واردات، ۴ کارخانه واگن‌سازی ایرانی را تعطیل کرد

  چراغ کارخانه‌های تولید واگن یکی پس از دیگری در آستانه خاموشی، کارگران صنعت ریلی به شدت نگران از آینده مبهم و نبض صاحبان بنگاه‌های ساخت واگن به شماره افتاده است. همانند خط تولید ۴ شرکت واگن‌سازی که این روز‌ها به دلیل نبود سفارش، کرکره‌های کارگاه‌های خود را پایین کشیده‌اند. صنعت ساخت واگن اکنون همانند […]

 

چراغ کارخانه‌های تولید واگن یکی پس از دیگری در آستانه خاموشی، کارگران صنعت ریلی به شدت نگران از آینده مبهم و نبض صاحبان بنگاه‌های ساخت واگن به شماره افتاده است. همانند خط تولید ۴ شرکت واگن‌سازی که این روز‌ها به دلیل نبود سفارش، کرکره‌های کارگاه‌های خود را پایین کشیده‌اند. صنعت ساخت واگن اکنون همانند بسیاری از صنایع موجود در چرخه اقتصاد کشور در آستانه ایست قلبی است. اما راز این واژگونی اقبال صنعت ساخت واگن کشور در شرایط کنونی در چیست؟

به گزارش نسیم آنلاین، دلایل متفاوتی برای نقش بسته چین‌ و چروک بر چهره خسته صنعت واگن‌سازی کشور اعلام شده اما بی‌شک تعرفه ۴ تا ۸ درصدی واردات واگن از خارج، پایین بودن راندمان مالی صنعت حمل‌ و نقل ریلی در کشور و ناتوانی در استفاده از وجود و تسهیلات صندوق توسعه ملی در زمره مهم‌ترین دلایلی است که این ‌چنین صنعت ساخت واگن در کشور را آزرده کرده است.

گمرک چین، روایت کرده که صادرات خودرو و واگن این کشور به ایران در سال گذشته رشدی ۱۱۵ درصدی را به ثبت رسانده است. به بیان ساده‌تر، جمهوری خلق چین در سال ۲۰۱۳ میلادی بالغ بر ۴۷۳ میلیون دلار وسایل نقلیه موتوری خودرو و واگن به ایران صادر کرده که این رقم در سال ۲۰۱۴ با رشدی ۱۱۵ درصدی به یک میلیارد و ۱۹ میلیون دلار رسیده است.

به گزارش نسیم‌آنلاین، نتایج این بررسی نشان داده که ایران در ساخت واگن مسافری ۱۸۰، حدود ۹۰ درصد، واگن مترو ۹۰ درصد، واگن بالای ۲۰۰ کیلومتر مسافری ۸۰ درصد، انواع واگن باری ۹۵ درصد و انواع واگن ریل‌باس‌ دست کم ۵۵ درصد به خودکفایی رسیده است. بنابراین با پایش آمارهای از پیش گفته، می‌توان نتیجه گرفت که واردات واگن به کشور معنایی ندارد.

به ویژه آن‌که ظرفیت اسمی ساخت واگن در کشور سالانه ۵۰۰ دستگاه بوده اما در حال حاضر کارخانه‌های واگن‌سازی کشور با ۲۰ درصد ظرفیت به قبض و بسط مشغولند.

انجمن صنایع ریلی ایران گزارش داده که در سال گذشته ۵۰ دستگاه واگن باری و ۶۰ دستگاه واگن مسافری توسط کارخانجات داخلی تولید شده که در قیاس با ظرفیت واگن‌سازها، این رقم در حد صفر درصد است.

اکنون ۲۳ هزار دستگاه واگن باری، یک هزار و ۶۸۰ دستگاه واگن مسافری و ۴۹۰ دستگاه لوکوموتیو در خط سیر صنعت حمل‌ونقل ریلی کشور فعالیت می‌کنند که تا افق ۱۴۰۴ باید تعداد واگن‌های باری به ۵۰ هزار، واگن‌های مسافری به ۳ هزار و لوکوموتیو به ۸۰۰ دستگاه برسد.

تا اینجای کار سهم پایین تعرفه واردات، در نقش پلی برای واردات واگن‌های نو و دست دوم به کشور ایفای نقش کرده که جدای از نقش انکار ناپذیر دو عامل دیگر از پیش اشاره شده، اما همچنان تعرفه واردات به شدت بر ذائقه واردکنندگان واگن تأثیر گذارده که این امر حتی تا سر حد زمین زدن این صنعت هم پیش رفته است.

پیشتر، کمیسیون ماده ۱ پیشنهاد وزارت صنعت ‌و معدن و تجارت دایر بر چگونگی افزایش تعرفه واردات واگن‌های باری، مسافری و لوکوموتیو‌، فقط با پیشنهاد افزایش تعرفه واردات لوکوموتیو موافقت کرد، بنابراین افزایش تعرفه واردات واگن مورد موافقت قرار نگرفته است.

اکنون از ۷ کارخانه واگن‌سازی موجود در کشور چهار شرکت، قید تولید واگن را زده و مدیران آن‌‌ها پس از خروج از کارخانه پشت سر خود را هم نگاه نکرده‌اند. گمان می‌رود با ادامه این روند سه کارخانه باقیمانده نیز به یکباره به سرنوشت اسلاف خود دچار شده و قفل‌آویز تعطیلی را بر سر در کارخانه خویش بیاویزند.

‌حسن زیاری،‌ معاون سابق وزیر راه ‌و شهرسازی گفته که مسیر واردات واگن به کشور هموار شده و ایران بابت مطالبات خویش از محل فروش نفت واگن وارد کشور می‌کند. ظاهراً اشاره او به خرید بیش از ۱۰۰ واگن از چین بوده که در گذشته بحث آن هم جدی شده بود.

از نگاه زیاری، واردات واگن با بهانه‌های مختلفی صورت می‌گیرد که شایبه رانت را نیز در اذهان متبادر ساخته است.

اگر نظریه نام‌برده ملاک عمل قرار گیرد، صنعت ساخت واگن با این حجم از واردات و عدم ثبت سفارش برای تولید، درحال حاضر ایام ناخوشی خود را طی کرده و به آرامی پیکر نحیف این صنعت رو به زوال خواهد رفت.

 

پیکر صنعت ساخت واگن در ۳ سال گذشته بیش از قبل، رژیم گرفته و کالبد بی‌جان آن دچار سوءتغذیه شده پس اگر تصمیم دولت یازدهم و تیم همراه در راستای احیای واقعی صنعت ساخت واگن باشد، چاره‌ای جز پافشاری بر اجرای اصول اقتصاد مقاومتی در صنعت ساخت واگن و بستن درهای ورودی کشور بر روی واگن‌های وارداتی ندارد. درصورت بی‌توجهی به این امر و سقوط این صنعت، بدنامی زمین خوردن صنعت ساخت واگن کشور برای همیشه به نام دولت روحانی ثبت خواهد شد.