طاعون بزرگ حیوانی در آذربایجان

 

قطب دامداری کشور در معرض تهدید تب برفکی قرار گرفت، بیماری تب برفکی همچنان قربانیان زیادی را در بر می‌گیرد و تلفات برخی از روستاهای شهرستان اهر از مرز ۴۰۰ رأس گذشته است.

به گزارش مهر تب برفکی یا «بیماری دهان و پا» یک بیماری عفونی و گاهی کشنده و ویروسی است که موجب بیماری حیوانات زوج سم از جمله گاو اهلی و اعضای خانواده گاوسانان می‌شود. این ویروس در ابتدا به مدت دو تا ۳ روز تب شدید ایجاد کرده و متعاقباً تاول‌هایی در داخل دهان و روی پای حیوان ظاهر می‌شود.

این بیماری به شدت واگیردار است و قطرات آیروسل دفع شده از حیوان آلوده، تماس با تجهیزات دامداری، غذا، وسایل نقلیه، البسه آلوده و حیوانات شکارچی اهلی و وحشی موجب گسترش بیماری می‌شوند. این بیماری به‌عنوان طاعون برای صنعت دامداری محسوب می‌شود. کنترل بیماری منوط به واکسیناسیون، مراقبت شدید نقل و انتقال حیوانات، قرنطینه کردن حیوانات مبتلا، اعمال محدودیت در خرید و فروش حیوانات و گاهی نیاز به معدوم کردن میلیون‌‌ها رأس دام است.

صدای پای تب برفکی در قطب دامداری کشور

از اواخر سال گذشته بیماری تب برفکی در شهرستان اهر و ارسباران دیده شد ولی امروزه با گسترش این بیماری ساکنین روستاهای منطقه را به‌شدت نگران کرده است، این در حالی است اغلب روستاییان از اقدامات انجام‌شده رضایت کافی ندارند و بیش‌تر آن‌‌ها از هزینه دامپزشکی و ناتوانی برای بازپرداخت وام‌های خود گله‌مند هستند.

وقتی کمی از شهر اهر دورتر می‌شوید روستاهایی از جنس خشت در چشمان هر بیننده‌ای نقش می‌بندد و اگر داخل روستا شوی گویی بلایی خانمان‌سوز تمامی سرمایه‌های زندگی یک خانواده روستایی را گرفته و اکنون عامل سلب امید به زندگی روستاییان چیزی نیست جز شیوع بیماری تب برفکی.

با شنیدن وضعیت بحرانی شیوع بیماری تب برفکی سفری به روستاهای شهرستان اهر داشتیم تا از آخرین وضعیت باخبر شویم. روستاییانی بودند که با تلف شدن تمامی گاو و گوسفندهایشان نه نایی برای زندگی داشتند نه توان صحبت کردن. یکی از روستاییان وقتی از مرگ‌ومیر تنها سرمایه‌های زندگی‌اش می‌گفت اشک‌هایی در گوشه چشمانش حلقه می‌بست.

از شهر اهر به سمت شمال این شهرستان حرکت کردیم به روستای سامبران در ۱۸ کیلومتری این شهر رسیدیم سعی می‌کردیم تا مردم را مجاب به جمع شدن در مسجد روستا کنیم تا دردهایشان را به ما بگویند و به گوش مسؤولان برسد. وقتی با اهالی روستای سامبران سخن می‌گفتیم همه از زمین و زمان شاکی و ناراضی بودند و اغلب آن‌‌ها از بی‌توجهی‌های مسؤولان گله می‌کردند. برخی دیگر نیز می‌گفتند با تلف شدن دام‌‌ها دیگر توانی برای پرداخت اقساط وام‌های خود ندارند. حتی به این هم راضی بودند که اقساط وام‌های آن‌‌ها کمی با تأخیر باشد تا بتوانند پرداخت کنند.

ما در عرض یک ساعت و تنها در روستای سامبران شاهد تلف شدن ۸ گاو و گوسفند بودیم، البته برخی از ساکنین این روستا براین باور بودند که با این وضعیت نامطلوب مالی و معیشتی وقتی از دامپزشک برای ویزیت دام‌های خود به روستا دعوت می‌کنند، آن‌ها حق‌الزحمه ۱۰۰ هزار تومانی دریافت می‌کنند و قادر به رفع مشکل نیستند. عده‌ای نیز معتقد بودند به دلیل نبود توان مالی بایستی با این وضع شاهد از دست رفتن سرمایه‌های زندگی باشیم.

