زغال سنگ نیاز دیروز ؛پشتوانه فردا زغال سنگ نام کانی سیاه‌رنگی است که از پسماند مواد گیاهی دوران‌های قدیم زمین‌شناختی (میلیون‌ها سال پیش) تشکیل شده است و به عنوان سوخت و نیز ماده‌اولیه برخی صنایع شیمیایی برای تولید گاز، کک، روغن، قطران و… استفاده می‌شود. بخش بزرگی از جرم زغال‌سنگ کربن است. از دیگر ترکیبات […]
زغال سنگ نیاز دیروز ؛پشتوانه فردا
زغال سنگ نام کانی سیاه‌رنگی است که از پسماند مواد گیاهی دوران‌های قدیم زمین‌شناختی (میلیون‌ها سال پیش) تشکیل شده است و به عنوان سوخت و نیز ماده‌اولیه برخی صنایع شیمیایی برای تولید گاز، کک، روغن، قطران و… استفاده می‌شود. بخش بزرگی از جرم زغال‌سنگ کربن است. از دیگر ترکیبات زغال‌سنگ هیدروژن، نیتروژن، اکسیژن و گوگرد است.
زغال‌سنگ از کالاهای پایه‌ای است که نسبت به فولاد، سنگ‌آهن و نفت و گاز در ایران از اهمیت کم‌تری برخوردار است
با توجه به این‌که صنایع داخلی سالانه به ۳ میلیون کنسانتره زغال‌سنگ نیاز دارند و برای پاسخ به این نیاز باید هر سال ۶ میلیون تن زغال‌سنگ از معادن استخراج شود. اما معادن زغال‌سنگ کشور به دلیل مشکلات اقتصادی تنها ظرفیت تولید نیمی از این نیاز را دارند
مهم‌ترین کاربرد زغال‌سنگ به عنوان سوخت در نیروگاه‌های حرارتی مولد برق، در تولید بخار توسط توربین‌های بخار در کارخانه‌های صنعتی و سپس تولید فولاد و سیمان است.
۳ تحول عمده در زغال‌سنگ
اول قیمت جهانی زغال‌سنگ رو به افزایش است. ولی هنوز در ایران اعمال نشده و در سال جاری اعمال خواهد شد، طبیعتاً ذوب آهن تا حدی می‌تواند مقاومت کند.
دوم : خروج معادن زغال‌سنگ از حالت تک مشتری با افزایش ظرفیت فولاد کشور، در سال‌جاری با افتتاح کوره بلند میدکو در زرند و تولید آن در حدود ۱٫۵ میلیون تن است.
سومین : صادرات زغال‌سنگ، در حال حاضر بعضی از شرکت‌های داخلی فعالیت صادراتی خود را شروع کرده و مذاکراتی داشتند.
تاکنون شرکت‌های ایرانی وارد بازارهای جهانی نشدند و برای این‌که در این بازار حرفی برای گفتن داشته باشند، محتاج زمان هستند البته باید به این نکنه توجه داشت که ممکن است که قیمت محصولاتشان از قیمت جهانی کم‌تر باشد ولی این قیمت از قیمت داخلی بیش‌تر است.
گفتنی است که قیمت داخلی زغال‌سنگ تنی ۵۱۰ هزار تومان است، در حالی که قیمت وارداتی این محصول تنی یک میلیون تومان می‌باشد که توسط مشتری نقد پرداخت می‌شود.
در حال حاضر قیمت زغال سنگ هم تراز کیفی ایران حدود ۱۵۰ تا ۱۷۰ دلار CFR چین است. صادارت علاوه بر مزیت افزایش قیمت، به‌صورت دریافت نقدی و ارزی خواهد بود ولی پول در فروش داخلی ۵ تا ۶ ماه طول می‌کشد تا دریافت شود.
آغاز فعالیت‌های زغال‌سنگ در ایران
کاربرد گسترده زغال‌سنگ در ایران، از زمان احداث کارخانه ذوب آهن اصفهان آغاز شده و اولین معادن زغال‌سنگ در ناحیه کرمان و متعاقب آن معادنی در نواحی البرز شرقی، مرکزی و غربی احداث شدند. سال‌هاست که تنها مصرف‌کننده زغال‌سنگ کک شو ایران، همان ذوب‌آهن اصفهان بوده است.
ایران از نظر ذخایر زغال‌سنگ، جزو کشورهای غنی جهان محسوب نمی‌شود و حدود ۰٫۱۳ درصد از کل ذخایر جهان را در اختیار دارد. میزان ذخایر قطعی زغال‌سنگ کشور حدود ۱٫۲۳میلیارد تن و میزان ذخایر احتمالی بین ۱۱ تا ۱۴ میلیارد تن برآورد می‌شود.
۵ ناحیه کلی زغال‌دار ایران که در فعالیت‌های اکتشافی شناسایی شده است، عبارتند از :
*ناحیه زغال‌دار نایبند- کرمان
*ناحیه زغال‌دار البرز
*ناحیه زغال‌دار شمال شرق خراسان
*ناحیه زغال‌دار کاشان – اصفهان
*ناحیه زغال‌دار مراغه – آذربایجان
مشکلات
اولین و مهم‌ترین مشکل معادن زغال‌سنگ ایران، نگرش مسؤولان کشور است، اگر سختی و خطرات کار در معادن زغال‌سنگ دیده شود این امر طبیعتاً باعث ایجاد نگرش مثبت و در نظر گرفتن رقمی به عنوان یارانه برای هر تن زغال‌سنگ محاسبه شود.
دومین مشکل، عدم سرمایه‌گذاری مناسب برای نوسازی معادن زغال‌سنگ و واگذاری معادن به همراه مشکلات آنها بوده است که نیازمند حمایت دولت به عنوان متولی در حل این مسأله است.
سومین مشکل، مشتری انحصاری آن است که همواره تعیین‌کننده قیمت بوده، اما باید به راه‌حل‌هایی از قبیل صادرات نیز فکر کرد. البته اولین گروهی که باید به این موضوع بپردازد، مالکان این صنعت هستند. البته با اضافه شدن ظرفیت تولید فولاد کشور، به خصوص واحدکوره بلند میدکو، تا حدودی این مشکل حل می‌شود.
کل ذخایر اثبات شده زغال‌سنگ در جهان حدود ۸۹۰ میلیارد تن برآورد شده که ۲۷٫۵ درصد در آمریکای شمالی ۱٫۶ درصد در آمریکای جنوبی و مرکزی، ۳۴٫۸درصد در اروپا – اوراسیا، ۳٫۷درصد در خاورمیانه و آفریقا، ۳۲٫۳درصد در آسیا – اقیانوسیه است. می‌توان گفت که ۹۱ درصد ذخایر زغال‌سنگ جهان در ۱۰ کشور؛ آمریکا، روسیه، چین، استرالیا، هلند، آلمان، اکراین، قزاقستان، آفریقای جنوبی و اندونزی واقع شده است. از مجموع تولید زغال‌سنگ جهانی ۷۵ درصد حرارتی، ۱۴ درصد کک شو و ۱۱ درصد لیگنیت بوده است. تولید جهانی زغال‌سنگ حرارتی در سال ۲۰۱۵ معادل ۵۸۱۱ میلیون تن و تولید زغال‌سنگ کک شو در سال ۲۰۱۵ معادل ۱۰۹۰ میلیون تن است و در مجموع کل تولید زغال‌سنگ در سال ۲۰۱۵ معادل ۷۷۰۸ میلیون تن است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.