ریزگردها؛ تهدیدکننده سلامت ایرانیان

ریزگردها؛ تهدیدکننده سلامت ایرانیان ورود و تداوم ریزگرد‌ها در کشور و تأثیر آن بر سلامت انسان، یکی از دغدغه‌های نظام سلامت است زیرا ادامه این روند تهدیدی برای سلامتی انسان به شمار می‌رود. به گزارش سینا‌پرس، ایجاد بیماری‌های دستگاه تنفسی، بروز عفونت گوش میانی، بروز بیماری‌های انسداد دستگاه تنفسی، بروز سرطان ریه، بروز بیماری‌های قلبی […]

ریزگردها؛ تهدیدکننده سلامت ایرانیان

ورود و تداوم ریزگرد‌ها در کشور و تأثیر آن بر سلامت انسان، یکی از دغدغه‌های نظام سلامت است زیرا ادامه این روند تهدیدی برای سلامتی انسان به شمار می‌رود.

به گزارش سینا‌پرس، ایجاد بیماری‌های دستگاه تنفسی، بروز عفونت گوش میانی، بروز بیماری‌های انسداد دستگاه تنفسی، بروز سرطان ریه، بروز بیماری‌های قلبی و عروقی و عفونت حاد دستگاه تنفسی از جمله تأثیر ریزگرد‌ها به روی سلامت انسان‌هاست.

همچنین ورود گرد و غبار، موجب بروز حساسیت‌ها و آلرژی‌های فراوان در بدن انسان می‌شود. براساس مطالعات سازمان بهداشت جهانی، افزایش ۱۰ میکروگرم در متر مکعب در میانگین سالانه ذرات معلق در هوا، یک درصد میزان تلفات انسانی را افزایش می‌دهد. این در حالی است که ۴٫۳ درصد میزان از بین رفتن انسان‌ها ناشی از مشکلات تنفسی به خاطر مواجهه مستمر با آلاینده‌ها است.

متداول‌ترین نشانه‌هایی که طی یک پدیده گرد و غبار مشاهده می‌شود، تحریک چشم‌ها و راه‌های هوایی فوقانی است. معمولاً نوزادان، کودکان و نوجوانان، سالخوردگان، افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی مانند آسم و برونشیت و آمفیزم و بیماران قلبی در مقابل این پدیده آسیب‌پذیرتر هستند. قرار گرفتن این افراد در معرض گرد و غبار می‌تواند واکنش‌های حساسیتی و حملات آسم را تشدید کند، مشکلات تنفسی حادی را ایجاد کند، در ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی مؤثر باشد و نهایتاً طول عمر را کاهش دهد.

کدام ریزگرد‌ها خطرناک‌تر هستند؟

محل و مقدار نشست ذره‌ها در دستگاه تنفسی، تابعی از فاکتورهای فیزیکی معینی است که مهم‌ترین آنها، اندازه ذره‌هاست. ذره‌هایی که در قسمت گلو و حلق گرفته می‌شوند، عموماً وارد دستگاه هاضمه شده و در مدت نسبتاً کوتاهی دفع می‌شوند، ذره‌هایی که وارد نای می‌شوند به وسیله مخاط از جریان هوای تنفسی جدا می‌شوند و در نهایت به دستگاه هاضمه راه می‌یابند. ذره‌هایی که به برونش‌ها می‌رسند خیلی کندتر حذف می‌شوند اما این‌که کدام ذره‌ها در چه قسمتی از سیستم تنفسی رسوب می‌کنند تابع قطر ذره، سرعت تنفس و حجم تنفس است. ذره‌های بسیار ریز می‌توانند به اعماق ریه راه یابند و برای زمان طولانی در سیستم تنفسی باقی بمانند.

برخلاف اغلب آلاینده‌ها، خطرهای ناشی از ذرات معلق بر اثر واکنش‌های زیان‌آور بیوشیمیایی نیست بلکه اثر تحریک‌کنندگی این مواد است که آنها را در دسته‌ آلاینده‌های محیطی قرار داده است. عوارض خطرناک این مواد رابطه مستقیم با قطر، شکل و سطح این نوع ذرات دارد. این نوع آلاینده‌ها باعث التهاب در نسوج بدن (به خصوص شش‌ها) شده و موجب زخم بافت‌ها یا حتی سرطان می‌شوند.

ذره‌های گرد و غبار، ذره‌هایی با قطر کم‌تر از ۱۵۰ میکرون هستند اما ذره‌هایی با قطر متوسط کم‌تر از ۱۰ میکرون خطرناکتر و از نظر اثر سوء مورد توجه هستند زیرا این ذره‌ها برای مدت طولانی در هوا به صورت معلق باقی می‌مانند. ذره‌هایی با قطر متوسط کم‌تر از ۵ میکرون می‌توانند به سیستم تنفسی نفوذ کرده و وارد نایژک‌‌ها شوند. ذرات معدنی به علت شکل خاص آیرودینامیکی به راحتی در هوا معلق می‌شوند، بنابراین اثر وخیم‌تری نسبت به ذره‌های معلق معمولی دارند.

آیا ریزگرد‌ها رابطه مستقیمی با ابتلا به سرطان دارند؟

رضا‌ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: هر چند ریزگرد‌ها می‌تواند تأثیر مستقیم در بسیاری از حوزه‌های سلامت داشته باشد اما آنچه مردم پیرامون تأثیر ریزگرد‌ها در خوزستان و استان‌های دیگر بر افزایش سرطان می‌گویند، هنوز به اثبات نرسیده است.

معاون وزیر بهداشت اظهارکرد: به‌طور قطع برای دستیابی به پاسخ مطمئن و مستند می‌بایست در این زمینه مطالعات و پژوهش‌های بیش‌تری انجام شود. هر چند احتمال این موضوع کم و بعید نیست اما هنوز ارتباط مستقیم سرطان با ریزگرد‌ها در خوزستان و دیگر استان‌هایی که آلودگی ریزگرد دارند به اثبات نرسیده است.

وی تأکیدکرد: البته ریزگرد‌ها و آلودگی‌های هوا ناشی از بروز این پدیده می‌تواند در ایجاد بیماری‌های تنفسی و بیماری‌های قلبی و ریوی و همچنین بیماری‌های کبدی به ویژه ابتلا به کبد چرب نقش‌آفرین بوده و تأثیر مستقیم داشته باشد.