مدیرعامل بورس کالا:شفاف بودن قیمت کالاها به صلاح عده‌ای نیست

  شفافیت و عدم شفافیت در قیمت کالاها، جزییات واگذاری اوراق سلف موازی برای خودرویی‌ها، نگرانی‌ بابت عدم پرداخت مابه‌التفاوت قیمت تضمینی و خرید ذرت به کشاورزان، احتمال یا عدم احتمال همکاری بورس‌های کالای اروپایی و آسیایی با بورس کالا از جمله مواردی است که در گفت‌وگوی تفضیلی ایسنا با مدیرعامل بورس کالا مطرح شد. […]

 

شفافیت و عدم شفافیت در قیمت کالاها، جزییات واگذاری اوراق سلف موازی برای خودرویی‌ها، نگرانی‌ بابت عدم پرداخت مابه‌التفاوت قیمت تضمینی و خرید ذرت به کشاورزان، احتمال یا عدم احتمال همکاری بورس‌های کالای اروپایی و آسیایی با بورس کالا از جمله مواردی است که در گفت‌وگوی تفضیلی ایسنا با مدیرعامل بورس کالا مطرح شد.

شفافیت در اقتصاد یکی از مهم‌ترین عناصری است که می‌تواند کشوری را از رفتن به باتلاق بحران نجات دهد، این گونه که از صحبت‌های مدیرعامل شرکت بورس کالا برداشت می‌شود، عدم شفافیت در اقتصاد ایران حلقه مفقوده‌ای است که گاه و بی‌گاه کشور را تا لبه پرتگاه می‌کشاند.

شفافیت در امور بازرگانی و جلوگیری از قاچاق کالا از مهم‌ترین مواردی است که در یک اقتصاد پویا مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد. سلطانی نژاد در این باره معتقد است به صلاح عده‌ای نیست که شفافیت قیمتی در کالا‌ها صورت پذیرد او می‌گوید باید آن قدر فضای مبهم و غیرشفاف، مورد هجمه قرار گیرد تا کسی دیگر نخواهد در فضای مبهم فعالیت کند.

آنچه در ادامه می‌خوانید شرح کامل گفت‌وگوی ایسنا با مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران است:

* چند شرکت در بورس کالا حضور دارند؟

در صنایع مختلف شاید بیش از ۲۰۰ یا ۳۰۰ شرکت پذیرفته شدند. حدود ۵۰ شرکت در حوزه پتروشیمی داریم که محصولات خود را عرضه می‌کنند در حوزه فلزات، دو شرکت عرضه کننده اصلی، ذوب آهن و فولاد هستند البته شرکت‌های دیگری مثل فولاد کویرهم وجود دارند، در حوزه آلومینیم هم دو شرکت داریم.

*شرکتی بوده که فرایند تولیدش برای تأمین مالی دچار مشکل شده باشد؟

بله هم در بازار سلف و هم در بازار نقد چنین شرکت‌هایی بودند که در آن زمان از تضامینشان استفاده شده در بازار نقد پول اول دریافت می‌شود و ۳ یا ۵ روز بعد، کالا تحویل داده می‌شود. اگر معامله سلف عادی باشد دو ماه بعد کالا تحویل داده می‌شود اگر شرکت نتواند کالا را تحویل دهد از تضامینش استفاده می‌شود به این صورت خسارت وارده جبران می‌شود.

* آیا شرکتی بوده که عضو بورس کالا شده باشد و به علت مشکلاتی که برایش پیش آمده از بورس خارج شده باشد؟

شرکت‌هایی در بخش خصوصی بودند که خارج شدند، دلیلش هم شفافیتی است که در بورس وجود دارد آن‌ها از نظر حجم تولید نسبت قابل توجهی را به خود اختصاص نمی‌دهند عموماً در حوزه پتروشیمی شرکت‌هایی وجود دارند که به‌طور کامل متعلق به بخش خصوصی هستند و تولیدشان را در صنایع پایین دستی خود استفاده می‌کنند.

*نسبت شرکت‌هایی که از بورس خارج می‌شوند به تعدادِ کل، چقدر است؟

این طور نیست که اگر شرکتی از بورس خارج شد دیگر برنگردد ممکن است شرکتی مثلاً برای اورهال خارج شود و دوباره بازگردد اگر بخواهم از نظر حجم تولید و عرضه که در بورس صورت می‌گیرد آماری در این زمینه به صورت حدودی بدهم شاید تعداد این شرکت‌ها به نسبت کل حداکثر ۲۰ درصد باشد که البته آن‌ها هم دوباره بازگشته‌اند مثلاً قیمت فولاد که افزایش پیدا کرده شرکت‌های مربوطه دوباره به بورس بازگشته‌اند.

