ماهیت خودروهای هیبریدی و تأثیر آن در آلودگی هوا در حالی که دولت همچنان اصرار بر این دارد که تعرفه خودروهای هیبریدی نباید کاهش یابد. این در حالی است که در هفته‌های گذشته خودروهای هیبریدی به‌طور گسترده در صدر اخبار رسانه‌ها و در کانون توجه افکار عمومی بوده‌اند و دولت به‌طور ناگهانی تعرفه واردات این […]
ماهیت خودروهای هیبریدی و تأثیر آن در آلودگی هوا
در حالی که دولت همچنان اصرار بر این دارد که تعرفه خودروهای هیبریدی نباید کاهش یابد. این در حالی است که در هفته‌های گذشته خودروهای هیبریدی به‌طور گسترده در صدر اخبار رسانه‌ها و در کانون توجه افکار عمومی بوده‌اند و دولت به‌طور ناگهانی تعرفه واردات این خودرو‌ها را بر خلاف همه سیاست‌های اعلامی برای مقابله با آلودگی هوا افزایش داده و رسانه‌ها به‌طور گسترده‌ای از این تصمیم انتقاد کرده‌اند. دامنه انتقادات البته به رسانه‌ها ختم نشده و نمایندگان مجلس هم از این تصمیم شدیدا انتقاد کرده‌اند. برخی از آنها حتی از تهیه طرح دوفوریتی برای کاهش تعرفه‌ها سخن گفته‌اند.
موضوع به قدری در افکار عمومی مورد توجه قرار گرفت که حتی رییس‌جمهور در مصاحبه تلویزیونی در این صحبت کرد و در اظهارنظر سؤال‌برانگیز قول داد که برای خودروهای هیبریدی واقعی، تعرفه تعدیل شود. در تمام این مدت اما مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت که جدول تعرفه‌ها را تدوین کرده‌اند، به تصمیم خود اصرار و نکات مختلفی را برای توجیه تصمیم خود مطرح کرده‌اند. از جمله این نکات ادعای تأثیر ناچیز خودروهای هیبریدی در آلودگی هوا و کاهش مصرف سوخت است. در این یادداشت تلاش شده با اطلاعات و مستندات، میزان تأثیر دقیق خوردوهای هیبریدی در این دو شاخص مورد ارزیابی قرار گیرد.
همه می‌دانیم که آلودگی ناشی از خودروهای احتراق داخلی(ICEVs) از اصلی‌‌ترین منابع آلودگی در مناطق شهری به حساب می‌آید. از جمله مهم‌ترین گاز‌های آلاینده CO2 است که خودروهای متداول قدیمی از اصلی‌‌ترین منابع تولید آن هستند. افزایش فزاینده آلودگی هوا در سال‌های گذشته، صنعت خودروسازی را برای به‌کارگیری تکنولوژی‌های جایگزین و کم‌تر آلاینده ترغیب کرده است. از جمله راهکارهای به‌کارگرفته شده در این مسیر طراحی و تولید خودروهای هیبریدی بود.
خودروهای الکتریکی هیبریدی(HEVs) به این دلیل هیبرید نامیده می‌شوند که دارای دو منبع قدرت مجزا هستند. یک منبع همان سوخت متداول است که در موتور احتراق داخلی استفاده می‌شود و منبع دیگر موتور الکتریکی نصب شده بر روی خودرو است که توسط سیستم الکتریکی خودرو کنترل می‌شود. از این جهت است که خودروهای هیبریدی با خودروهای الکتریکی(EV) تفاوت دارد، خودروی الکتریکی وسیله‌ای است که بدون استفاده از هیچ سوخت دیگر، تنها از توان الکتریکی ذخیره شده در باتری‌ها استفاده می‌کند.
در صنعت خودروی دنیا، خودروهای هیبریدی به دلایل مختلف به خودروهای قدیمی ترجیح داده می‌شوند. از جمله مهم‌ترین دلایل آلایندگی کم این خودروهاست. با توجه به این‌که خودروهای هیبریدی بخشی از توان لازم برای حرکت را از طریق انرژی الکتریکی تأمین می‌کنند، آلودگی CO۲ در این خودرو‌ها بسیار کم‌تر از نمونه‌های مشابه غیرهیبریدی است. به عنوان مثال طبق اطلاعاتی که از سایت fueleconomy.gov به دست آمده، میزان آلایندگی CO۲ خودروی سوناتا غیرهیبرید مدل ۲۰۱۴ با حجم موتور ۲.۴ لیتر دارای شاخص آلایندگی g/km ۲۰۲.۵ می‌باشد در حالی که خودروی سوناتا هیبریدی با حجم موتور ۲٫۴ لیتر همان مدل ۲۰۱۴ دارای شاخص g/km ۱۵۱.۲۵ است.
