ضربه‌ای دیگر بر میراث نفتی گویند بازرگانی بار شیشه بر پشت چهارپایی نهاده بود و در پوششی برای محافظت، حمل می‌کرد. چون بر دروازه شهر رسید، نگهبان بر طریق مألوف ضربه‌ای با چماق خویش بر بار بنواخت و گفت: «ای مرد چه داری؟» بازرگان که در بیم فرود آمدن ضربه دوم بود، گفت: «اگر یک […]
ضربه‌ای دیگر بر میراث نفتی
گویند بازرگانی بار شیشه بر پشت چهارپایی نهاده بود و در پوششی برای محافظت، حمل می‌کرد. چون بر دروازه شهر رسید، نگهبان بر طریق مألوف ضربه‌ای با چماق خویش بر بار بنواخت و گفت: «ای مرد چه داری؟» بازرگان که در بیم فرود آمدن ضربه دوم بود، گفت: «اگر یک ضربه دیگر بزنی، هیچ ندارم!»
اکنون حکایت میراث فرهنگی آسیب‌پذیر ما است که با ضرباتی که هر روز در گوشه و کنار این ملک دریافت می‌کند، بیم آن می‌رود که در معرض نابودی قرار گیرد.
در تازه‌‌‌‌‌ترین این موارد، شهرداری دارخوین، یک بنای قدیمی را در این شهر نفتی که متعلق به شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب است، تخریب کرده تا در محل آن واحدی تجاری ایجاد کند! این در حالی است که حدود یک ماه و نیم قبل از آن، تخریب ۳واحد مسکونی و یک انبار نفت قدیمی، به بهانه تعریض خیابان، با اعتراض وزارت نفت، مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت، اداره میراث فرهنگی استان خوزستان و مردم محلی روبه‌رو شده بود.
متأسفانه شهرداری دارخوین بدون توجه به این اعتراضات و علی‌رغم شکایت میراث فرهنگی استان به مراجع قضایی، به روند وارد آوردن ضربه‌های خود به بافت قدیمی شهر دارخوین ادامه می‌دهد. این در شرایطی است که واکنش‌های اولیه نیز همگی حکایت از وجود نگرانی‌های نسبت به از میان رفتن میراث شهری نفتی با قدمت صد و اندی ساله داشت.
این بخش از بناهای دارخوین که تعدادی از آنها تخریب شده و بیم از میان رفتن و تخریب بناهای همجوار آن همچنان وجود دارد، بخشی از بافت قدیمی شهر دارخوین محسوب می‌شوند که در گذشته از آنها به عنوان تأسیسات نفتی مانند کارگاه تعمیرات، سینما، حراست و… استفاده می‌شده است.
نکته دیگر این که علاوه بر خود بناها، برخی مواد و مصالح به‌کار رفته در آنها نیز از قدمت فراوانی برخوردارند که به عنوان مثل می‌توان به لوله‌های به‌کار رفته در این بناها اشاره کرد که از قدیمی‌‌‌‌‌ترین لوله‌های نفت و از نوع دایسی بوده‌اند.
متأسفانه شنیده‌ها از احتمال واگذاری این مصالح به آهن فروشان محلی حکایت دارد، حال آن که شایسته بود این اموال در اختیار مسؤولان نفتی قرار می‌گرفت یا به تلمبه‌خانه دارخوین که در نزدیکی این محل قرار دارد و اخیراً با تلاش‌های مدیریت موزه‌ها و اسناد صنعت نفت به ثبت ملی رسیده است، انتقال می‌یافت.
به هر صورت در اهمیت دارخوین به عنوان یکی از قدیمی‌‌‌‌‌ترین شهرهای نفتی ایران که میراث فراوانی از سال‌های نخستین صنعت نفت در آن وجود دارد، شکی نیست. منطقه‌ای که تلمبه‌خانه قدیمی آن یکی از نقاط اتصال مهم میان میدان‌های نفتی مسجد سلیمان و پالایشگاه آبادان بود و دهه‌های متوالی نقش مهمی در انتقال نفت خام به بزرگ‌‌‌‌ترین پالایشگاه کشور داشت.
اقدام وزارت نفت در ثبت ملی این تلمبه‌خانه قدیمی و تبدیل آن به یکی از موزه‌های نفتی نیز امید بسیاری در دل علاقه‌مندان به میراث فرهنگی شهر دارخوین و منطقه شادگان و نهایتاً حفظ بخشی از تاریخ نفت کشور، برانگیخته بود. آن هم در شرایطی که پروژه موزه نفت دارخوین در قالب طرح موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت، وارد مراحل اجرایی خود شده است.
با این همه جای بسی تأسف است که بناهای قدیمی که به هر صورت سال‌ها پابرجا مانده و حتی زمانی که به عنوان محل مسکونی مورد استفاده شهروندان قرار گرفته‌اند، در حفظ آنها به شکل اولیه کوشش شده است، اکنون توسط متولیان شهری که باید حافظ این میراث باشند، مورد بی‌توجهی و تخریب قرار می‌گیرد.
این در شرایطی است که امروزه بسیاری از کشور‌‌‌‌ها همه توان خود را مصروف بازسازی و احیای میراث گذشته خود می‌کنند تا از این رهگذر، هویتی برای خود و مردم کشورشان، پدید آورند؛ گرایشی که نه فقط در کشورهای توسعه یافته که در کشورهای در حال توسعه نیز مشاهده می‌شود.
نمونه‌‌اش در منطقه کشور آذربایجان است که اخیراً تلاش‌های گسترده‌ای را برای بازسازی میراث نفتی و کسب برخی عناوین اولین در منطقه و جهان، به‌کار بسته است. بنا بر این آیا رواست در شرایطی که دیگران نداشته‌ها را به داشته‌ها تبدیل می‌کنند، ما با داشته‌های مان این گونه رفتار کنیم.
نباید فراموش کرد که تخریب آثار ملی به هر بهانه‌ای قابل‌قبول نیست، چه این آثار نه فقط به مردم یک شهر و یک منطقه و کشور که به جهانیان تعلق دارد و هر گونه غفلت در حفظ و حراست از آنها امری نابخشودنی است که نسل حاضر و آیندگان آن را بر ما نخواهند بخشید.
ضروری است شرکت‌های زیرمجموعه نفت نسبت به نگه داری و پاسداری از میراث قدیمی این صنعت، بیش از گذشته کوشا باشند و نگذارند بر اثر بی‌توجهی، ساختمان‌ها، ابنیه و تجهیزات قدیمی صنعت نفت از بین برود.
اکبر نعمت اللهی؛ مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.