تنها سؤالی که به نظر می‌رسد این است که آیا تاکنون مسؤولان اقدامی در خصوص جلوگیری از تب برفکی انجام داده‌اند و نتیجه این اقدامات چه بود؟

گاوهایم نان‌آور خانه‌ام بود ولی تب برفکی آن‌ها را از من گرفت

لطیفه رجبی زنی تنها و بدون سرپرست که تنها دارای ۴ رأس گاو و دو بره بوده که به دلیل بیماری تب برفکی آن‌ها را از دست‌داده، می‌گوید: با شیوع بیماری تب برفکی تمام دارایی زندگی‌ام که در مجموع ۶ رأس گاو و بره بود که به دلیل بیماری تلف‌شده است. من با فروش لبنیات همین دام‌‌ها امرار معاش می‌کردم.

این زن روستایی می‌افزاید: ۶ فرزند دختر و پسر دارم که جویای حال من نمی‌شوند و تنها در خانه‌ای از روستای سامبران ساکن هستم، تنها درآمدم از پول فروش شیر و ماست حیوانات بود ولی آن‌ها بر اثر بیماری تلف شدند و نمی‌دانم این بیماری از کجا آمد. ما از مسؤولین خواهشمندیم به مشکلات ما رسیدگی کنند.

تا هفته گذشته ۴۰۰ رأس گاو و گوسفند براثر تب برفکی در سامبران تلف شد

ربیعلی نوری از اعضای شورای اسلامی روستای سامبران با اشاره به وضعیت تب برفکی در این روستا، اظهار داشت: تاکنون ۹ رأس از گاوهای بنده به دلیل بیماری تلف شده که این خسارت تنها برای یک نفر نیست بلکه تمامی خانواده‌های روستایی با این بیماری گریبان گیر هستند.

عضو شورای اسلامی روستای سامبران افزود: فقط تا هفته گذشته بیش از ۲۲۰ رأس گاو و ۱۸۰ گوسفند و بره بر اثر شیوع بیماری حیوانی تب برفکی تلف و به دامداران خسارت جبران ناپذیری وارد شده است.

این روستایی بابیان این‌که تنها خواسته اهالی روستا از مسؤولین رسیدگی به فاجعه تلف شدن گاو و گوسفندان روستاییان است، اظهار کرد: جهاد کشاورزی اهر و شبکه دامپزشکی و بخشداری مرکزی اهر همکاری‌های مستمری داشتند.

وی سپس گفت: تمام ساکنین این روستا وام‌های کشاورزی و احداث طویله گرفته و اقساط پرداخت می‌کنند در حالی که اهالی روستای سامبران غیر از دامداری منبع درآمد دیگری ندارند و با وجود این‌که افراد معدودی زمین‌های زراعی کوچکی دارند که گندم آن هم تنها کفاف نان روزمره ساکنین می‌شود.

نوری با تأکید بر این‌که امسال به علت بارش برف و تگرگ کشاورزان متحمل خسارت شده‌اند، اضافه کرد: شاید عده‌ای از زراعت گندم امرار معاش کنند ولی در اوایل بهار امسال بارش برف و تگرگ امید آن‌ها را به یاس تبدیل کرده و گا‌هی به دلیل نامساعد بودن شرایط آب و هوایی و خسارت‌های احتمالی حتی قادر به برداشت محصولات کشاورزی نیز نیستند.

عضو شورای اسلامی روستای سامبران خاطرنشان کرد: این روستا دارای درختان میوه نیست و فقط هزینه‌های روزمره روستاییان از طریق دامداری و کشاورزی تأمین می‌شود، تنها درخواست ما از دولت این است که برای جلوگیری از تب برفکی حداکثر تلاش خود را به‌کار گیرد و نباید فراموش کنند که زمین‌های زراعی این روستا دیم است.

با مرگ دام‌ها دیگر نمی‌دانیم باید برای امرار و معاش چه کنیم

شکر نوری یکی دیگر از اهالی روستای سامبران که دارای خانواده ۸ نفره است در این خصوص می‌گوید: از شروع شیوع تب برفکی تاکنون ۳۵ رأس بز، گوسفند و بره‌های من تلف شده که این دام‌ها تنها منبع درآمدی و سرمایه‌های زندگی‌ام بود.

