کمبود آب وضرورت تغییر الگوی مصرف

کمبود آب وضرورت تغییر الگوی مصرف برآورد‌ها نشان می‌دهند که اگر الگوی مصرف آب سطح مصرف کنونی و میزان هدررفت فعلی تغییر نکند، در سال ۲۰۵۰ از هر ۳ نفر دو نفر دچار کمبود آب خواهند شد و همگی با خطر خشکسالی مواجه خواهیم شد. به گزارش ایسنا، آب مایه حیات انسان‌ است و برای […]

کمبود آب وضرورت تغییر الگوی مصرف

برآورد‌ها نشان می‌دهند که اگر الگوی مصرف آب سطح مصرف کنونی و میزان هدررفت فعلی تغییر نکند، در سال ۲۰۵۰ از هر ۳ نفر دو نفر دچار کمبود آب خواهند شد و همگی با خطر خشکسالی مواجه خواهیم شد.

به گزارش ایسنا، آب مایه حیات انسان‌ است و برای بقا و توسعه زندگی او ضروری است و دارای هیچ جایگزینی نیز نیست. ممکن است برای منابع طبیعی مانند بنزین و چوب جایگزین‌هایی وجود داشته باشد، اما هیچ جایگزینی را برای آب نمی‌توان متصور شد، اگرچه آب منبعی تجدیدشدنی است و ۷۵ درصد سطح زمین را آب پوشانده اما تنها ۳ درصد آب موجود در زمین شیرین است.

نزولات آسمانی، تأمین کننده آب شیرین زمین هستند که بخشی از آن در زمین نفوذ می‌کنند و سفره‌های آب زیرزمینی را تشکیل می‌دهند و بخشی دیگر به صورت نهر و رودخانه روی زمین جاری می‌شوند که بیش‌تر آنها در نهایت به دریا می‌ریزند.

امروز حدود ۷۶۸ میلیون نفر در جهان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند و دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون نفر نیز از آب بهداشتی محروم هستند. بیش از ۴۰ درصد از جمعیت جهان نیز در مناطقی زندگی می‌کنند که بحران آب در آنجا جدی است. همچنین یک پنجم ذخایر سفره‌های آب زیرزمینی در جهان خشک شده است. برآورد‌ها نشان می‌دهند که اگر الگوی مصرف آب سطح مصرف کنونی و میزان هدررفت فعلی تغییر نکند در سال ۲۰۵۰ از هر ۳ نفر دو نفر دچار کمبود آب خواهند شد و همگی با خطر خشکسالی مواجه می‌شویم.

افزایش رقابت در بخش‌های شهری و کشاورزی

افرایش فزاینده جمعیت زمین سبب افزایش میزان تقاضای آب برای مصارف خانگی، کشاورزی و صنعتی شده است. امروزه رقابت برای منابع آب بسیار شدید است. زیر بیش از ۷ میلیارد نفر روی زمین زندگی می‌کنند و مصرف گوشت، سبزیجات و آب درحال افزایش و در نتیجه رقابت برای آب در بخش‌های صنعتی شهری و کشاورزی بیش‌تر شده است.

پیش‌بینی می‌شود که جمعیت حدود ۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون نفری جهان به ۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر افزایش یابد. در این صورت میزان تقاضا برای آب ۵۵ درصد افزایش خواهد یافت که این مسأله در گزارش اخیر سازمان ملل متحد (گزارش توسعه آب در جهان) ذکر شده است.

استفاده از آب آشامیدنی برای استحمام نادرست است

استاندارد ‌سرانه بین‌المللی مصرف آب روزانه ۱۵۰ لیتر است که در بسیاری از مناطق جهان مصرف واقعی بسیار بیش‌تر است. استفاده از آب آشامیدنی برای استحمام، شست‌وشوی خودرو و آبیاری باغچه نادرست است، حتی در کشورهای توسعه‌یافته نیز برخی از مردم ترجیح می‌دهند از آب آشامیدنی با کیفیت به جای آب بازیافتی برای موارد غیرضروری مانند شست وشوی خودرو یا آبیاری باغچه‌ها استفاده کنند.