*دلایل افزایش قیمت آهن چه مواردی بود آیا به سیاست‌های بورس کالا مرتبط بود؟

خیر، افزایش قیمت آهن چند علت داشت که از عوامل آن می‌توان به افزایش تعرفه واردات و تعطیلی کارخانه‌هایی در چین اشاره کرد آن کارخانه‌ها چون صرفه اقتصادی نداشتند تعطیل شدند و دیگر تولیدشان به بازار عرضه نشد.این افزایش قیمت در محصولات مختلف متفاوت است مثلا قیمت‌ها در شمش به ازای هر کیلو از ۱۲۸۰ تومان به ۱۵۰۰ رسیده است. خیلی از کشور‌ها برای این‌که از صنایع داخلی شان حمایت کنند برای واردات تعرفه وضع کردند.

*چرا فقط ذرت و جو در طرح قیمت تضمینی قرار گرفته‌اند؟

عمده‌‌ترین محصولات گندم، ذرت، جو و کلزا (دانه‌ای روغنی) هستند، ولی محصولات باغی قابلیت ذخیره‌سازی ندارند. گندم هم خرید و هم فروشش حمایتی است باید تصمیم گرفته شود که آیا گندم می‌خواهد در قسمت عرضه‌‌اش به نانوایی‌ها و کارخانه‌ای‌ها از حالت یارانه‌ای خارج شود یا خیر. چون گندم با قوت روزانه مردم سر کار دارد. آن چیزی می‌تواند در فرایند بازار عرضه شود که حداقل یک طرفش یارانه نباشد.

*در صحبت‌هایی که اخیراً با سفیر سوئیس داشتید چه حرف‌هایی زده شد آیا قرارداد خاصی بسته شد، یا آیا قرار شد دو طرف آمد و شده‌ای داشته باشند؟

در آن زمان صحبت‌هایی درباره بانک‌های سوئیسی کردیم که مبادلاتِ پولی رینگِ صادراتی ما را انجام دهند که آن موقع اتفاقا یکی دو بانک هم ابراز تمایل کردند و حتی شرایط افتتاح حساب خود را نیز برای ما فرستادند اما بعد از این‌که آمریکا به آن‌ها فشار آورد آن‌ها خیلی جدی به موضوع ورود نکردند، اما فکر می‌کنم تا چند وقت بعد بتوانیم کار را با آن‌ها شروع کنیم.

* پس از اجرایی شدن برجام تمایل بورس‌های کالایی اروپایی یا آسیایی برای وارد مذاکره شدن با طرف ایرانی نسبت به گذشته بیشتر راغب شدند؟ اصلا صحبت‌هایی در این چند ماه بین دو طرف اخیر صورت گرفته است؟

ما نامه‌نگاری‌هایی با آن‌‌ها کرده‌ایم. وقتی می‌خواهیم در عرصه بین‌المللی کار کنیم فرمول‌ها متفاوت است بعضی از بورس‌های اروپایی پروتکل‌های برای همکاری دارند اما باید برای همکاری استاندارد‌هایی مشترک وجود داشته باشد تا نهایتاً آن کشور اروپایی و کشور مبدأ بتواند با هم وارد مبادله شود علاوه بر این باید مبنای تأمین مالی توسط آن کشور خارجی مشخص باشد. ما این موضوع را با جدیت با کشورهای اروپایی بررسی می‌کنیم. ولی چون هنوز بحث‌های ما آشکار نشده و موضوع هنوز قطعی نیست، اسم آن‌ها را رسانه‌ای نکردیم.

*به نظر شما در واگذاری خودرو در از طریق اوراق سلف موازی در بورس کالا احتمال دارد بازار سیاه به وجود آید؟

ما گفتیم اگر می‌خواهید از طریق بورس کالا تأمین مالی کنیم و اوراق سلف یا مشارکت خودرو منتشر کنید باید اول پراید را در بورس کالا پذیرش کنید که بازار سیاه درست نشود. اول باید تعهد دهند که طبق آن تعهد مشخص شود که در روز چند پراید در بورس کالا عرضه می‌شود.

* میزان عرضه این محصول در بورس کالا چقدر است؟

برنامه‌ تولید و عرضه را قطعاً به هیأت پذیرش و بورس کالا خواهند داد و ما طبق آن تصمیم می‌گیریم که چطور بازار را مدیریت کنیم و چطور عرضه و تقاضا را با هم هماهنگ کنیم. فعلا در حوزه قیمت‌گذاری ما ورود نمی‌کنیم و بحث ما تأمین مالی است.

* این بازار، بازار آزاد را تحت تأثیر خواهد داد؟

خیر، این بازار نسبت به بازار آزاد کوچک است، ولی اگر بزرگ شود بله. با بازار‌های مالی می‌شود بازار‌های نقد را کنترل کرد. ما با همین معاملات سلف می‌توانیم کاری کنیم که قیمت خودرو پایین بیاید.

*مشخص شده در این طرح چه خودروهایی قرار است تحت عنوان اوراق سلف موازی به فروش برسد؟

 

فعلاً پراید ۱۳۱ را در نظر گرفته‌ایم و این موضوع برای شروع کار است، ولی آن گواهی سپرده خودرو که عرض کردم می‌تواند برای خودروهای جدید در نظر گرفته شود.