بارورسازی ابرها؛ اقدامی ثمربخش یا بی‌نتیجه؟ خشکسالی و کمبود آب در کشور نگرانی‌های جدی در تأمین ذخایر آبی کشور ایجاد کرده است. از این رو چند سالی است باروری ابرها و ایجاد ابرهای مصنوعی به عنوان یکی از راهکارهای تقویت منابع آبی و احیای ذخایر کشور مورد توجه قرار گرفته است؛ راهکاری که موافقان و […]
بارورسازی ابرها؛ اقدامی ثمربخش یا بی‌نتیجه؟
خشکسالی و کمبود آب در کشور نگرانی‌های جدی در تأمین ذخایر آبی کشور ایجاد کرده است. از این رو چند سالی است باروری ابرها و ایجاد ابرهای مصنوعی به عنوان یکی از راهکارهای تقویت منابع آبی و احیای ذخایر کشور مورد توجه قرار گرفته است؛ راهکاری که موافقان و مخالفانی دارد.
به گزارش ایرنا، عده‌ای بر این باورند که بارورسازی ابرها روشی ارزان و پربازده است که کمبودهای آبی کشور را جبران می‌کند اما شماری دیگر اجرای چنین طرح‌هایی را بی‌ثمر می‌دانند.
و درحالی که از نگاه مخالفان باورسازی این اقدام در صورت نبود بررسی‌های دقیق و کارشناسانه نتیجه برعکس داده و خشکسالی را تشدید می‌کند. گزارش‌های مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها، حکایت از تأثیرگذاری مثبت این اقدام در صورتی عملی شدن دارد.
از سویی شایعات و باورهای نادرستی در مورد اقدامات عمدی کشورهای همسایه در بروز خشکسالی در ایران، از بین رفتن ابرهای فراز آسمان ایران در اثر پارازیت‌ها یا پروژه‌های عقیم‌سازی ابرها در فضای مجازی دست به دست می‌شود، کارشناسان محیط‌زیست آنها را از اساس رد و اعلام می‌کنند که هیچ پایه و مستندات علمی برای این ادعا‌ها وجود ندارد.
** باروری ابرها؛ روشی ارزان و پربازده
در روزهای اخیر نظرات زیادی درباره موضوع بارورسازی ابرها در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شد. این اظهارات پس از اعلام آمادگی یکی از ارگان‌های کشور برای خرید و نصب تجهیزات بارورسازی ابرها بیان شد. حامیان استحصال آب به روش بارورسازی ابرها، بر مزیت‌های این روش تأکید می‌کنند.
به گفته فریدگلکار، مدیرعامل مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها، تولید آب با استفاده از فناوری بارورسازی ابرها، کم هزینه‌‌ترین روش تأمین آب است؛ به‌طوری که میانگین هزینه استحصال هر متر مکعب آب فقط ۱۰۰ریال است.
صرفه اقتصادی مهم‌ترین دلیل حامیان و اجراکنندگان این طرح در کشور است.
این در حالی است که هزینه استحصال هر یک هزار متر مکعب آب از طریق شیرین کردن آبهای شور دوهزار دلار، انتقال بین حوزه‌ای ۴۰۰دلار، تغذیه مصنوعی سفره‌های آبهای زیرزمینی ۲۳۰دلار، تصفیه فاضلاب‌ها ۲۳۰دلار و بارورسازی ابرها فقط ۱۵دلار است.
از نگاه این گروه، عدم تخریب‌های زیست‌محیطی مهم‌ترین برتری این روش است. همچنین به دست آوردن آب با کیفیت، افزودن آب تازه بر ذخایر آبی کشور و بی‌نیازی به هزینه و تأسیسات برای انتقال آب از نقطه‌ای به نقطه دیگر باعث شده تا موضوع بارورسازی ابرها در ماه‌های اخیر جدی تر مورد پیگیری قرار گیرد.
تخصیص نیافتن بودجه کافی برای خرید امکانات و اجرای طرح‌های پژوهشی و همچنین به‌روزرسانی تجهیزات لازم برای بارورسازی ابرها مهم‌ترین چالش پیش روی به‌کارگیری این فناوری در کشور برای کاهش بحران کم آبی است. این موضوع بار‌ها از سوی سازمان‌ها و مسؤولان مربوطه در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شده است.
** باروری ابرها نتیجه‌ای ندارد!
کارشناسان محیط‌زیست و حوزه آب و هوا اما نظری متفاوت دارند. به گفته آنان، بارورسازی ابرها نه تنها در ایران نتیجه‌ای نخواهد داشت بلکه این تجربه در سایر کشور‌ها نیز شکست خورده است.
داوود پرهیزکار، رییس سازمان هواشناسی کشور با تأکید بر این‌که بارورسازی ابرها تأثیر آشکاری بر جبران کم‌بارشی و خشکسالی کشور ندارد، موضع این سازمان را در مورد باروری ابرها اعلام کرد و نسبت به خطرات ناشی از باروری هشدار داد.
بر این اساس، اگر بدون شناخت دقیق ابر نسبت به بارورسازی اقدام و به اشتباه هسته‌های تراکم زیادتر از نیاز وارد ابر کنیم؛ نه تنها در افزایش بارش موفق عمل نکرده‌ایم بلکه حتی ممکن است با این عمل باعث کاهش مقدار طبیعی بارش ابر شویم.
سازمان هواشناسی به شکلی که در حال حاضر باروری ابرها صورت می‌گیرد، معتقد نیست و تأکید دارد که بارورسازی ابرها نیاز شدیدی به مطالعات دقیق ابرها دارد. در واقع، برای انجام بارورسازی ابر باید رادارهای ویژه‌ای برای شناسایی مشخصات و رفتار ابر در کشور داشته باشیم که در حال حاضر از چنین رادارهایی برخوردار نیستیم.
اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست در باره استفاده از این فناوری در ایران می‌گوید: ابرها را می‌توان بارور کرد، اما نمی‌توان عقیم ساخت. هواپیماهایی که ویژه این کار هستند با پاشیدن پودر‌هایی نظیر نیترات نقره دمای ابرها را پایین می‌آورند و ابرها را می‌‌بارانند. این کار در کشورهای دیگر انجام شده، اما در ایران چنین اتفاقی نیفتاده است و اساساً این فناوری گرانی است.
کهرم عنوان کرد: ادعا‌هایی مبنی بر این وجود دارد که ایرانیان توانسته‌اند ابرها را بارور کنند، اما این اتفاق در سطحی نیفتاده که قابل‌توجه و تأمل باشد و اگر باروری ابرها نیز اتفاق افتاده باشد در سطحی کم و به صورت آزمایشگاهی بوده است.
برخی کارشناسان این ادعا را مطرح می‌سازند که بارورسازی ابرها در هیچ کشوری نتیجه‌ای ندارد، چرا که بازدهی این قبیل طرح‌ها در کشورهای مستعد برای اجرا ١٥درصد است اما در کشوری همچون ایران باید برای همین مقدار کم اثرگذاری هم برنامه‌ریزی داشت.
قبول دیدگاه هر یک از مخالفان یا موافقان باروری ابرها نیازمند بررسی‌های دقیق و کارشناسانه است. به‌طور حتم، اجرای چنین فناوری‌هایی در داخل کشور نیازمند بررسی‌های کارشناسانه و دقیق تر است. در صورت پذیرش دلایل حامیان استفاده از روش باروری ابرها برای رفع خشکسالی، به نظر می‌رسد به کارگیری این شیوه به ویژه برای مناطق کم بارش، تأثیر بیش‌تری داشته باشد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.