سفر به مریخ؛ کابوس اژدها؟!

    هیجانی که این روز‌‌‌‌ها شرکت اسپیس ایکس برای رساندن انسان به مریخ به راه انداخته دستِ کمی از شور و شوق مردم دنیا در نیم قرن پیش ندارد زمانی که نخستین انسان پای به ماه گذاشت. به گزارش مهر؛ شرکت اسپیس ایکس که در رأس آن یک سرمایه‌گذار ماجراجو و البته ثروتمند یعنی […]

 

 

هیجانی که این روز‌‌‌‌ها شرکت اسپیس ایکس برای رساندن انسان به مریخ به راه انداخته دستِ کمی از شور و شوق مردم دنیا در نیم قرن پیش ندارد زمانی که نخستین انسان پای به ماه گذاشت.

به گزارش مهر؛ شرکت اسپیس ایکس که در رأس آن یک سرمایه‌گذار ماجراجو و البته ثروتمند یعنی ایلان ماسک قرار گرفته از مدت‌‌‌‌ها پیش برای سفر به اعماق فضا و رساندن انسان به مریخ برنامه‌ریزی کلانی انجام داده است. این شرکت که هم‌اکنون عصای دست ناسا در انتقال تجهیزات و محموله‌های باری به ایستگاه فضایی بین‌المللی محسوب می‌شود در ماه‌های اخیر دست به‌کار بزرگی زده به‌طوریکه برای نخستین بار در تاریخ مأموریت‌های فضایی موفق شد راکتی را پس از پرتاب به فضا بازیابی کند.

این موفقیت تاریخی که چند روز پیش بار دیگر تکرار شد حالا اسپیس ایکس را در جایگاهی قرارداده که بیش از هر زمان دیگری به برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده خود برای رسیدن به مریخ فکر کند یعنی انجام نخستین مأموریت بدون سرنشین به سوی این سیاره. ایلان ماسک اخیراً اعلام کرده که تا سال ۲۰۱۸ و به عنوان نخستین گام جدی در راه تحقق یک رؤیای بزرگ، مأموریت بدون سرنشینی را به سوی سیاره سرخ انجام خواهد داد.

با این حال سفر به مریخ با پرتاب راکت و کپسول فضایی به مدار زمین، زمین تا آسمان تفاوت دارند. در حال حاضر شرکت اسپیس ایکس از کپسول فضایی Dragon (اژدها) به همراه راکت Falcon ۹ برای انجام مأموریت‌های فضایی به مدار زمین استفاده می‌کند اما قطعاً قرار نیست انسان با همین تجهیزات راهی مریخ شود. شرکت اسپیس ایکس اعلام کرده که با نسل بعدی کپسول اژد‌‌‌‌ها یعنی Dragon ۲ و راکت پیشرفته‌تری یعنی Falcon Heavy انسان را بر روی مریخ خواهد نشاند.

اما حتی به رغم چنین به روزرسانی‌هایی باز هم سؤال‌های زیادی در خصوص عملیاتی شدن این پروژه وجود دارد. این‌که آیا اصولاً چنین کپسولی قابلیت رساندن انسان به مریخ را دارد؟ و یا این‌که مراحل مختلف این مأموریت چگونه خواهد بود و در نهایت یک پرسش مهم: سلامت فضانوردان چگونه تأمین می‌شود؟

خبرگزاری مهر برای ارایه پاسخی روشن به این پرسش‌‌‌‌ها به سراغ دو تن از برجسته‌‌‌‌‌ترین دانشمندان حوزه علوم فضایی رفته تا از نقطه نظرات آن‌‌‌‌ها در این زمینه آگاه شود. این دانشمندان در روزهای اخیر و همزمان با بالاگرفتن تب رفتن به مریخ، مهمان رسانه‌های علمی مهم جهان از جمله «نیوساینتیست» و «ساینتفیک آمریکن» بوده‌اند و حالا به پرسش‌های مهر درباره ابعاد مختلف برنامه شرکت اسپیس ایکس برای سفر به مریخ پاسخ می‌دهند.

دکتر «جان رامل» که از با سابقه‌‌‌‌‌ترین دانشمندان عرصه اخترشناسی و توسعه اکتشافات فضایی برای شناخت هرچه بهتر از سیارات به شمار می‌آید، می‌گوید: آن‌چه که اسپیس ایکس در خصوص سفر به اعماق فضا اعلام کرده می‌تواند سرآغاز خوبی برای یک آزمایش بزرگ باشد.

به باور دکتر رامل، از این آزمایش می‌توان به عنوان گام نخست جهت رسیدن به مریخ یاد کرد.

