احراز صلاحیت بین‌المللی؛ شرط حضور ایرانی‌ها در مرحله دوم مناقصات پارس‌جنوبی

فهرست سازندگان ایرانی روی میز توتال رفت احراز صلاحیت بین‌المللی؛ شرط حضور ایرانی‌ها در مرحله دوم مناقصات پارس‌جنوبی سمیه مهدوی- استفاده از ظرفیت‌های داخلی در صنعت نفت مطابق با شعار سال ۹۷ مبنی بر «حمایت از کالای داخلی» چقدر قابلیت اجرایی دارد؟ این سؤالی است که در بخش‌های مختلف اقتصادی ذهن مسؤولان، کارشناسان و مجریان […]

فهرست سازندگان ایرانی روی میز توتال رفت

احراز صلاحیت بین‌المللی؛ شرط حضور ایرانی‌ها در مرحله دوم مناقصات پارس‌جنوبی

سمیه مهدوی- استفاده از ظرفیت‌های داخلی در صنعت نفت مطابق با شعار سال ۹۷ مبنی بر «حمایت از کالای داخلی» چقدر قابلیت اجرایی دارد؟ این سؤالی است که در بخش‌های مختلف اقتصادی ذهن مسؤولان، کارشناسان و مجریان پروژه‌ها را به خود معطوف کرده است و به نوعی همگان را بسیج کرده تا با بررسی شرایط موجود راهکارهای اساسی را پیشِ روی این صنعت قرار دهند.

در این بین ورود شرکت‌های خارجی به گود بازی می‌تواند این ذهنیت را ایجاد کند که با شروع به‌ کار خارجی‌ها؛ شرکت‌ها، سازندگان و پیمانکاران ایرانی به حاشیه بروند و عملاً از همبازی شدن با کنسرسیوم‌های خارجی کنار گذاشته شوند که خود این امر می‌تواند در تعارض با سیاست اصلی وزارت نفت در جوینت کردن شرکت‌های ایرانی با خارجی‌ها باشد. این امر بار‌ها از سوی مسؤولان انکار شده است و وعده‌های متعددی در باب حمایت از بازار داخلی بیان کرده‌اند.

شاهد نغز این ماجرا قرارداد جنجالی ۴ میلیارد و ۸۷۹ میلیون دلاری فاز ۱۱ پارس‌جنوبی است که شرکت فرانسوی توتال همراه دیگر اعضای کنسرسیوم خود CNPCI و شرکت پتروپارس با پاراف کردن این قرارداد خود را ملزم و متعهد به توسعه این میدان گازی کرد. هر چند از زمان انعقاد این قرارداد تاکنون که یک بازه زمانی ۱۰ ماهه پشت سر گذاشته شده ولی علی‌رغم این گذر زمان همچنان به قول وزیر نفت مخالفت‌های بیمارگونه حول و حوش آن در حال چرخش است و هجمه انتقادات تمامی ندارد.

در این قرارداد که سهم توتال در این پروژه ۵۰,۱ درصد، شاخه بین‌المللی شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی‌آی) ۳۰ درصد و پتروپارس ایران ۱۹٫۹ درصد تعیین شده، استفاده از تجهیزات داخلی در نفت یکی از مسایل مهمی است که قرارداد توتال را به شدت درگیر کرده است.

شرکت‌های ایرانی؛ برندگان اصلی مناقصات فاز ۱۱ پارس‌جنوبی

مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس فروردین ماه سال جاری از جمع‌بندی نتایج مناقصههای فرعی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی از سوی پیمانکاران این پروژه خبر داد و گفت: ارزش مجموع مناقصه‌هایی که شرکت فرانسوی توتال برگزار کرده ۷۰۰ میلیون یورو است.

محمد‌مشکین‌فام با بیان این‌که نتایج برخی از مناقصه‌های فرعی فاز ۱۱ پارس‌جنوبی به‌کارفرما (شرکت نفت و گاز پارس) اعلام شده است، اظهارکرد: بیش‌تر برندگان مناقصههای فرعی این طرح، شرکت‌های ایرانی هستند که به‌زودی نتایج آن اعلام می‌شود.

وی ارزش مجموع مناقصههایی را که توتال برگزار کرده ۷۰۰ میلیون یورو عنوان کرد و افزود: با اعلام نهایی اسامی برندگان، امضای قرارداد با شرکت‌ها آغاز می‌شود. حفاری، جکت، تاپ‌ساید، خط لوله دریایی، سکو و نصب آن از بخش‌هایی هستند که از سوی توتال برای آن مناقصه برگزار شده است. پس از انجام اقدام‌های اولیه، فرایند مناقصه آغاز و پیمانکاران فرعی انتخاب می‌شوند. در واقع میانگین ۱۵ تا ۱۶ ماه پس از امضای قرارداد اصلی، قراردادهای فرعی واگذار و اجرایی می‌شوند.

