خروج ترامپ از برجام فریبکارانه است توافق هستهای ایران که بهطور رسمی به عنوان برجام شناخته شده است، به بررسی ۱۲۰ روزه خود در کاخ سفید در ماه آینده نزدیک میشود. با توجه به این واقعیت که مشاور جدید امنیت ملی، جانبولتون، حتی بیشتر از ترامپ مخالف توافق است، هر کسی نگران آینده برجام خواهد […]
خروج ترامپ از برجام فریبکارانه است
توافق هستهای ایران که بهطور رسمی به عنوان برجام شناخته شده است، به بررسی ۱۲۰ روزه خود در کاخ سفید در ماه آینده نزدیک میشود. با توجه به این واقعیت که مشاور جدید امنیت ملی، جانبولتون، حتی بیشتر از ترامپ مخالف توافق است، هر کسی نگران آینده برجام خواهد بود. اگر برجام تمدید نشود چه اتفاقی خواهد افتاد؟
پاراگراف اول توافقنامه میگوید: «ایران تأکید میکند که هرگز به دنبال سلاح هستهای، توسعه و دستیابی به آن نخواهد بود.» تمام سلاحهای هستهای به شکافت هستهای نیاز دارند؛ بنابراین، اگر کسی کشوری را از دستیابی به شکافت هستهای باز نگه دارد، مشکل گسترش سلاحهای هستهای را حل کرده است.
برای ساخت سلاح هستهای، دو چیز لازم است: طراحی و مقدار کافی مواد «شکافپذیر». دو دلیل وجود دارد که تصور میشود ایرانیان طراحی دارند. اول، این احتمال وجود دارد که ایرانیان آن را از یک شرکت پاکستانی تولیدکننده خریداری کرده باشند. دومین دلیل، پاکستانیها با کمتر از ۶ فیزیکدان و تسهیلات کامپیوتری در حد دانشآموزان دبیرستان و با استفاده از اطلاعات متن باز توانستند تسلیحات هستهای خود را طراحی کنند. ایران یک برنامه هستهای بسیار پیچیده دارد و مسیر مشابهی را دنبال کرده است. به این معنی که اگر ایرانیان مواد شکافتپذیر کافی داشتند، میتوانستند بمب را در زمان بسیار کوتاه تولید کنند؛ بنابراین تمرکز باید روی محدود کردن این مواد باشد؛ به این منظور، باید به برجام رجوع کرد.
دو نوع مواد شکافت بمب هستهای وجود دارد: اورانیوم ۲۳۵ و پلوتونیوم ۲۳۹ که دارای ایزوتوپهای «شکافپذیر» هستند. اورانیوم استخراج میشود. پلوتونیوم به عنوان یک محصول جانبی در تمامی رآکتورها تولید میکنند. رآکتور اراک، یکی از مراکزی است که ایرانیان هرگز اجازه بازرسیهای مداوم آن را نپذیرفتهاند. آنها میگویند ایزوتوپهای پزشکی در این مکان جهت استفاده در درمان تولید میشود. موضعگیری توافق در مورد این رآکتور بسیار واضح است:
ایران، رآکتور تحقیقاتی پیشرفته آب سنگین اراک را براساس طرح توافق شده و با استفاده از اورانیوم حداکثر ۳٫۶۷ درصد غنی شده، در قالب یک مشارکت بینالمللی که طرح نهایی را تأیید خواهد کرد، دوباره خواهد ساخت. این رآکتور از تحقیقات هستهای صلحآمیز و تولید رادیو ایزوتوپ جهت اهداف پزشکی و صنعتی پشتیبانی خواهد کرد. مسلم است که ایران از این بند توافق پیروی کرده و این یکی از پیروزیهای برجام است.
برنامه سانتریفیوژ ایران یک پیروزی تکنولوژی برای ایران است. ایرانیان سانتریفیوژها را از پاکستان خریداری کردند و با مهندسی معکوس آن را به شدت بهبود دادهاند. سانتریفیوژها به صورت «آبشار» عمل میکنند که بهطور پیچیده طراحی شدهاند و محصول یک دستگاه، دستگاه بعدی را تغذیه میکند. این یک تکنولوژی مهم است که ایرانیها در آن مهارت کافی دارند که شامل هماهنگسازی هزاران سانتریفیوژ است.
آنچه توافقنامه در این مورد گفته بسیار پیچیده است و در یک پیوست ۲۹ صفحهای بهطور دقیق توضیح داده شده است. دو مکان مهم برای غنیسازی سانتریفیوژها فوردو و نطنز هستند. آنچه توافق در مورد تأسیسات فردو میگوید: ایران فوردو را به مرکز هستهای، فیزیک و فناوری تبدیل خواهد کرد. تنها ۶ سانتریفیوژ در ۶ آبشار باقی خواهد ماند. دو آبشارها بدون اورانیوم خواهند چرخید. ۴ آبشار دیگر با تمام ساختارهای مربوطه متوقف خواهند ماند. تمامی دیگر سانتریفیوژها و زیرساختهای مرتبط برچیده خواهد شد و تحت نظر دائم سازمان آژانس بینالمللی انرژی اتمی نگهداری خواهند شد. تأسیسات نطنز اجازه ادامه غنیسازی محدود به میزان ۳٫۶۷ درصد را خواهد داشت. مقدار کل اورانیوم غنی شده ایرانیان در هر زمان باید ۳۰۰ کیلوگرم باشد و مازاد آن باید در بازار بینالمللی فروخته شود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید کرده است که ایرانیان توافقنامه را اجرا کردهاند. چه اتفاقی میافتد اگر توافقی وجود نداشته باشد؟ بازرسان آژانس بینالمللی ایران را ترک کرده و برنامه بهطور کامل از سر گرفته خواهد شد. اکثر کارشناسان تخمین میزنند که فقط چند ماه زمان نیاز است که ایرانیان اولین بمب خود را بسازند.
نمیتوان با اطمینان گفت که آیا کشورهایی که در توافق باقی خواهند ماند، قادر به محدود کردن ایرانیها که بهطور آشکار اعلام کردهاند هیچ تغییری در توافق را نمیپذیرند، خواهند بود. تفکری که ترامپ از دستیابی به «معامله بهتر» دارد، فریبکارانه است. معامله بهتری وجود ندارد. ایرانیها تمامی آنچه برای ساخت یک بمب نیاز است، دارند.
منبع: اِن وای بوکز/ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.