حضور پررنگ ایران در تهیه ششمین گزارش جهانی ارزیابی تغییر اقلیم

حضور پررنگ ایران در تهیه ششمین گزارش جهانی ارزیابی تغییر اقلیم

مسؤول دفتر مرجع ملی هیأت بین دولتی تغییر اقلیم (IPCC) سازمان هواشناسی کشور گفت: ایران با ۴ نماینده حضور پررنگی در تهیه ششمین گزارش جامع جهانی ارزیابی تغییر اقلیم دارد.

ایمان باباییان در گفت‌وگو با ایرنا افزود: اکنون در مرحله شروع تهیه پیش‌نویس گزارش جامع جهانی ارزیابی تغییر اقلیم هستیم و حدود یک سال دیگر این پیش‌نویس تهیه و در تدوین گزارش نهایی که قرار است سال۲۰۲۲ منتشر شود، استفاده خواهد شد.

وی با بیان این که اکنون در دوره ششم فعالیت هیأت بین دولتی تغییرات اقلیمی IPCC قرار داریم، اظهار کرد: از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ دوره ششم این فعالیت است که پایان هر دوره به تهیه یک گزارش جامع ارزیابی تغییر اقلیم منتهی می‌شود.

هیأت بین‌دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) مستقر در ژنو سال۱۹۸۸ به وسیله سازمان ملل متحد، سازمان جهانی هواشناسی (WMO)، و برنامه محیط‌زیستی سازمان ملل (UNEP) ایجاد شد تا خطر تغییر آب و هوای کره زمین در نتیجه فعالیت‌های انسانی را ارزیابی کند.

IPCC خود به انجام پژوهش‌های مرتبط نمی‌پردازد و تغییرات آب و هوایی و پدیده‌های مربوط را نیز پایش نمی‌کند. گزارش‌های IPCC به‌طور گسترده‌ تقریباً در تمامی مباحثات درباره تغییرات آب و هوایی کره زمین مورد استناد قرار می‌گیرد.

به گفته باباییان، ایران در ۴ دوره فعالیت IPCC حضور داشته و هم‌اکنون که ششمین دوره آن است، کشورمان با حضور ۴نماینده از سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، دانشگاه سمنان، سازمان هواشناسی و دانشگاه فردوسی نقش پررنگی در تهیه گزارش جامع ارزیابی تغییر اقلیم دارد.

مدیر گروه پژوهشی تغییر اقلیم پژوهشکده اقلیم‌شناسی سازمان هواشناسی کشور همچنین گفت: در این دوره نسبت به کشورهای منطقه و حتی برخی کشورهای خارج از منطقه، وضعیت ایران در IPCC بسیار مطلوب است و در حالی که حتی برخی کشورهای بزرگ موفق نشدند نماینده‌ای در این دوره داشته باشند، جمهوری اسلامی ایران با ۴ نماینده جایگاه جهانی خوبی دارد.

وی درباره گزارش جامع ارزیابی تغییر اقلیم توضیح داد: در این گزارش تلاش می‌شود تا از لحاظ علمی، تأثیر تغییر اقلیم و کمیت آن بر تمام کره زمین بررسی و مشخص شود، به عنوان مثال پیش‌بینی می‌شود تا سال۲۱۰۰ چه تغییراتی در اقلیم رخ می‌دهد، در بخش‌های مختلف مانند کشاورزی، مهاجرت، بهداشت، منابع آب، رشد و توسعه اقتصادی چه تبعاتی دارد و حال باید خود را چگونه با این تغییرات سازگار کنیم.

باباییان ادامه داد: مثلاً تأثیر تغییر اقلیم روی عملکرد محصولی مانند زعفران در خراسان بررسی می‌شود، این‌که با این تغییرات آیا تولید این محصول مقرون به صرفه است یا خیر تا براساس آن برنامه‌ریزی شود.

وی گفت: نقش و تأثیر این گزارش در تصمیم‌های جهانی زیست‌محیطی تأثیر به‌سزایی دارد به‌طوری که تصمیم‌هایی که در نشست پاریس گرفته شد، براساس نتایج گزارش قبلی بوده است؛ بنابراین هرچه توافق‌های بین‌المللی در مورد تغییر اقلیم کم‌تر شود وضعیت نیز بدتر می‌شود.

مسؤول دفتر مرجع ملی هیأت بین دولتی تغییر اقلیم (IPCC) سازمان هواشناسی افزود: اکنون شاهد افزایش یک درجه‌ای دما در کره زمین هستیم که با مشکلات زیادی مانند تغییر رژیم بارندگی مواجه هستیم، در برخی نقاط کم بارشی و در برخی نقاط باران‌های سیل‌آسا داریم حال اگر دمای زمین ۵درجه افزایش یابد، قطعاً با مشکلات بزرگ‌تری مواجه خواهیم شد و وضعیت سخت‌تر می‌شود.

