پایان USSD؛ ردپای مزایده تبلیغاتی صدا و سیما؟! توقف فروش شارژ بر بستر تلفن همراه مناسبات مهمی را در بازار پرداخت الکترونیک تغییر می‌دهد و بازندگان بزرگی خواهدداشت. به گزارش حکاک، تراکنش خرید شارژ از ۱۵ بهمن ماه بر بستر USSD متوقف خواهدشد، این خلاصه بخشنامه‌ای است که بانک‌مرکزی دوم بهمن ماه به صورت فوری […]
پایان USSD؛ ردپای مزایده تبلیغاتی صدا و سیما؟!
توقف فروش شارژ بر بستر تلفن همراه مناسبات مهمی را در بازار پرداخت الکترونیک تغییر می‌دهد و بازندگان بزرگی خواهدداشت.
به گزارش حکاک، تراکنش خرید شارژ از ۱۵ بهمن ماه بر بستر USSD متوقف خواهدشد، این خلاصه بخشنامه‌ای است که بانک‌مرکزی دوم بهمن ماه به صورت فوری به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ابلاغ کرده و از آنها خواسته تا از پذیرش این تراکنش‌‌ها اگر از سمت سوییچ شرکت‌های پرداختی ارسال شد، خودداری کنند.
با احتساب بخشنامه اخیر که روز جمعه به صورت رسمی در سایت بانک‌مرکزی منتشر شد، این چندمین بار است که این بانک با تصمیمات مختلف، محدودیت‌هایی در خدمات قابل ارایه بر بستر کدهای دستوری اعمال‌می‌کند، محدودیت‌هایی که برخی از آنها بعد از مدتی به صورت غیررسمی ملغی شده و برخی نیز همچنان پابرجا هستند.
در هر نوبت، استدلال بانک‌مرکزی برای اعمال محدودیت در خدمات کدهای دستوری، پایین بودن امنیت در این بستر است اما با این وجود تا کنون از جمع‌آوری این بستر به صورت کامل خودداری کرده است! این بار نیز براساس آنچه در متن بخشنامه بانک‌مرکزی تصریح شده، توقف تراکنش خرید شارژ از نیمه بهمن ماه با هدف صیانت از اطلاعات دارندگان کارت، ارتقای امنیت و بهبود خدمات بدون کارت در شبکه شتاب ابلاغ شده است.
براساس این بخشنامه، از ۱۵ بهمن ماه تراکنش‌های فاقد رمزنگاری از مبدأ تا مقصد در مسیرهای بدون حضور کارت صرفاً برای تراکنش‌های پرداخت قبوض عمومی نظیر قبوض آب، برق، گاز و تلفن‌شهری مجاز است و تراکنش‌های مربوط به خرید شارژ یا قبوض ویژه در شبکه‌های شتاب و شاپرک پذیرش و پردازش نخواهدشد.
علاوه بر این براساس همین بخشنامه از ابتدای اردیبهشت سال آینده، تراکنش‌های پرداخت قبوض عمومی صرفاً با اتکا به زیرساخت به وجود آمده در سامانه پیوند و از طریق شماره تلفن‌همراه به جای شماره کارت میسر بوده و تحت هیچ شرایطی شماره کارت در بسترهای فاقد رمزنگاری از مبدأ تا مقصد انتقال نخواهد یافت.به این ترتیب بیراه نخواهدبود اگر با بخشنامه اخیر، کار ستاره‌مربع‌های پرهیاهو را در پرداخت الکترونیک ایران پایان یافته تلقی کنیم چرا که با ممنوعیت تراکنش خرید شارژ عملاً تراکنش پرداخت قبوض عمومی جذابیتی برای این بستر باقی نمی‌گذارند.
سهم شرکت‌ها در تراکنش ابزارها
طی چند ماه اخیر کدهای خاصی به بازار تراکنش‌های USSD وارد شده که تلاش داشتند با صرف هزینه‌های تبلیغاتی هنگفت، راه چند ساله کدهایی مانند ۷۳۳ و ۷۲۴ را چند ماهه طی کنند و سهم از بازار خود را در زمان کوتاهی افزایش دهند. آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد حتی پیش از تصمیم جدید بانک‌مرکزی درباره توقف فروش شارژ با کدهای دستوری، سهم این کدهای تک‌رقمی بسیار زیاد بود و اگر شرایط تغییری هم نمی‌کرد شاید سال‌ها زمان می‌برد تا تازه وارد‌ها به گرد پای آپ و سه‌سوت و… برسند. کافی است نگاهی به آمار‌ها بیندازیم به عنوان مثال آپ با سهمی حدود ۳۹ درصدی از کل تراکنش‌های USSD تقریباً ۶۰ میلیون تراکنش بر این بستر در ماه از سوییچ خود عبور می‌دهد در حالی که در خوش‌بینانه‌‌ترین برآورد تعداد تراکنش‌های ماهانه این کدهای جدید به ۱۵میلیون در ماه هم نمی‌رسد.
