بشنو از «تاغ» چون حکایت می‌کند

   «حارث‌آباد» بدون حارث مانده است جنگل‌های حارث‌آباد سبزوار این روز‌ها به مأمن افرادی تبدیل‌شده که با آتش زدن تاغ‌زار‌ها علاوه بر گرما بخشیدن به محفل قلیان‌سرا‌ها کیسه‌ای از سرمایه‌های ملی و منابع طبیعی برای خود دوختند. به گزارش مهر، از دهه ۱۳۴۰ روند ایجاد جنگل‌های «دست کاشت» در استان خراسان با اعتبارات بسیار زیادی […]

 

 «حارث‌آباد» بدون حارث مانده است

جنگل‌های حارث‌آباد سبزوار این روز‌ها به مأمن افرادی تبدیل‌شده که با آتش زدن تاغ‌زار‌ها علاوه بر گرما بخشیدن به محفل قلیان‌سرا‌ها کیسه‌ای از سرمایه‌های ملی و منابع طبیعی برای خود دوختند.

به گزارش مهر، از دهه ۱۳۴۰ روند ایجاد جنگل‌های «دست کاشت» در استان خراسان با اعتبارات بسیار زیادی شروع شد که تاغ‌زارهای حارث‌آباد در شهرستان سبزوار بخشی از این سرمایه و منابع ملی هستند.

تاغ‌زارهای سبزوار که طی نیم ‌قرن گذشته با ریشه‌های خود در مقام حراست از خاک کویر برآمده و همچون سدی در برابر پیشروی طوفان‌ها ایستاده‌اند اما امروز خود بی‌پناه و پشتیبان مانده‌اند.

تاغ‌‌ها که گیاهان و درختچه‌هایی بسیار مقاوم در برابر خشکسالی، آفت و شوری خاک هستند و تازیانه بادهای کویری تاکنون نتوانسته ذره‌ای از استقامت آن‌‌ها بکاهد اما این روز‌ها ریشه‌هایشان زخمی از تیشه سودجویان است.

سودجویانی که به بهانه بیکاری، اوضاع اقتصادی جنگل و منابع طبیعی را بهترین فرصت برای مال‌اندوزی می‌دانند هر روز به این منطقه آمده کبریتی به زیر این تاغ‌‌ها می‌کشند و می‌روند.

تاغ‌زارهای حارث‌آباد این روز‌ها نه از سر ناآگاهی بلکه از روی آگاهی زغال می‌شوند تا آوندهای آن‌‌ها که نویدبخش حیات در کویر است لحظه‌ای محفل قلیان‌سرا‌ها شود و در نهایت روسیاهی را برای ما و نسل آینده بر جای بگذارد.

در حال حاضر ثروت و منابع ملی شهرستان سبزوار در آتش قاچاقچیان زغال می‌سوزد و این ثروت ملی به قیمت هر کیلو ۵ هزار تومان در حال تاراج و حراج است.

جنگل‌های «تاغ» که نقش زیادی در تثبیت شن‌های روان داشته و سرشاخه‌های آن‌‌ها یکی از منابع تغذیه شتر‌ها محسوب می‌شود این روز‌ها حال خوشی ندارند.

۴۰ درصد تاغ‌زار‌ها تخریب ‌شدند

خبر تخریب ۴۰ درصد تاغ‌زار‌ها به گفته رییس اداره منابع طبیعی سبزوار خود حکایتی سوزناک است.

قاسم آخوندی در گفت‌وگو با مهر تخریب تاغ‌زار‌ها را خطر بزرگی برای این شهرستان می‌داند و می‌گوید: بیش از ۱۰۰ هزار هکتار تاغ‌زار در منطقه سبزوار در سال‌های ۴۵ کاشته شده که متأسفانه در سال‌های اخیر بیش از ۴۰ درصد این تاغ‌زار‌ها از بین رفته است.

وی یکی از مهم‌ترین دلایل تخریب این مناطق را کمبود نیروی حفاظتی می‌داند و می‌گوید متأسفانه عمده این نیرو‌ها نیز شرکتی هستند.

آخوندی بابیان این‌که در سال گذشته هجمه زیادی از سوی برخی از سودجویان به سمت تاغ‌زارهای شهرستان صورت گرفت، خاطرنشان کرد: دلیل مهم این عامل افزایش قلیان و باغ‌سرا‌ها بود که سبب اشتغال عده‌ای از افراد به تخریب تاغ‌زار‌ها و تولید زغال تبدیل شده بود.

حارث‌آباد بدون حارث مانده است

قاسم آخوندی مساحت تحت پوش تاغ‌زار‌های سبزوار را حدود ۴۸۶ هزار هکتار بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: جنگل‌های شهرستان در قبل از انقلاب با تعداد ۴۹ نیروی انسانی حفاظت می‌شد اما به ‌مرور زمان با بازنشسته شدن این افراد بحث حفاظت از یک‌میلیون هکتار اراضی ملی در شهرستان بر عهده ۵ نفر نیروی انسانی گذاشته شد.

