سبقت درآمدهای مالیاتی از پول نفت!

سبقت درآمدهای مالیاتی از پول نفت! رامین شاهی – مالیات به عنوان نوعی هزینه اجتماعی است که آحاد ملت در راستای بهره‌برداری از امکانات و منابع کشور آن را پرداخت می‌کنند تا با گردش امور جاری کشور امکان ساخت انواع زیرساخت‌ها برای ارایه بهتر خدمات، به‌وجود آید. پرداخت مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمدهای […]

سبقت درآمدهای مالیاتی از پول نفت!

رامین شاهی – مالیات به عنوان نوعی هزینه اجتماعی است که آحاد ملت در راستای بهره‌برداری از امکانات و منابع کشور آن را پرداخت می‌کنند تا با گردش امور جاری کشور امکان ساخت انواع زیرساخت‌ها برای ارایه بهتر خدمات، به‌وجود آید. پرداخت مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمدهای جامعه به دولت یا بخشی از سود فعالیت‌های اقتصادی است که نصیب دولت می‌شود تا کشور بهتر اداره شود.

در کشور علی‌رغم همه تلاش‌های صورت گرفته همچنان مشکلات زیادی برای تحقق اهداف مالیاتی وجود دارد و به گفته علی‌عسکری، رییس سابق سازمان مالیاتی دست‌کم ۴۰ سال با کشورهای توسعه یافته فاصله وجود دارد و در این حوزه با برخی کشورهای منطقه حدود ۲۰سال فاصله داریم لذا تلاش‌های زیادی برای خروج وابستگی‌های بودجه جاری و عمرانی دولت از نفت و متصل شدن هر چه بیش‌تر آن به درآمدهای پایدار مالیاتی باید صورت گیرد و موضوعی که به دلیل وجود حسابرسی‌های دقیق از انواع سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی، شبه‌دولتی و خصوصی، موجب دستیابی به شفافیت اقتصادی و دور شدن از هرگونه اقتصادهای غیرشفاف و زیر زمینی می‌شود موضوعی که مورد مقاومت بخش‌های غیرشفاف اقتصادی می‌شود و برای بهبود فضای کسب‌وکار و رونق اقتصادی و جذب انواع سرمایه‌های خارجی مورد نیاز است و در نهایت موجب سبقت هر چه بیش‌تر درآمدهای مالیاتی از پول نفت خواهد شد.

 

پیش‌بینی تحقق درآمدهای مالیاتی سال ۹۷ بیش از برآوردها

پیش‌بینی می‌شود از محل درآمدهای مالیاتی در سال آتی، حدود ۵۱ هزار میلیارد ریال عدم تحقق در منابع عمومی دولت وجود داشته باشد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی پیرامون درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه سال ۹۷ کل کشور اعلام کرده است که با رشد حدود ۲۰ درصدی رقم درآمدهای مالیاتی نسبت به عملکرد برآورد شده برای سال۹۶، پیش‌بینی می‌شود از محل درآمدهای مالیاتی در سال‌جاری، حدود ۵۱ هزار میلیارد ریال عدم تحقق در منابع عمومی دولت وجود داشته باشد و با توجه به شرایط اقتصادکلان و همچنین برآوردهای صورت گرفته در خصوص نحوه و میزان عملکرد درآمدهای مالیاتی در هر بخش و زیرمجموعه‌های آن، به نظر می‌رسد درآمدهای مالیاتی در بخش منابع عمومی با بیش برآوردی همراه هستند. لذا با توجه به بودجه سال ۱۳۹۷ معادل ۱٫۲۸۷هزار میلیارد ریال به عنوان درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی شده است. این رقم نسبت به رقم درآمدهای مالیاتی مصوب در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ (۱٫۱۶۴ هزارمیلیاردریال) از رشدی معادل ۱۱ درصد برخوردار است. با توجه به روند فعلی وصول درآمدهای مالیاتی (روند ۸ ماهه اول سال‌جاری) و سایر شرایط و تحولات اقتصادی، پیش‌بینی می‌شود کل وصولی درآمدهای مالیاتی در سال ۱۳۹۶ معادل ۱٫۰۷۴هزار میلیارد ریال باشد. در این شرایط رقم درآمدهای مالیاتی (منابع عمومی) لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ رشدی حدود ۲۰درصد نسبت به عملکرد برآورد شده برای سال‌جاری خواهد داشت.

 

رشد درآمدهای مالیاتی ۹۶

آمار‌ها نشان می‌دهد که میزان درآمدهای دولت از محل مالیات‌ها ۷۶ هزارویکصدمیلیارد ریال بیش‌تر از درآمد حاصل از صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی در سال ۹۶ بوده است. درآمدهای بودجه‌ای دولت از محل «درآمدها»، «واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای» و «واگذاری دارایی‌های مالی» حاصل می‌شود که بنا بر آمارهای بانک‌مرکزی از ابتدای امسال تا پایان دی‌ماه دولت یک‌تریلیون‌و۹۸هزار و یکصدمیلیارد ریال از ردیف «درآمدها» درآمد کسب کرده است که از این رقم سهم «درآمدهای مالیاتی ۷۹۷هزارو۷۰۰میلیارد ریال و سهم «سایر درآمدها» که به دریافت حقوق و عوارض دولتی اختصاص دارد، ۳۰۰هزارو۴۰۰میلیارد ریال بوده است. در نتیجه از ردیف «واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای»، دولت ۷۲۱هزارو۶۰۰میلیارد ریال در ۱۰ماهه امسال درآمد کسب کرده که سهم منابع حاصل از صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی از این رقم ۷۱۸ هزارو۵۰۰میلیارد ریال بوده است و ۳هزارویکصد میلیارد ریال نیز به منابع حاصل از فروش اموال منقول و غیرمنقول اختصاص دارد. همچنین مجموع درآمد دولت از محل واگذاری دارایی‌های مالی که به انتشار و فروش اوراق مشارکت دولتی، اسناد خزانه و دیگر اوراق مالی اختصاص دارد، در ۱۰ماهه امسال ۶۰۷هزار و ۲۰۰میلیارد ریال بوده است.

رشد مالیات‌های غیرمستقیم

همچنین براساس گزارش بانک‌مرکزی، در حالی در ۴ماهه نخست سال ۹۶ درآمدهای مالیاتی نسبت به رقم مصوبه بودجه با عقب‌ماندگی ۱۰هزارمیلیارد تومانی مواجه شده که مالیات بر ارزش افزوده وصولی نسبت به مدت مشابه سال ۹۵رشد ۱۰۰۰میلیارد تومانی را تجربه کرده است لذا درآمدهای مالیاتی در ۴ماهه نخست سال‌جاری ۲۹هزارمیلیارد تومان بوده در حالی که میزان مصوب ۴ماهه نخست سال‌جاری ۳۹هزار میلیارد تومان بوده است، به این ترتیب با عقب‌ماندگی ۱۰هزارمیلیاردتومانی ۷۵درصد از درآمد پیش‌بینی مالیاتی محقق شده است. براین اساس در حالی که مالیات‌های مستقیم با کاهش حدود ۴درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده، مالیات‌های غیرمستقیم رشد ۵ درصدی را تجربه کرده است. جمع مالیات‌های مستقیم در این مدت ۱۶هزارمیلیاردتومان و جمع مالیات‌های غیرمستقیم ۱۳٫۷هزار میلیارد تومان می‌باشد در نتیجه در این مدت مالیات بر ارزش افزوده وصول شده حدود ۸هزارمیلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد هزارمیلیارد تومانی را تجربه کرده است.