استفاده از آب بطری بسته‌بندی در سازمان حفاظت محیط‌زیست و مجموعه‌های وابسته در سطح کشور (به جز در مناطقی که در آنها آب شبکه لوله‌کشی از سوی مراجع صاحب صلاحیت و مسؤول مانند ادارات بهداشت و شرکت‌های آب و فاضلاب برای شرب غیرمناسب اعلام شود) شده بود، طی بخشنامه‌ای استفاده از بطری‌های آب پلاستیکی را در این سازمان و زیر مجموعه‌های آن ممنوع اعلام کرد.
البته این اقدام بیش‌تر از این که جنبه عملی و کاربردی داشته باشد، جنبه نمادین و آموزشی داشته و برای بهبود فرهنگ مصرف محصولات پلاستیکی در ایران باید اقداماتی زیر ساختی و آموزشی به صورت پایه انجام شود زیرا بر فرض اجرای دقیق این قانون در سازمان محیط‌زیست، شاهد تأثیر چندانی بر بازار مصرف بطری‌های پلاستیکی و سایر محصولات مشابه مانند کیسه‌های پلاستیکی و… در کشور نخواهیم بود.
در حالی که طی دهه گذشته استفاده از آب‌های آشامیدنی بسته‌بندی شده در بطری‌های پلاستیکی در سراسر جهان با افزایش بسیار زیادی روبه‌رو شده است، تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد درصد بالای ماده شیمیایی برومات در همه محصولات آب‌های آشامیدنی در بطری که توسط شرکت‌های مختلفی تهیه و ساخته می‌شوند وجود داشته و ارتباطی با منبع آب استفاده شده ندارد، بلکه این ماده سمی از طریق تماس آب با بدنه پلاستیکی بطری و به ویژه در مجاورت با نور آفتاب به آب وارد می‌شود.
چرا مصرف بطری و کیسه‌های پلاستیکی باید ممنوع شود؟
مطالعات و پژوهش‌های مختلفی در سراسر جهان نشان دهنده مضر بودن مصرف مواد غذایی و آشامیدنی در بطری‌های پلاستیکی است و اثرات زیانبار این مواد بر بدن انسان به اثبات رسیده است. از سوی دیگر مصرف محصولات پلاستیکی به دلیل ساختار مقاوم در برابر تجزیه آنها برای محیط‌زیست بسیار زیانبار بوده و آلودگی‌های شدید زیست‌محیطی در پی دارد.
بطری‌های پلاستیکی حاوی مواد زیانبار شیمیایی هستند
پژوهش‌هایی که در سال‌های اخیر توسط مرکز پژوهش‌های اتمی بهابا در کشور هندوستان انجام گرفت، تأثیر مخرب تغییرات شیمیایی حاصل از مصرف آب موجود در بطری‌های پلاستیکی را در بدن انسان اثبات کرد. در این مطالعات، پژوهشگران محصولات آب معدنی و بسته‌بندی شده در بطری‌های پلاستیکی ۱۸ شرکت تولیدکننده مختلف را مورد بررسی و آزمایش قرارداده و همچنین ۵ نمونه از آب‌های داخل این بطری‌ها نیز مورد آنالیز و آزمایش قرار گرفت. این آزمایش‌ها نشان دهنده وجود سطح بسیار بالای مواد شیمیایی مضر برای سلامت انسان در داخل این بطری‌ها و آب آشامیدنی آنها بود. برای نمونه بر اساس نتایج آزمایش‌های انجام شده، در یک بطری یک لیتری از آب‌های معدنی بسته‌بندی شده در ظروف پلاستیکی، ۲۷ درصد برومات bromate وجود دارد که این ماده برای بدن انسان مضر و آسیب رسان است.
این ماده شیمیایی به عنوان یکی از عوامل مهم و اصلی ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان، عفونت دستگاه گوارش و ریزش مو شناخته می‌شود. در گزارش‌های رسمی سازمان بهداشت جهانی، میزان مجاز برومات موجود در آب آشامیدنی تنها ۱۰ درصد عنوان شده است و این موضوع به صراحت تأکید شده است که حداکثر میزان پیش‌بینی شده و مورد تأیید این ماده در داخل بطری‌های یک لیتری آب باید ۴ میلی‌گرم باشد که متأسفانه میزان ماده فوق‌الذکر در حال حاضر بسیار بیش‌تر از این میزان است.
تأثیر مخرب بطری‌های پلاستیکی بر سلامت زنان باردار
وجود مواد پلاستیکی و ترکیبات شیمیایی ناشی از آن که معمولاً در مصارفی همچون بسته‌بندی غذا به‌کار می‌رود، خطر وضع حمل زودرس در زنان باردار را بیش‌تر می‌کند. تیمی مشترک از پژوهشگران هندی و امریکایی به بررسی تأثیر مواد پلاستیکی موجود در بسته‌بندی‌های مواد غذایی پرداخته و دریافتند این مواد موجب بالا رفتن خطر زایمان زودرس می‌شود. طی مطالعات انجام شده در این رابطه؛ محققان نقش بیس فنل A یا BPA را در سطح خون به عنوان عامل اصلی این عارضه معرفی کردند.