آخوندی ادامه داد: طبق میانگین کشوری هر نفر نیروی انسانی موظف به حفاظت از ۸۰ هزار هکتار از اراضی ملی است درصورتی‌که این رقم در سبزوار ۲ و نیم برابر میانگین کشوری و البته با کم‌ترین حقوق و مزایا است.

وی با بیان این‌که وسعت عرصه منابع طبیعی با تعداد نیروهای حفاظتی موجود همخوانی ندارد، گفت: به‌مرور زمان با توسعه قلیان‌سرا‌ها در سطح شهر بازار زغال در سبزوار به اوج خود رسید و چون منبع تولید زغال در سبزوار فراوان است هر باغ‌سرا تبدیل به قلیان‌سرا شد و افراد سودجو نیز از این موقعیت استفاده کرده و تاغ‌زار‌ها را قلع‌وقمع کردند.

آخوندی افزود: البته با مشارکت مردم و ورود دستگاه‌های امنیتی و قضایی اقدام بسیار خوبی در جمع‌آوری قلیان‌سرا‌ها انجام شد اما این حرکت تا مدت اندکی مثمر ثمر واقع شد تا این‌که متأسفانه قهوه‌خانه‌ها به خانه‌های مردم ورود پیدا کرد چراکه منبع فروش زغال در سوپر مارکت‌ها همچنان ادامه‌ دارد.

سرمایه ملی دود می‌شود

رییس منابع طبیعی سبزوار با بیان این‌که فروش زغال در فروشگاه‌ها ممنوع خواهد شد، ادامه داد: این تصمیم راه‌حل رفع بحران نیست اما بی‌تأثیر هم نخواهد بود.

وی متذکر می‌شود این منطقه، زیستگاه حدود ۱۲ گونه خزنده است که با توجه به روند تخریبی کنونی، امید اندکی به آینده حیات آن‌‌ها وجود دارد.

رییس منابع طبیعی و آبخیزداری سبزوار با بیان این‌که فروش زغال در سوپرمارکت‌‌ها باید ممنوع شود، گفت: با بازرسی‌هایی که از سطح شهر صورت گرفت تعدادی از سوپرمارکت‌‌ها که از تولیدکنندگان عمده زغال هستند چند ماه قبل از دادستان تقاضای حکم برای ورود به این فروشگاه‌ها را داشتیم اما دادستان اعلام کردند کار منابع طبیعی در خارج از حوزه شهری است و این اقدام در حوزه وظیفه اتاق اصناف است و قرار است این کار از طریق اتاق اصناف پیگیری شود.

آخوندی به تشکیل ۸۹ فقره پرونده تخلف در این مورد اشاره کرد و افزود: سال گذشته بیش از ۴ تن زغال از متخلفان کشف شد که مبلغ ۲۶ میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شدند.

تیشه به ریشه طبیعت

آخوندی جنگل‌های حارث‌آباد و دولت‌آباد را از قدیمی‌‌ترین تاغ‌زارهای شهرستان عنوان کرد و افزود: توسعه شهرنشینی و حاشیه‌نشینی باعث هجوم مردم به تاغ‌زار‌ها و نابودی جنگل‌ها شده است.

وی گفت: بخش قابل‌ توجهی از تاغ‌زار‌ها در حاشیه روستا‌ها هستند لذا بحث توانمندسازی روستاها، ایجاد اشتغال، ساخت صنایع تبدیلی برای حفظ جنگل‌ها مهم است.

وی اعلام کرد: در جامعه‌ای که فقر گریبان‌گیر مردم باشد اولین هجوم به سمت منابع طبیعی است و لذا هنگامی‌که قیمت زغال تاغ به ۵ هزار تومان می‌رسد افراد بیکار برای تأمین مخارج زندگی خود چاره‌ای جز به آتش کشیدن تاغ و تبدیل آن به زغال ندارند.

حفظ منابع ملی نیاز به عزم ملی دارد

آخوندی با تأکید بر این‌که حفظ منابع طبیعی بدون مشارکت مردم امکان‌پذیر نیست، افزود: دولت طی سال‌های گذشته ثابت کرده که به‌تنهایی موفق به اجرای بسیاری از کار‌ها نیست و برای حفاظت از عرصه منابع طبیعی طرح ترسیب کربن در نقاط بحرانی البته با اولویت مشارکت مردم در سطح کشور در حال اجرا است.

 

وی با بیان این‌که ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی ملی سبزوار نیز در محدوده اجرای این طرح قرار دارد، گفت: این طرح ۲۰روستای بخش «روداب» را دربرمی گیرد سعی بر این است تا با مشارکت مردم علاوه بر حفظ و احیای منابع طبیعی به توانمندسازی روستاییان کمک کنیم.