فهرست سازندگان ایرانی روی میز توتال

پس از هجمه‌ای که برخی رسانه‌ها علیه این قرارداد در خصوص عدم استفاده از تجهیزات داخلی به راه انداختند، شرکت نفت و گاز پارس اعلام‌کرد: در مورد استفاده از توان پیمانکاران داخلی در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی باید گفت، کلیه مناقصات برگزار شده طرح توسعه فاز ۱۱ تاکنون بین شرکت‌های ایرانی و یا کنسرسیوم شرکت‌های ایرانی و خارجی بوده که روند و نتیجه اولیه مناقصات، حاکی از انجام قطعی کلیه فعالیت‌های اجرایی طرح در داخل کشور (به‌صورت تماماً داخلی و یا مشارکت شرکت‌های داخلی و خارجی) بوده و در عمل تعهد ۵۱ درصدی قانون حداکثر استفاده از توان داخلی و حتی فراتر از آن محقق خواهد شد.

در خصوص تأمین خطوط لوله دریایی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی نیز شرکت توتال ضمن بررسی شرایط و وضعیت سازندگان ایرانی و الزامات فنی و زمانی طرح توسعه فاز ۱۱، شامل حساسیت بسیار بالای لوله‌های سرویس ۳ فازی و گازترش و وابستگی تولید مداوم و اقتصادی میدان به ‌سلامت این لوله‌ها در طول زمان برداشت و از طرف دیگر تجربه آسیب‌های وارده به لوله‌های انتقال گاز ترش در خلیج‌فارس و همچنین موارد مشابه در سایر میادین گازی در دنیا، حساسیت و دقت ویژه و سخت‌گیرانه‌ای متفاوت با روال سال‌های قبل داشته و از ۳ سال پیش و قبل از مذاکرات انعقاد قرارداد فاز ۱۱، برنامه مطالعاتی جامع و مفصلی را در زمینه علل وقوع حوادث فوق و به‌روزرسانی استانداردهای لازم جهت تولید لوله‌های با کیفیت بالا و کاملاً مقاوم در شرایط محیطی فوق و به‌صورت یکپارچه همراه با نظارت و آزمون‌های سختگیرانه آغاز کرده است، لذا رعایت الزامات فنی و جمعبندی جدید در این خصوص ضروری است.

شرکت‌های داخلی نیز علاوه بر رعایت زمان‌بندی و ظرفیت ساخت، بایستی الزامات فنی و کنترلی مربوطه و تجهیزات لازم را دارا بوده و رعایت کنند که در این خصوص جلسات مشترکی با شرکت‌ها و نیز انجمن تخصصی مربوطه برگزار شده و در مورد نحوه و امکان تعامل در تولید لوله‌های فاز ۱۱ در هر یک از مراحل طرح، به‌تفصیل مذاکره، بررسی و جمعبندی شده است.

از آنجا که تأمین این خطوط در مسیر بحرانی طرح قرار داشته و شروع تولید و بهره‌برداری از میدان مشترک پارس‌جنوبی و تداوم آن به عملکرد صحیح و پایدار تجهیزات و تأسیسات به خصوص خطوط لوله این طرح وابستگی دارد، امکان دیکته کردن شرایط خاصی به پیمانکار یا الزام به صرفنظر از مشخصات فنی به دلیل مسؤولیت‌های قراردادی نیز وجود ندارد.

در مجموع شرکت ملی نفت ایران، راهکارهای لازم به‌منظور ارتقای خط تولید و احراز صلاحیت بین‌المللی شرکت‌های داخلی برای حضور در مناقصه مرحله دوم طرح توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی و همچنین سایر پروژه‌های نفت و گاز داخل و خارج از کشور را در قالب حمایت از ساخت داخل و انتقال فناوری در دستور کار قرارداده و در حال برنامه‌ریزی اجرایی آن است که همکاری و عزم و اراده جدی شرکت‌های ایرانی و مشارکت با سازندگان بین‌المللی فولاد و ورق را می‌طلبد.