وی اظهار کرد: مدل‌‌‌‌ها نشان می‌دهد در بد‌‌‌‌ترین حالت در سال۲۱۰۰ دمای کره زمین حدود پنج درجه گرمتر می‌شود، اما یک سناریوی خوش‌بینانه هم وجود دارد که اگر روی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای توافق جهانی باشد؛ افزایش دما کم‌تر از یک درجه خواهد بود. اما اگر به همین روال پیش رویم تا سال۲۱۰۰ تقریباً ۳ تا ۴درجه افزایش دما خواهیم داشت.

وی ادامه داد: اکنون در حال بررسی تأثیر افزایش دمای ۱٫۵درجه‌ای روی کره زمین هستیم و هر کشوری باید به‌طور جداگانه آن را تهیه کند تا در تهیه گزارش جامع تغییر اقلیم مورد استفاده قرار گیرد.

باباییان گفت: گزارش بررسی تأثیر افزایش دمای ۱٫۵درجه‌ای روی کره زمین در کاپ۲۴ لهستان در سال۲۰۱۸ بررسی و نتیجه آن برای تهیه گزارش ششم فرستاده می‌شود که بعد از انتشار، دوره ششم فعالیت IPCC پایان می‌یابد و وارد دوره هفتم می‌شود.

وی درباره زمان هر دوره گفت: زمان هر دوره قانونمند نیست از ۵ تا ۱۰سال هم طول می‌کشد البته درباره زمان این دوره نظر خواهی کردند که ممکن است دوره فعالیت آن ۱۰ساله تعیین شود.

باباییان در پاسخ به این پرسش که آیا هر کشوری مسؤول تهیه گزارش نهایی خود است، گفت: خیر، ممکن است ایران مسؤول تهیه گزارش برای اروپا شود.

وی درباره انتخاب نمایندگان برای تهیه گزارش افزود: انتخاب نمایندگان براساس توانایی افرادی که معرفی می‌شوند صورت می‌گیرد، به عنوان مثال برای تهیه گزارش ششم از ایران ۱۶نفر را معرفی کردیم که ۴نفر انتخاب شدند که این نشان‌دهنده ظرفیت ایران برای تهیه این گزارش جهانی است.

مسؤول دفتر مرجع ملی هیأت بین دولتی تغییر اقلیم (IPCC) سازمان هواشناسی تأکید کرد: اگر قرار است در توافقنامه پاریس در سطح سران تأثیرگذار باشیم باید در تهیه این گزارش‌ها حضور فعال داشته باشیم که پذیرفته شدن ۴ نماینده نشان از توانایی ایران در این عرصه دارد و برای کشور امتیاز بزرگی است.

باباییان گفت: بر اساس توافق پاریس، باید تا سال۲۰۳۰، ۴ تا ۱۲درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهیم که انجام آن نیازمند مشارکت فعال ایران در عرصه‌های بین‌المللی و استفاده از تمام ظرفیت‌ها است.

وی افزود: ایران کشوری نفتی است و از سال۲۰۰۳ به این طرف تقریباً محدودیت‌هایی را برای صادرات نفت قائل شده‌اند در حالی که در توافقنامه پاریس و این گزارش‌ها بر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تأکید می‌شود، یعنی دیگر نفت باید کنار رود بنابراین باید به سمت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر پیش رویم.

باباییان اظهار کرد: ایران منبع غنی از انرژی خورشیدی است اما چرا از این ظرفیت استفاده نمی‌کنیم، در برنامه ششم توسعه سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های تجدیدپذیر تأکید شده است، اکنون عربستان ایجاد بزرگ‌ترین نیروگاه انرژی خورشیدی را در برنامه خود دارد، چرا ما نباید چنین برنامه عظیمی داشته باشیم.

مسؤول دفتر مرجع ملی هیأت بین دولتی تغییر اقلیم (IPCC) سازمان هواشناسی تأکید کرد: در حالی که این ظرفیت در ایران وجود دارد بنابراین باید روی تولید انرژی خورشیدی سرمایه‌گذاری کنیم و به عنوان هاب (قطب) این انرژی در دنیا باشیم.

وی اظهار کرد: باید هرچه سریع‌تر از نفت به سمت انرژی خورشیدی خیز ‌برداریم که اگر دیر عمل کنیم سال۲۰۳۰ فرا می‌رسد و در آن زمان در عرصه بین‌الملل دچار محدودیت می‌شویم و برای ما مشکل ایجاد خواهد شد.