محمدرضا عیوضی-دستیابی به دانش فن‌آوری فضایی یکی از دستاوردهای سال‌های اخیر کشور است و حتی با وجود فاصله زیاد با صنعت ۵۰ ساله فضایی جهان، ایران موفق شده در میان ۹ کشور صاحب چرخه کامل فن‌آوری ماهواره، جای گیرد. نگاه به فعالیت‌های ناسا و اسپیس ایکس در کنار هزینه‌های سرسام آور آن‌ها در پروژه‌های فضایی، […]
محمدرضا عیوضی-دستیابی به دانش فن‌آوری فضایی یکی از دستاوردهای سال‌های اخیر کشور است و حتی با وجود فاصله زیاد با صنعت ۵۰ ساله فضایی جهان، ایران موفق شده در میان ۹ کشور صاحب چرخه کامل فن‌آوری ماهواره، جای گیرد.
نگاه به فعالیت‌های ناسا و اسپیس ایکس در کنار هزینه‌های سرسام آور آن‌ها در پروژه‌های فضایی، اهمیت بیش از اندازه رابطه «موفقیت در عرصه فضایی» و «قدرت همه جانبه بین‌المللی» را به همه جهانیان یادآور می‌شود تا هند با تمام فقر و مشکلات مالی کشورش انقلابی را در نجوم و علم هوا فضا خود ایجاد کند.
به گزارش مناقصه‌مزایده، انسان همواره در خصوص زندگی در خارج از کره زمین کنجکاو بوده و تلاش می‌کند از چگونگی حیات در آن سوی کهکشان‌ها اطلاعاتی به دست آورد. با پیشرفت دانش و فن‌آوری‌های نوین، امکان اکتشافات گسترده و گام نهادن در جو و فضای کهکشان فراهم شده است. اتحادیه جماهیر شوروی به عنوان پیشرو در زمینه فن‌آوری‌های ماهواره‌ای، نخستین ماهواره مصنوعی خود را با نام «Sputnik1» در سال ۱۹۵۷ از پایگاه فضایی «بایکونور» به مدار زمین ارسال کرد. این اقدام روسیه، سایر کشورهای دنیا را نیز به فکر ساخت و ارسال ماهواره به فضا انداخت.
مزیت فن‌آوری فضایی در ارایه خدمات به بخش‌های مختلف کشور کاملاً مشهود است به نحوی که علاوه بر استفاده از کاربردهای این فن‌آوری در مدیریت بحران، چالش‌های محیط‌زیست و رخدادها و بلایای طبیعی، فضا و فن‌آوری فضایی در مدیریت سایر بحران‌های بالقوه کشور نیز نقش تأثیرگذاری دارد؛ چرا که هنگام بروز هرکدام از این رخدادها، ماهواره‌های فضایی می‌توانند به بهترین شکل ممکن و با کارهایی همچون تهیه تصاویر جامع، ایجاد ارتباطات امن و…، مدیریت بحران‌ها را ساده تر کنند. از سوی دیگر فن‌آوری مخابرات فضایی فارغ از رخدادهای سطح زمین می‌تواند خلأهای ارتباطی را پر کند و روند کمک رسانی و خدمات دهی به مردم را تسریع بخشد.
نیاز ایران به فن‌آوری فضایی
هنگامی که قابلیت فضا و فن‌آوری فضایی را در مواجهه با مشکلات و چالش‌های کشور به درستی می‌سنجیم و آن را با سایر روش‌ها و فن‌آوری‌ها مقایسه می‌کنیم، وجود مزیت نسبی این فن‌آوری آشکار می‌شود.
عباس خاراباف، کارشناس هوافضا در این باره به چالش‌های کشور در حوزه محیط زیست و رخدادها و بلایای طبیعی اشاره می‌کند و تنها راه‌حل را پرداختن به دانش و فن‌آوری می‌داند.
وی می‌گوید: از آنجایی که مواجهه با هر دسته از چالش‌های آینده کشور، نیاز به مدیریت مناسب دارد و در بسیاری از مشکلات به وجود آمده نیز ضعف مدیریت ناشی از ضعف آگاهی، دیده می‌شود، دانش و فن‌آوری این ضعف را به راحتی پوشش خواهد داد و در این میان مزیت فن‌آوری فضایی در حل این چالش‌ها مشهود است.
خاراباف ویژگی‌های منحصر به‌فردی همچون دسترسی نامحدود به کل جغرافیای کره زمین، امکان مشاهده زمین با دید بسیار باز و گسترده، امکان پوشش ناحیه وسیعی از زمین، دسترسی سریع به هر نقطه از زمین در مدت کوتاه، دست بالا بودن و حداقل آسیب‌پذیری از رخدادهای روی زمین را از جمله ویژگی‌هایی می‌داند که فضا را متمایز از سایر فن‌آوری‌ها می‌کند و می‌گوید: این دانش می‌تواند بهترین محیط کسب آگاهی برای مدیریت مناسب باشد؛ از طرفی داشتن اطلاعات کامل در ابعاد ملی بدون استفاده از فضا، کاری بسیار پیچیده، زمانبر و نیازمند نیروی انسانی زیاد است و عملاً امکان‌پذیر نیست؛ به همین دلیل ماهواره‌ها مناسب‌‌ترین ابزار گردآوری اطلاعات کامل از منابع زمین به شمار می‌روند.
