خروج ایران از بلک‌لیست FATF؟!

نیاز کشور مراودات بانکی به جهان به کجا می‌رسد خروج ایران از بلک‌لیست FATF؟! مسعود طاهری- FATF یا همان گروه ویژه اقدام مالی یکی از مهم‌ترین گردنه‌های بانکی برای کشورمان به شمار می‌رود. گردنه‌ای که در ابتدا گذر از آن راحت بود اما در شرایط کنونی کار چندان آسان نیست. آشنایی با FATF گروه ویژه […]

نیاز کشور مراودات بانکی به جهان به کجا می‌رسد

خروج ایران از بلک‌لیست FATF؟!

مسعود طاهری- FATF یا همان گروه ویژه اقدام مالی یکی از مهم‌ترین گردنه‌های بانکی برای کشورمان به شمار می‌رود. گردنه‌ای که در ابتدا گذر از آن راحت بود اما در شرایط کنونی کار چندان آسان نیست.

آشنایی با FATF

گروه ویژه اقدام مالی (Financial Action Task Force – FATF) یک سازمان بین دولتی است که در سال ۱۹۸۹توسط ۷قدرت صنعتی دنیا (کانادا، انگلستان، ایالات متحده آمریکا، ژاپن، آلمان، فرانسه و ایتالیا) تشکیل شد تا بررسی‌های لازم را درباره وضعیت مبارزه با پولشویی در بازارهای مختلف مالی را در سرتاسر جهان انجام دهد. FATF در این زمان بر نحوه اجرای قوانین مربوط به پولشویی کشور‌ها نظارت کرده و استانداردهایی را هم به این منظور تدوین کرد.

برجام پشت خط FATF!

بعد از لغو تحریم‌ها مشکل بزرگی وجود داشت که باعث می‌شد مبادلات مالی و پولی ایران با جهان بین‌الملل آن‌گونه که انتظار می‌رفت صورت نگیرد. بانک‌ها حاضر به همکاری با ایران نبودند و حتی پول نفتی که در شرایط پساتحریم می‌فروختیم؛ نمی‌توانستیم پس بگیریم! چرا؟ یکی از دلایل آن قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF بود. همان لیستی که بانک‌های دنیا را تشویق می‌کرد، نه تنها با ایران همکاری نکنند بلکه علیه آن اقدامات مقابله‌ای هم انجام دهند.

بانک‌ها پشت خط قوه‌قضاییه!

در سال۲۰۰۷ ایران به لیست کشورهایی که در مبارزه با پولشویی اهتمام ندارند و در جلوگیری از تأمین مالی تروریسم اقدام نمی‌کنند، اضافه شد و با قرار گرفتن در کنار کشورهایی مانند پاکستان، از سوی FATF به کشور‌ها توصیه می‌شد که با ایران مراوده نداشته باشند. دولت دست به‌کار شد و لایحه‌ مبارزه با پولشویی را به مجلس ارایه و مجلس هم در سال ۱۳۸۶ آن را تصویب کرد. پس از آن FATF به ایران گفت در زمینه پولشویی جرم‌انگاری صورت گرفته ولی هنوز در زمینه تأمین مالی تروریسم این اتفاق نیفتاده است. هیأت‌دولت ایران در سال۱۳۸۹ هم قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم را تصویب کرد و آن را به مجلس ارجاع داد. مجلس هم این قانون را در سال ۱۳۹۰ تصویب و به شورای‌نگهبان ارسال کرد. با این حال این قانون در شورای نگهبان متوقف شد؛ چرا که این شورا ایراد اصل۱۵۸ را بر آن گرفت (طبق اصل۱۵۸ باید لایحه اموری که جرم‌انگاری می‌شوند توسط قوه قضاییه تأیید و ارایه شود). سرانجام در سال ۹۴ لایحه قوه قضاییه به مجلس رفت و تأیید شد و شورای نگهبان هم آن را تأیید کرد. پس از آن، اکشن‌پلن مربوط به ایران در شورای مبارزه با پولشویی بحث و تصمیم گرفته شد اجرا شود؛ لذا در خرداد ۱۳۹۵ بهFATF اعلام شد که ایران آمادگی اجرای این برنامه را دارد. اما برای همکاری با FATF آن‌گونه که در اکشن‌پلن مطرح شده، ایران موظف است «قوانین مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم را اصلاح کند» و به «کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان یافته سازمان ملل» و «کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم بپیوندد».

با توجه به نیاز مبرم ایران به مراودات بانکی باید منتظر ماند و دید که آیا جمهوری‌اسلامی می‌تواند در نهایت به FATF بپیوندد یا خیر؟