با توجه به کاهش فزاینده سطح آب در جهان و هزینه بالای تصفیه آب، ضروری است خطوط لوله‌کشی آب آشامیدنی با آب مربوط به استحمام و فاضلاب مجزا باشند، همچنین مکانیزه ساختن سیستم‌های فاضلاب سبب می‌شود که آب آشامیدنی تصفیه شده تنها برای نوشیدن و پخت و پز استفاده شود و فاضلاب تصفیه شده به مصارف دیگر برسد و توصیه می‌شود که در بلوک‌‌ها و مجتمع‌های شهری علاوه بر آب آشامیدنی از آب بازیافتی هم استفاده شود.

عواملی که مانع صرف‌جویی در مصرف آب می‌شود

معمولاً پولی که افراد و سازمان‌ها برای تهیه آب می‌پردازند، بسیار کم‌تر از هزینه‌های واقعی آن است. همین موضوع سبب شده که مصرف‌کنندگان تمایل چندانی به صرفه‌جویی در مصرف نداشته باشند و صنایع نیز به دنبال بازیافت آب مصرفی و به‌کارگیری سیستم‌های صرفه‌جویی در آب نباشند، همچنین تفاوت زیادی بین هزینه پرداختی آب و هزینه تمام شده سبب می‌شود که امکان گسترش شبکه‌های آبرسانی به مناطق فقیرنشین و دوردست وجود نداشته باشد.

تعدیل رژیم غذایی آب بیش‌تری فراهم می‌کند

سرانه مصرف آب مجازی در رژیم غذایی ما به نوع غذایی که می‌خوریم، بستگی دارد. یک مترمکعب در روز برای بقا، ۲٫۶ مترمکعب در روز برای کسانی که رژیم گیاهخواری هستند و بیش از ۵ متر مکعب در روز برای رژیم گوشتی متداول در ایالات متحده آمریکا آشکار کرده است که تعدیل رژیم غذایی به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته، آب بیش‌تری را برای دیگر اهداف فراهم می‌آورد.

به‌کارگیری مجدد فاضلاب‌ها؛ سیاست ملی

بازیافت آب‌های سطحی شهری می‌تواند مانع از کاهش ذخایر آب زیرزمینی شود. در برخی کشور‌ها به ‌کارگیری مجدد فاضلاب‌ها سیاست ملی اعلام شده است و از فاضلاب‌های شهری برای آبیاری محصولات کشاورزی استفاده می‌شود.

خطری که آب‌های شیرین را تهدید می‌کند

شور شدن آب‌های زیرزمینی فرایندی برگشت‌ناپذیر است که بر اثر پیشروی آب‌های شور و پسروی آب‌های شیرین رخ می‌دهد و آب‌های شور جایگزین آب‌های شیرین می‌شوند. هنگامی‌که لایه‌های آب شیرین بر اثر بهره‌برداری بی‌رویه کاهش یابد جبهه آب‌های شور به سمت منابع آبی شیرین کشیده و در نتیجه منابع آب شیرین، شور می‌شود. همچنین مصرف زیاد آب گرم علاوه بر هدررفت آب سبب اتلاف انرژی و آلودگی هوا می‌شود، زیرا برای گرم کردن آب به مواد سوختی نیاز است و سوخت‌ و نیروگاه‌های تولیدکننده برق از آلاینده‌های اصلی هوا و از عوامل بارش باران اسیدی هستند.

براساس بررسی‌های انجام گرفته هر ۱۰۰ اصله درخت بالغ بر سالانه حدود ۳۶۰۰۰ لیتر آب باران را ذخیره می‌کنند. به‌کارگیری و استفاده از گیاهان بومی و مقاوم در برابر خشکی علاوه بر سبز ساختن فضای شهری و ایجاد منافع مربوط به آن سبب صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف آب می‌شود.