سهم ایران در تولید علم فضایی
در گزارشی که از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده است و مربوط به وضعیت ایران از نظر شاخص‌های علمی حوزه هوافضا می‌شود، کشورمان تا پایان سال ۲۰۱۳، رتبه دوم خاورمیانه را از نظر تعداد مقالات قابل استناد به خود اختصاص داده است. در این رده‌بندی ایران با داشتن ۱۳۴۹ مقاله قابل استناد در حوزه هوافضا، رتبه دوم خاورمیانه را بعد از رژیم اشغالگر قدس و رتبه ۲۱ جهان را از آن خود کرده و کشور ترکیه در رده بعد از ایران قرار دارد.
در این رده بندی از نظر میزان تأثیرگذاری مقالات مرتبط با هوافضا نیز کشورمان در میان ۴ کشور برتر خاورمیانه قرار دارد که دارای ۳۰ مقاله در حوزه هوافضا است که به هر یک از آن‌ها حداقل ۳۰ بار ارجاع شده است؛ ایران از نظر تعداد مقالات چاپ شده نیز در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ در صدر کشورهای منطقه قرار دارد و رتبه جهانی‌‌اش از ۴۳ در سال ۱۹۹۶ به ۱۱ در سال ۲۰۱۳ ارتقا یافته است، اما با این وجود از نظر کیفیت مقالات و میزان تمرکز تحقیقات بر حل مسایل واقعی و کاربردی نتایج پژوهش، وضعیت ایران نسبت به رژیم اشغالگر قدس و ترکیه مطلوب نیست و این نشان می‌دهد که توجه بیش‌تری به رشد کمی تولید علم در این بخش، نسبت به رشد کیفی شده است.
برنامه امسال سازمان فضایی ایران
رییس سازمان فضایی از تعیین تکلیف ماهواره دوستی، تعامل با دانشگاه‌ها برای پروژه‌های جدید کاربردی حوزه فضا و تصویب برنامه ۵ ساله فضایی کشور، به عنوان اولویت‌های سال ۹۵ خبر داد.
محسن بهرامی، از تعیین تکلیف ماهواره «دوستی» که بهمن ماه سال ۹۴ در روز فن‌آوری فضایی رونمایی شد خبر داد و گفت: امسال این ماهواره تعیین تکلیف می‌شود که یا باید برای آن زمان پرتاب درنظر گرفت و آن را پرتاب کرد و یا به‌طور کل از ردیف برنامه‌ها خارج شود.
وی در مورد پرتاب سایر ماهواره‌های در دست انجام همچون ماهواره‌های «پارس ۱» و «ناهید ۲» اظهار داشت: نمی‌توان برای پرتاب ماهواره زمان دقیقی تعیین کرد.
بهرامی افزود: چرا که از طراحی و ساخت ماهواره تا زمان پرتاب، حدود ۴ تا ۶ سال زمان می‌برد و نباید سیاست ما این باشد که زمان دقیقی برای پرتاب آن اعلام کنیم و قول بدهیم. اما به‌طور کل در سال ۹۵ پیگیری تعیین وضعیت ماهواره‌های تعریف شده را در دستور کار داریم.
رییس سازمان فضایی از دیگر برنامه‌های در دست انجام این سازمان به تصویب برنامه ۵ ساله و ۱۰ ساله فضایی کشور اشاره کرد و گفت: این برنامه باید در شورای عالی فضایی به تصویب برسد.
بهرامی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از اولویت‌های اصلی ما در سال جاری، مطرح کردن زمینه‌های مختلف کاربرد علوم فن‌آوری فضایی است. به نحوی که قصد داریم با تعامل با دانشگاه‌ها، کاربردهای دیگری از فن‌آوری فضایی را مورد توجه قرار دهیم.
وی با تأکید بر این‌که دانشگاه‌ها به جای تمرکز بر روی ماهواره، باید بر سایر کاربرد‌ها و خدمات فن‌آوری فضایی متمرکز شوند، اضافه کرد: در این زمینه جلساتی را با دانشگاه‌ها خواهیم داشت تا برای سایر زمینه‌های فن‌آوری فضایی از جمله موضوعاتی مانند علوم اکتشافات فضایی و فن‌آوری سنجش از دور، که برای منافع بیش‌تری به همراه خواهد داشت، پروژه تعریف کنند.
رییس سازمان فضایی ایران برنامه‌ریزی و جهت دهی برای کاربردی کردن فن‌آوری فضایی در کشور را از جمله مهم‌ترین برنامه‌هایی عنوان کرد که باید در سال جاری عملیاتی شود.
ضرورت تسریع فعالیت‌های فضایی
با وجود اتفاقات مثبت کشور در عرصه فن‌آوری فضایی از بومی کردن ساخت، پرتاب و کنترل ماهواره گرفته تا دستیابی به فن‌آوری ساخت انواع کاوشگرها، هنوز کاربردی شدن فن‌آوری ماهواره در زندگی مردم و ارایه خدمات از طریق این فن‌آوری، آن‌طور که باید محسوس نیست.
نظرسنجی‌های انجام شده از خبرگان، اندیشمندان و صاحب‌نظران حوزه فضایی کشور که سال گذشته با همکاری دانشگاه تهران و انجمن هوافضای ایران انجام شده نیز نشان می‌دهد که بخش غالب این جامعه آماری، توسعه علم و فن‌آوری و خدمات فضایی را در جهت افزایش رفاه جامعه ضروری می‌دانند و تمرکز بر همکاری و تعاملات بین‌المللی در توسعه این فن‌آوری، در درجه بعدی این اهمیت قرار دارد.
Mehrnews.com-Dastavardha.com-Teribon.ir
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.