وی ادامه داد: بنده دارای خانواده ۸ نفره هستم و به جهت وام احداث طویله که دریافت کردم به دولت بدهی دارم در حالی این بیماری تمامی گوسفندانم را به کام مرگ کشاند حال نمی‌دانم اقساط وام و مخارج خانواده را به چه نحوی تأمین کنم.

نوری بیان کرد: پیش از شیوع تب برفکی درآمد خانواده‌ام از طریق فروش شیر گوسفندان بود و غیر از این هیچ منبعی نداشتم حتی زمینی برای زراعت هم نداشتم و در حال حاضر بیش‌تر از ۱۰ رأس دیگر نیز به این بیماری واگیردار آلوده شده است.

تب برفکی روزانه خسارت ۵ میلیون ریالی برایم دارد

میر رسول میرزاده، شیرپز روستای سامبران با وجود مرگ و میر گاو و گوسفندان اهالی روستا از نحوه کسب درآمد خود در این وضعیت به مهر می‌گوید: قبل از این که بیماری تب برفکی شیوع پیدا کند روزانه بیش از ۱۸۰۰ کیلو شیر از اهالی روستا گرفته و برای فروش به شهر اهر منتقل می‌کردم.

وی ادامه داد: ولی اکنون با تلف شدن دام‌های اهالی روستا میزان شیر تولید شده روزانه به ۴۰۰ کیلو هم نمی‌رسد و در حال حاضر این بیماری باعث شده تا هر روز خسارت ۵ میلیون ریالی به من وارد شود.

شیرپز روستای سامبران اضافه کرد: قطعاً دولت وظیفه دارد تا به مشکلات روستاییان برسد و اگر غیر از این باشد، در حالی که فقط تنها منبعی که می‌توانستم مخارج خانواده را تأمین کنم از طریق سود فروش شیرهای تولید شده روستاییان بود.

تب برفکی بلای جان دام‌های آذربایجان شرقی شده است

البته این موضوع درشرایطی عجیب و تأسف بار شد که متوجه شدیم تب برفکی در بیش‌تر روستاهای شهرستان اهر، ورزقان و هریس شایع شده و آمار بالایی از تلفات دامی به همراه داشته و خسارت‌های میلیاردی بر جای گذاشته است.

مدیرکل دامپزشکی آذربایجان شرقی در این خصوص با تأیید شیوع بیماری تب برفکی در استان می‌گوید: بیماری تب برفکی در استان وجود دارد و در شهرستان اهر تلفاتی را به وجود آورده است و ما در فکر کنترل این بیماری هستیم.

عشایر استان فعلا کوچ نکنند

وی سپس با تأکید بر این‌که دامپزشکان در منطقه درحال همکاری با دامداران و تلاش برای کنترل این بیماری هستند، ابراز داشت: با تلاش معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی و فرماندار اهر از محل ستاد بحران هزینه‌ای باری آهک پاشی و ضدعفونی محل‌های نگه داری احشام تعلق یافته است و باید دامداران نهایت همکاری را با دامپزشکان داشته باشند.

بهداد با اشاره به این‌که دامداران از خرید و فروش و انتقال دام‌ها فعلاً خودداری کنند، اظهار داشت: از عشایر استان هم می‌خواهیم تا یک ماه آینده کوچ نکنند چراکه دام‌هایشان در معرض خطر بیماری تب برفکی قرار دارند.

مدیرکل دامپزشکی آذربایجان شرقی از احتمال شیوع این بیماری در مناطق دیگر استان خبر داد و گفت: باید همه دامداران با مسؤولان دامپزشکی شهرستان‌ها همکاری کنند و نکات ایمنی و بهداشتی را رعایت کنند.

وی در خصوص میزان تلفات این بیماری گفت: فعلاً آمار دقیقی از میزان تلفات در دست نیست و تا چند روز آینده این آمار را به اطلاع مردم خواهیم رساند.

بهداد در پایان افزود: اگر مردم در شهر‌ها و روستاهای مختلف استان شاهد خرید و فروش دام‌های ارزان قیمت شدند حتما مراتب را به دامپزشکی‌ها گزارش کنند و از خرید این نوع دام‌های مشکوک خودداری کنند.

 

با همه این اوصاف انتظار می‌رود تا با اقدامات سریع و به موقع مسؤولان مربوطه در تمام روستاهای شهرستان اهر شاهد مبارزه با این بیماری خطرناک باشیم و از تلف شدن بیش از حد دام‌های روستاییان که سرمایه‌های آن‌ها به حساب می‌آید، جلوگیری به عمل آید.