بطری‌های پلاستیکی عامل افزایش ناباروری
پژوهشگران سوئدی در مطالعات خود دریافتند، ماده شیمیایی DEHP که در بطری‌های پلاستیکی و سایر محصولات بسته‌بندی شده با روکش‌های پلاستیکی وجود دارد، باعث کاهش تحرک اسپرم در مردان شده که این مسأله باروری آنها را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
ضایعات پلاستیکی و آلودگی دریاها
براساس آمارهای رسمی بین‌المللی بشر به‌طور متوسط در طول سال ۲۷۵ میلیون تن زباله پلاستیکی تولید می‌کند که از این میزان سالانه بیش از ۸ میلیون تن زباله‌های پلاستیکی توسط انسان به دریاها ریخته می‌شود. این میزان انبوه از زباله‌های پلاستیکی که وارد اکوسیستم اقیانوس‌ها می‌شود سبب شده است تا سواحل مختلفی در سراسر دنیا با پدیده تجمع زباله‌های پلاستیکی رو به رو شوند. بر اساس اعلام انجمن علوم دریایی در ماساچوست ایالات متحده آمریکا، این روند تولید زباله و رهاسازی آن در دریاها در سال‌های اخیر رشد بیش‌تری داشته و احتمال دارد به میزان ۹ میلیون تن در سال برسد.
از سوی دیگر ذرات پلاستیک محلول در آب که دارای ابعاد میکروسکوپی هستند، یکی از مهم‌ترین تهدید‌های محیط‌زیست مرجان‌های دریایی به شمار رفته و موجب آسیب دیدگی این موجودات در خطر انقراض می‌شوند. تأثیر مخرب این زباله‌های پلاستیکی تنها در حوزه مرجان‌ها نبوده و تبعات آن گریبانگیر تمامی آبزیان و ماهی‌ها در سراسر جهان شده است. بر اساس گزارش ارایه شده به سازمان ملل، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ میزان زباله‌های پلاستیکی موجود در اقیانوس‌ها از تعداد ماهی‌ها بیش‌تر باشد.
مصرف بیش‌تر آب و هدر رفت انرژی
براساس تحقیقات انجام شده مشخص شد که برای ساخت یک لیتر بطری آب، حدود ۳ لیترآب مصرف می‌شود. از سوی دیگر ساخت هر بطری یک لیتری آب، منجر به مصرف انرژی زیادی می‌شود، در ایالات‌متحده‌آمریکا هر هفته با مصرف بطری آب به اندازه‌ای انرژی از بین می‌رود که با آن می‌توان ۲ بار کره زمین را چرخاند.
به گفته کاوه مدنی برای تولید هر یک لیتر آب بطری، معادل ۵٫۶ تا ۱۰٫۲ میلیون ژول انرژی مصرف و معادل ۱۶۵٫۶ گرم دی‌اکسیدکربن تولید می‌شود. برای درک بهتر این موضوع می‌توان به اظهارات رسول‌دیناروند، معاون سابق وزیر بهداشت اشاره کرد که گفته بود سرانه مصرف بسته‌بندی آب در ایران حدود ۲۰لیتر است. بر اساس این دو آمار با در نظر گرفتن جمعیت ۷۰ میلیونی و مصرف بطری‌های نیم لیتری، سالانه ۵۶۰۰ میلیارد ژول انرژی در ایران به دلیل تولید بطری‌های آب مصرف می‌شوند، این انرژی معادل انرژی تولید شده توسط ۹۱۵ هزار بشکه نفت است.
کدام کشور‌ها بیش‌ترین زباله پلاستیکی را به دریا می‌ریزند؟
پژوهشگران چینی با بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که کشور چین به تنهایی بیش از ۳۰ درصد زباله‌های پلاستیکی موجود در دریاها را تولید و در اقیانوس ر‌ها می‌کند. با این حساب باید نام این کشور را به عنوان نخستین مقصر آلودگی محیط‌زیست دریایی و اقیانوسی در دنیا ثبت کرد. براساس این آمار، سایر کشورهای اصلی تولیدکننده زباله‌های پلاستیکی در دریا شامل اندونزی، فیلیپین، ویتنام، سری لانکا، تایلند، مصر، مالزی، نیجریه و بنگلادش می‌شوند.
این موضوع از این منظر شایان اهمیت است که فرهنگ‌سازی و اخذ سیاست‌های زیست‌محیطی از سوی دولت کشورهای نام برده می‌تواند تأثیری به سزا در بهبود شرایط بحرانی فوق داشته باشد. در این فهرست، مجموع کشورهای اتحادیه اروپا در رده هجدهم و ایالات‌متحده‌آمریکا در رده بیستم قرار دارند.
ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی در جهان
مهم‌ترین دلیل بالا بودن میزان مصرف بطری‌های پلاستیکی در جهان، ارزان بودن و روند تولید ساده آن است اما این ارزانی تنها برای تولیدکنندگان سودمند بوده و همان‌طور که اشاره شد، تبعات بهداشتی و زیست‌محیطی فراوانی در پی دارد. این موضوع سبب شده است تا در بخش‌هایی از جهان شاهد ممنوعیت استفاده از بطری‌ها و کیسه‌های پلاستیکی باشیم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.