کاستی‌های تأمین مالی خارجی پروژه‌های اقتصادی از جمله محورهای ریلی که ضمن داشتن اولویت راهبردی در جهت فعالسازی ظرفیت ترانزیتی کشور از توجیه اقتصادی قابل قبولی برای سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی برخوردار است میتوان به محور ریلی چابهار – سرخس، راه‌آهن غرب (کرمانشاهـ خسروی)، خواف – هرات و شلمچه‌ـ بصره اشاره نمود. طبق لایحه بودجه سال […]
کاستی‌های تأمین مالی خارجی پروژه‌های اقتصادی
از جمله محورهای ریلی که ضمن داشتن اولویت راهبردی در جهت فعالسازی ظرفیت ترانزیتی کشور از توجیه اقتصادی قابل قبولی برای سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی برخوردار است میتوان به محور ریلی چابهار – سرخس، راه‌آهن غرب (کرمانشاهـ خسروی)، خواف – هرات و شلمچه‌ـ بصره اشاره نمود.
طبق لایحه بودجه سال ۹۷، بیش از ۳۰ پروژه ریلی در دست ساخت وجود دارد که هر کدام برای پیشبردشان ردیف بودجه‌ای مشخص دریافت می‌کنند. این درحالی است که بنابر اعلام وزیر راه و شهرسازی، صنعت حمل‌ونقل تا سال ۱۴۰۴ به ۲۵ میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد. (۱) کمبود منابع دولتی در تکمیل پروژه‌های نیمه تمام ریلی سبب شد تا براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی به هیأت عامل صندوق توسعه ملی اجازه داده شود در صورت تأیید مقام‌معظم‌رهبری نسبت به تأمین سهم ۱۵ درصد طرح‌های ریلی که قرارداد تأمین مالی خارجی (فاینانس) آنها منعقد شده، اقدام کنند.
این مصوبه در حالی به صندوق توسعه ملی اجازه تسهیلگری در امر فاینانس میدهد که در میان پروژه‌های ریلی موجود، محور‌هایی وجود دارد که علاوه بر اهمیت راهبردی که برای کشور دارند از توجیه مالی بالایی برخوردار بوده و با تجمیع سرمایه‌های خرد مردمی و هدایت بخش غیردولتی توانمند، میتوان نسبت به تأمین مالی آنها از طریق مشارکت‌های عمومی-خصوصی درقالب قراردادهای BOT (ساخت، بهرهبرداری و انتقال) اقدام کرد. بدین‌صورت ضمن اجرای با کیفیت پروژه‌ها با اتکا به توان نیروهای داخلی، بهره‌‌وری حداکثر از زیر ساخت ایجاد شده تضمین خواهد شد و اساساً نیازی به تأمین مالی خارجی در شرایط اقتصادی کنونی نخواهد بود. در این صورت از آفات روش تأمین مالی خارجی از جمله افزایش بدهی‌های خارجی، استفاده از تجهیزات و صنایع خارجی و از بین رفتن فرصت‌های شغلی در داخل که زمینه‌ساز توسعه صنایع داخلی خواهد بود، جلوگیری به عمل میآید.
از جمله محورهای ریلی که ضمن داشتن اولویت راهبردی در جهت فعالسازی ظرفیت ترانزیتی کشور از توجیه اقتصادی قابل قبولی برای سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی برخوردار است میتوان به محور ریلی چابهار-سرخس، راه‌آهن غرب (کرمانشاهـ خسروی)، خواف-هرات و شلمچه‌ـ بصره اشاره کرد.
محور ریلی چابهار-سرخس به عنوان شاخه شرقی کریدور ترانزیی شمال-جنوب زمینه‌ساز اتصال کشورهای آسیای میانه به آب‌های آزاد بوده که تکمیل زیرساخت آن باتوجه به توسعه بندر شهیدبهشتی چابهار تحولی برای کریدور ترانزیتی شمال – جنوب به ارمغان خواهد آورد.
محور ریلی کرمانشاهـ خسروی (راه‌آهن غرب) و شلمچه‌ـ بصره، علاوه بر این‌که حمل‌ونقل میلیون‌‌ها زائر ایرانی و عراقی را جهت دسترسی به اماکن زیارتی تسهیل می‌کند، بر توسعه روابط اقتصادی دو کشور ایران و عراق تأثیر به‌سزایی خواهد گذاشت چراکه با ایجاد زیرساخت ریلی بین دوکشور حجم ۱۵ میلیون تن کالای مبادله شده بین دو کشور بر روی ریل قرار گرفته و بسیاری از هزینه‌های ناشی از تصادفات کاسته خواهد شد، همچنان که به میزان قابل توجهی (بیش از ۲۵۰ میلیون لیتر در سال) از هدر رفت سوخت جلوگیری به‌عمل میآید.
بررسی‌های کارشناسی نشان میدهد، باتوجه به مزایای ذکر شده و تقاضای بار موجود، درصورت سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی داخلی به صورت BOT، درآمدهای حاصل از دوران بهرهبرداری علاوه بر پوشش هزینه‌های ناشی از سرمایه‌گذاری، سود قابل قبولی را برای سرمایه‌گذاران در این پروژه به ارمغان خواهد آورد.
لازم به ذکر است اگر کشورهای خارجی تمایل به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی ایران را دارند، می‌توانند با مشارکت بخش خصوصی ایرانی، نسبت به سرمایه‌گذاری بامدل BOT اقدام نمایند تا انگیزه کافی جهت استفاده حداکثری از ظرفیت بهرهبرداری ایجاد شده، وجود داشته باشد. چراکه در غیراین‌صورت به‌واسطه تعهد دولت در بازپرداخت اقساط فاینانس، سرمایه‌گذار انگیزه کافی برای ارتقای بهره‌‌وری و حمل حداکثری بار از زیرساخت را نخواهد داشت.
میتوان این‌طور جمع‌بندی نمود که دولت با مدل قراردادی BOT می‌تواند بدون نیاز به تأمین مالی خارجی نسبت به تکمیل محورهای راهبردی اشاره شده اقدام کند و سپس با بهره‌‌گیری از عواید حاصل از بهرهبرداری پروژه‌های مذکور، نسبت به تأمین مالی سایر محورهای در دست ساخت اقدام نماید تا بدین‌صورت ضمن ساخت محورهای اولویت‌دار با منابع داخلی از تأمین مالی خارجی پروژه‌های متعدد که باعث افزایش تعهدات مالی خارجی کشور می‌شود، بی‌‌نیاز شویم.
(سید میثم لاجوردی – کارشناس ریلی)
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.