«متره برآورد پروژه» گمشده نظام برنامه‌ریزی

«متره برآورد پروژه» گمشده نظام برنامه‌ریزی رامین شاهی-  عمر اجرای پروژه‌های عمرانی در ذیل بودجه‌های سالانه نزدیک به یک قرن می‌رسد. به‌ خصوص در چند دهه گذشته شتاب اجرای پروژه‌ها و طرح‌های عمرانی شتاب بی‌سابقه‌ای پیدا کرده است که همه آنها نیازمند برآورد دقیق هزینه کارشناسی ساخت طرح است. باید گفت اطلاع دقیق از میزان […]

«متره برآورد پروژه» گمشده نظام برنامه‌ریزی

رامین شاهی-  عمر اجرای پروژه‌های عمرانی در ذیل بودجه‌های سالانه نزدیک به یک قرن می‌رسد. به‌ خصوص در چند دهه گذشته شتاب اجرای پروژه‌ها و طرح‌های عمرانی شتاب بی‌سابقه‌ای پیدا کرده است که همه آنها نیازمند برآورد دقیق هزینه کارشناسی ساخت طرح است.

باید گفت اطلاع دقیق از میزان هزینه ساخت یک طرح عمرانی در هر اندازه و وسعتی، کاری بسیار مهم و راهبردی است زیرا به کمک آن می‌توان مشخص کرد که جدای اعتبار موردنیاز، به چقدر زمان برای ساخت یک پروژه به صورت کامل و دقیق نیاز است تا برنامه‌ریزی مناسبی در سطح کشور صورت پذیرد و دولت به عنوان کارفرمای مادر در کنار انبوه پیمانکاران تکلیف خود را بدانند.

بررسی‌های لازم در طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد، متأسفانه در متره برآورد پروژه‌ها به عنوان پایه نظام برنامه‌ریزی عمرانی کشور به صورت صحیح و سنجیده اقدام نکرده‌ایم و همین امر موجب شده تا شاهد بروز چال‌شهای بیشماری در این حوزه مهم و محوری توسعه اقتصادی کشور باشیم.

پایه

متره و برآورد در پروژه‌های عمرانی به فرایند اندازه‌گیری مقدار مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقدار مصالح به‌کار رفته در یک پروژه اجرا شده گفته می‌شود که در جدول‌هایی خاص انجام می‌گیرد که یکی از زیرمجموعه‌های مدیریت پروژه است و باید به کمک مترور‌ها روش‌های ساخت و ساز و هزینه اجرایی این روش‌ها را مورد بررسی ویژه قرار گیرد، امری که در کشور ما با بی‌مهری‌های فراوانی روبه‌رو شده و موجب شده تا انبوهی از طرح‌های نیمه‌تمام بر روی دست دولت بماند.

مشاهدات و گزارش‌های میدانی متعددی نشان می‌دهد، در طرح‌های مختلف کوچک و متوسط و حتی بزرگ عمرانی کشور، بدون آن‌که اعتبار کافی، مواد مورد نیاز مناسب و حتی زمین لازم برای اجرای طرحی موجود باشد، آن‌ را تصویب کرده و خواستار اجرای آن می‌شوند، در حالی‌که به دلیل عدم رعایت شرایط ساخت آن پروژه و به‌خصوص متره برآورد آن، همواره شاهد بروز مشکلات متعدد در این بخش هستیم که از جمله آن می‌توان به افزایش هزینه‌های ساخت و استفاده بی‌شمار از ضریب تعدیل اشاره کرد.

 محاسبه مقدار و کیفیت مصالح مورد نیاز، برآورد نیروی انسانی لازم برای اجرای پروژه‌ها، تعیین مبلغ پایه و کارشناسی در برگزاری مناقصه‌ها که عموماً به دلایلی دور از رقم واقعی صورت می‌پذیرد و نیز زمان‌بندی ساخت و ساز همه از وظایف یک فرد مترور متخصص در این حوزه است.

هرچند بعد از دهه ۸۰ خورشیدی شاهد توجه بیش‌تری به امر مهندسی متره هستیم اما واقعیت آن است برای دستیابی به استانداردهای واقعی راه درازی را باید طی کنیم و دولت و مجلس برای حل مشکل هرز اعتبارات عمرانی و نیز دستیابی به شاخص‌های بودجه عملیاتی نیازمند توجه ویژه به این امر است تا انشاا… شاهد باشیم یک پروژه در وقت مقررکلنگ خورده و در زمانی پیش از موعد برنامه‌ریزی شده افتتاح شود و طبق ماده ۷ عمومی شرایط پیمان شاهد اجرای صحیح و کامل طرح‌های عمرانی در کشور باشیم، چرا که هر گونه تأخیر و یا عدم محاسبه دقیق هزینه‌های ساخت یک پروژه جدا از کند شدن رشد و توسعه کشور، راه را برای بروز انواع مفاسد اداری و مالی باز می‌کند، ضمن آن‌که اجازه نمی‌دهد کشور از کابوس طرح‌های نیمه‌تمام زودتر ر‌ها شود که امیدواریم همه این مشکلات در آینده نه چندان دور با توجه به متره مهندسی و برآورد پروژه حل شود.