وی هم‌اکنون به عنوان مدیر انستیتو سیاست و علوم ساحلی دانشگاه کارولینای شرقی مشغول به‌کار است. او طی بیش از دو دهه گذشته همکاری تنگاتنگی با آژانس فضانوردی آمریکا داشته و موضوع توسعه اکتشافات فضایی را از منظر زیست‌شناسی مورد بررسی قرار می‌دهد. وی در حد فاصل سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ به عنوان دانشمندان عالی رتبه ناسا در زمینه زیست اخترشناسی مطرح بوده و مرد شماره یک تمامی پروژه‌های ناسا با رویکرد زیست اخترشناسی به شمار می‌آمده است.

پروژه Mars One

وی که پیشتر در خصوص پروژه Mars One گفته بود که این ابتکار عمل می‌تواند شانسی مهم به بشر بدهد تا در نزدیکی زمین خانه‌ای جدید برای خود پیدا کند حالا به مهر گفته است: رسیدن به مریخ یک چیز است و نحوه انجام این کار نکته مهم دیگری. اسپیس ایکس کپسول Dragon (اژدها) را برای انجام این کار در نظر گرفته است. بدون شک این شرکت تلاش می‌کند تا با نسخه پیشرفت‌های از این کپسول فضایی به رؤیای خود دست یابد.

این دانشمند برجسته که نقطه نظرات کارشناسی چشمگیری در زمینه تأثیرگذای حضور طولانی مدت در فضا بر ژنوم فضانوردان دارد، در خصوص لزوم توجه به سلامت و آینده فضانوردان در سفر به مریخ گفت: باید به این نکته مهم هم توجه کرد که فضاپیمایی به‌کار گرفته شود که قابلیت بازگرداندن فضانوردان به زمین را داشته باشد.

رامل به نکته مهم دیگری هم اشاره کرد و گفت: بهترین فرمول این است که مقر فضایی بزرگی در اطراف مریخ ساخته شده و از کپسول فضایی Dragon برای انتقال فضانوردان از آن به سطح این سیاره استفاده شود.

این دانشمند که در پروژه Mars One (سفر بی‌بازگشت به مریخ) به عنوان مشاور فنی هم حضور دارد در ادامه گفت: برای تحقق تمام برنامه‌ریزی‌‌‌‌ها در ابتدای امر باید آزمایشی را دنبال کرد که طی آن ساختار فضایی بزرگی (نظیر کپسول Dragon) را بر روی سطح فرود آورد و این همان چیزی است که در چشم‌انداز شرکت اسپیس ایکس دیده شده است.

در عین حال «جاناتان مک داول» به عنوان یکی از شناخته شده‌‌‌‌‌ترین دانشمندان حوزه اختر فیزیک هم نظرات جالب توجه خاص خود را بیان کرد.

مک داول که هم‌اکنون یکی از دانشمندان پروژه رصدخانه بزرگ اشعه ایکس Chandra متعلق به ناسا است، درباره سفر به مریخ می‌گوید: کپسول فضایی Dragon با هدف رساندن فضانوردان به مریخ طراحی شده اما توجه داشته باشید که این روند مستقیماً از زمین به مریخ در نظر گرفته نشده است.

وی در توضیح این نکته گفت: شرکت اسپیس ایکس مدل قابل سکونت متفاوتی خواهد ساخت که فضای بیش‌تری داشته و در عین حال در برابر پرتوهای کیهانی مقاومت به مراتب بیش‌تری دارد.

مک داول که هم‌اکنون در مرکز اختر فیزیک هاروارد – اسمیتسون حضور دارد، نسبت به حفظ سلامت فضانوردان در این مأموریت توجه زیادی دارد. او در این خصوص می‌گوید: ابتکار عمل اسپیس ایکس موجب می‌شود تا فضانوردان در سفر به مریخ سالم بمانند. در واقع فضانوردان در بخش پایانی این سفر که یک تا دو ساعت زمان می‌برد سوار بر کپسول فضایی Dragon شده و از مقر فضایی که در نزدیکی مریخ قرار دارد راهی سطح این سیاره می‌شوند.

وی در پاسخ به این‌که تا چه حد برای موفقیت این پروژه شانس در نظر دارد گفت: هنوز زود است که ارزیابی دقیقی درباره برنامه اسپیس ایکس داشته باشیم چون هنوز جزییات زیادی مطرح نشده است.

مک داول برنامه اخیر این شرکت برای مأموریت بدون سرنشین به مریخ را منطقی دانست و گفت: اسپیس ایکس اینگونه برنامه‌ریزی کرده که در فاز نخست، مأموریتی بدون حضور انسان‌ها به مریخ داشته باشد تا نحوه فرود در این سیاره را آزمایش کند. از دیدگاه من این برنامه‌ریزی منطقی به نظر می‌رسد.

 

مهدی پیرگزی