کدام کد‌ها ضرر می‌کنند؟
اکنون برسیم به سؤالی که از هفته گذشته و با انتشار غیررسمی خبر بخشنامه بانک‌مرکزی به فراوانی مطرح می‌شود، با توقف فروش شارژ، کدام کد‌ها و شرکت‌های پرداختی از درآمدهای این تراکنش محروم می‌شوند؟
پاسخ این سؤال را می‌توان با مقایسه تعداد تراکنش‌های خرید شارژ و تعداد تراکنش‌های موبایلی تا حدودی یافت. آن‌گونه که شاپرک در گزارش آبان‌ماه گفته تراکنش‌های خرید شارژ و پرداخت قبض حدود ۱۶٫۳۶ درصد تعداد تراکنش‌‌ها و حدود ۴٫۳ درصد مبلغ تراکنش‌‌ها را به خود اختصاص داده‌اند یعنی حدود ۲۲۸ میلیون از کل تراکنش‌های آبان ماه گذشته، خرید شارژ و پرداخت قبض بوده است.
اگر این تعداد تراکنش خرید شارژ و پرداخت قبض را در کنار ۱۳۰ میلیون تراکنش با ابزار موبایلی بگذاریم با این فرض که اغلب تراکنش‌های انجام شده روی ابزار موبایل، خرید شارژ و پرداخت قبض هستند، اختلاف ۱۰۰ میلیونی میان تعداد تراکنش‌های موبایلی و تعداد تراکنش‌های پرداخت قبض و خرید شارژ یعنی در ماه حدود ۱۰۰ میلیون تراکنش خرید شارژ و پرداخت قبض با استفاده از ابزارهای دیگر یعنی پایانه‌های فروشگاهی و درگاه‌های اینترنتی از جمله اپلیکیشن‌‌ها انجام می‌شود.
شرایط برای آن دسته از شرکت‌هایی که بیش‌ترین سهم را از تراکنش‌های USSD دارند پس از ۱۵ بهمن و توقف فروش شارژ بر این بستر، تغییر چندانی نخواهد کرد چرا که اغلب این شرکت‌ها از مدت‌‌ها قبل با سرمایه‌گذاری کافی، اپلیکیشن‌های شناخته‌شده‌ای در میان کاربران دارند که احتمالاً پذیرای سهم زیادی از تراکنش‌های خرید شارژ که قبلاً روی بستر USSD انجام‌می‌شد، خواهند داشت.
بازندگان اصلی
از شرکت‌های پرداختی که بگذریم، تراکنش‌های USSD برای بازیگران دیگری نیز سودآور بود، اپراتورهای تلفن‌همراه. گذشته از درآمد حاصل از فروش شارژ، اجاره هنگفتی که اپراتور‌ها خصوصاً اپراتور همراه‌اول بابت کدهای دستوری هر سال از شرکت‌های پرداخت الکترونیک دریافت می‌کند، یکی از درآمدهای شیرین آنها به حساب می‌آید.
گرچه رقم دقیقی از این درآمد در دسترس نیست اما برخی ناظران رقم این اجاره را در کنار درآمد حاصل از فروش شارژ، بالای چند صد میلیارد تومان تخمین می‌زنند. شاید همین ارقام بزرگ برخی را به این تحلیل رسانده که بخشنامه توقف فروش شارژ را می‌توان پاتک بانک‌مرکزی به وزارت ارتباطات دانست، پاتکی که در جواب فشارهای چندین ماهه زیرمجموعه این وزارتخانه در قالب پافشاری بر قراردادهای جیرینگ با شرکت‌های پرداختی، انحصار تبلیغاتی در صداوسیما و در تازه‌‌ترین مرحله راه‌اندازی پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای برای اپراتور‌ها سراغ گرفت.
اکنون اما به نظر نمی‌رسد با ممنوعیت فروش شارژ بر بستر USSD، این کدهای ۳ رقمی، جذابیت قبل را برای شرکت‌های پرداختی داشته‌باشند و قطعاً امکان بازار گرمی برای اپراتور‌ها به شکل قابل‌ملاحظه‌ای کم خواهدشد.
آیا به این جمع می‌توان صداوسیما و شرکت‌هایی را که برنده مزایده تبلیغاتی VAS شده‌اند را نیز اضافه کرد؟ به نظر نمی‌رسد اگرچه بخش قابل‌توجهی از درآمد تبلیغاتی رسانه ملی از محل تبلیغات شرکت‌های پرداختی برای کدهای USSD بود ولی رقابت شرکت‌های psp برای جذب تراکنش‌های خرید شارژ به سمت اپلیکشین‌های خود قطعاً بسیار داغ خواهد شد و بهانه خوبی برای پرداخت رقم‌های نجومی تبلیغات. خوش به حال مهران مدیری!
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.