دیگر ویژگی مهم خودروهای هیبریدی مصرف سوخت بسیار کم آنهاست که آنها را از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه می‌کند. برای درک بهتر میزان مصرف بنزین در خودروهای هیبریدی باز دو مدل بنزینی و هیبریدی همان خودروی سوناتا که بالاتر مورد اشاره قرار گرفت را مقایسه می‌کنیم.
مصرف سوخت برخی خودروهای هیبریدی، براساس اطلاعات سایت مرجعی که اشاره شد، برای خودروهای بنزینی(در مصرف ترکیبی) ۹ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و برای خودروهای هیبریدی ۵٫۹ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است. این یعنی با میزان سوخت مشابه، اگر خودروی بنزینی ۱۰۰ کیلومتر برود، خوردی هیبریدی ۱۵۲٫۵ کیلومتر راه می‌پیماید. چنانکه اشاره شد در تولید گاز گلخانه‌ای CO۲ هم عملکرد خودروهای هیبریدی حدود ۳۶ درصد بهتر از نمونه‌های بنزینی است.
برای درک بهتر وضعیت، اگر این دو خودرو را در مقیاس کلان مقایسه کنیم، نتایج بهتری می‌گیریم. اگر ۱۰۰۰ عدد خودروی هیبریدی را با ۱۰۰۰ عدد خودروی غیرهیبریدی مقایسه کنیم، مشاهده می‌شود که آلایندگی CO۲ خودروهای هیبریدی (به ازای طی کردن سالانه ۲۰۰۰۰ کیلومتر) ۲۷۸۰ تن و برای خودروهای غیرهیبریدی ۴۳۴۰ تن است. اختلاف آلایندگی این دو مدل خودرو برابر ۱۵۶۰ تن می‌شود که تقریباً برابر با جرم خالص نزدیک به هزار دستگاه خودروی سواری است. این یعنی اگر هزار دستگاه خودروی سوناتای هیبریدی را جایگزین سوناتای بنزینی کنیم، در طول سال به اندازه نزدیک به جرم هزار خودروی سواری، آلودگی کم‌تری خواهیم داشت.
اگر به همین شکل میزان سوخت مصرفی این دو خودرو را مقایسه کنیم به ازای پیمودن ۲۰۰۰۰ کیلومتر مسافت سالیانه، این رقم برای ۱۰۰۰ عدد خودروی سوناتا هیبرید ۱۱۸۰۰۰۰ لیتر بنزین و برای خودروی غیرهیبرید ۱۸۰۰۰۰۰ لیتر بنزین است. اختلاف این دو مقدار برابر ۶۲۰۰۰۰ لیتر است که با این مقدار می‌توان مخزن سوخت ۸۸۵۷ خودرو را با گنجایش ۷۰ لیتر پر کرد.
روشن است که بر خلاف ادعای برخی مدیران دولتی، اگر مردم به استفاده از خودروهای هیبریدی به جای خودروهای بنزینی ترغیب شوند، تفاوت قابل توجهی هم در میزان مصرف سوخت خوردو‌ها و هم در میزان آلایندگی پدید می‌آید. متأسفانه تصمیم‌سازان وزارت صنعت، معدن و تجارت بدون توجه به هزینه‌های طولانی مدتی که آلودگی هوا به دوش جامعه و دولت تحمیل می‌کند، برای درآمدزایی موقت برای دولت، آشکارا در خلاف جهت مصالح جامعه گام برداشته‌اند و پس از مواجهه با انتقادات وسیع رسانه‌ها و کارشناسان، حالا به‌طور مداوم اطلاعات و ادعاهای کارشناسی برای توجیه تصمیم نادرست خود مطرح می‌کنند.
رضا عباسی، کارشناس ارشد صنعت خودرو
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.