در مورد تأمین کالا از شرکت‌های ایرانی، فهرستی از تمامی سازندگان ایرانی تجهیزات صنعت نفت و گاز در اختیار شرکت توتال قرار گرفته که پس از طی مراحل ارزیابی و احراز صلاحیت فنی، در طول زمان اجرای پروژه از طرف پیمانکاران فرعی زیر مجموعه، دعوت به مناقصه خواهند شد. شایان‌ ذکر است که شرکت توتال ضمن برگزاری کارگاه‌های توجیهی، مراحل تشخیص و تأیید صلاحیت سازندگان را مطابق آخرین استانداردهای بین‌المللی و برای تمامی شرکت‌های ایرانی موردنظر به انجام رسانده و پس از برگزاری بازدید و جلسات فنی دقیق، صلاحیت سازندگان مزبور را برای تأمین کالا و یا خدمات موردنیاز مراحل اول و دوم طرح توسعه فاز ۱۱ ارزیابی و در صورت نیاز، راهکارهایی برای بهبود کیفی و ایمنی آنها ارایه می‌کند.

دست رد به سینه شرکت‌های خارجی نزنید!

از سوی دیگر مخالفت با ورود شرکت‌های خارجی صرفاً با این دید که آنها جماعتی اجنبی هستند و به قصد غارت اموال ملی پایشان به دروازه‌های نفتی کشور باز شده است، نمی‌تواند امری علمی و تحلیلی منصفانه تلقی شود.

وقتی بخش‌های مختلف به لحاظ دانش و تکنولوژی نیازمند گسترده شدن و ارتباط گرفتن با شرکت‌های بین‌المللی باشند بستن در به روی آنها به هیچ عنوان منطقی نیست و اصرار به سیاه‌نمایی نمی‌تواند این مسیر پر دست‌انداز را صیقل کند.

این قرارداد که نحوه اجرای آن با تغییر سیاست آمریکا با شک و شبهه‌هایی مواجه شده و گاهی زمزمه‌های خروج توتال از این قرارداد به گوش ‌می‌رسد، ماجرای یک بام و دوهوایی را تداعی می‌کند که با این شرایط نمی‌توان به ثبات آینده این قرارداد خوشبینانه نگریست.

 توتال جدی است

بیژن‌زنگنه پیش‌تر در این خصوص گفته بود: به نظر من توتال در مذاکرات جدی است، امیدوارم توتال به تعهد خود عمل کند. فکر می‌کنم ظرف مدت کوتاهی کار را به پیمانکار‌ها واگذار کند. ترامپ تلاش می‌کند شرایط را برای افرادی که می‌خواهند در ایران کار کنند، بی‌ثبات کند. همین‌ که ۴ ماه به ۴ ماه برجام را تعلیق می‌کند، باعث بی‌ثباتی می‌شود. نمی‌توان گفت تصمیمات ترامپ در تصمیم توتال و دیگر شرکت‌ها بی‌تأثیر است، اما ما کار خود را انجام می‌دهیم.

وی بیان کرده بود: توتال در صورت بازگشت مجدد تحریم‌ها علیه تهران، راه‌های مختلفی برای خروج از این توافق دارد. اگر مقررات بازی تغییر کند، مسلماً ما باید وضعیت را مجدداً ارزیابی کنیم. این پروژه پیش می‌رود، اما توتال تاکنون تنها حدود ۵۰ میلیون دلار هزینه کرده که به این شرکت امکان می‌دهد در صورت تغییر شرایط سیاسی، بدون ضرر بزرگی خارج شود. توتال امیدوار است خروج ضروری نباشد.

حمایت از تجهیزات داخلی اولویت امروز صنعت نفت

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت: باید از فرصت‌های پیشِ رو برای پیشرفت هرچه بیش‌تر کشور و بهبود وضع اقتصادی جامعه نهایت استفاده را برد و زمینه‌ مناسب را برای حضور سرمایه و فناوری روز خارجی با حمایت از نیروی کار بومی و تجهیزات داخلی فراهم کرد.

عبدالکریم‌حسین‌زاده بر لزوم جذب سرمایه در صنعت نفت و گاز اشاره کرد و گفت: ایران به عنوان جزیره‌ای امن در میان کشورهای منطقه، از ظرفیتهای زیادی برای جذب سرمایه برخوردار است.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که هم‌اکنون بخش نفت و گاز ایران جذابیت‌های فراوانی برای سرمایه‌گذاران بزرگ خارجی دارد، تصریح‌کرد: دعوت از شرکت‌های بزرگ نفتی برای سرمایه‌گذاری در این صنعت باید تداوم یابد.

حسین‌زاده ادامه داد: امیدواریم روند مطلوب افزایش تولید و صادرات نفت کشور به افزایش جذب سرمایه منجر شود.

نماینده نقده و اشنویه در مجلس تأکیدکرد: هم‌اکنون ضریب برخورداری مردم این منطقه از نعمت گاز در وضع بسیار خوبی قرار دارد که این روند مطلوب گازرسانی به روستا‌ها باید همچنان ادامه یابد.