سرمایه‌گذاری در علم و فن‌آوری از شاخص‌های ارزیابی میزان موفقیت اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود، اما جهان اسلام با وجود ۵۰ کشور و جمعیت یک میلیاردی تا چه اندازه به این سرمایه‌گذاری بها داده است. به گزارش مهر؛ در بندهای مختلف سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و نیز سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه ابلاغی مقام […]
سرمایه‌گذاری در علم و فن‌آوری از شاخص‌های ارزیابی میزان موفقیت اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود، اما جهان اسلام با وجود ۵۰ کشور و جمعیت یک میلیاردی تا چه اندازه به این سرمایه‌گذاری بها داده است.
به گزارش مهر؛ در بندهای مختلف سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و نیز سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه ابلاغی مقام معظم رهبری، بر شکل‌گیری اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان راهبردی در جهت حرکت صحیح اقتصاد کشور، تأکید شده است.
در همین حال سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه ابلاغی مقام معظم رهبری نیز برپایه محورهای ۳گانه «اقتصاد مقاومتی»، «پیشتازی در عرصه علم و فن‌آوری» و «تعالی و مقاوم‌سازی فرهنگی» تنظیم شده که در یکی از بندهای آن دانش‌بنیان کردن شیوه تولید و محصولات صنعتی و خدمات وابسته به آن در جهت تقویت حضور در بازارهای منطقه و جهان مورد تأکید قرار گرفته است.
رهبر انقلاب در تأکیداتشان مبنی بر لزوم شکل‌گیری اقتصاد مقاومتی در کشور که یکی از پایه‌های اصلی آن رسیدن به اقتصاد دانش بنیان است، شعار سال ۹۵ را نیز «سال اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» انتخاب کردند که نقشه راه روشن و آینده‌سازی برای تحقق این اهداف مهم است.
در گزارش پیش رو وضعیت جهان اسلام در زمینه علم و فن‌آوری را براساس شاخص‌های ۴گانه‌ای که در پایگاه استنادی علوم جهان اسلامی مورد توجه قرار دارد، بررسی کردیم.
تولید علم، ضریب تأثیر مقالات علمی، میزان ارتباط با صنعت، میزان ارتباطات میان دانشگاهی و میزان تأثیر اقتصادی که تولیدات علمی به همراه دارند، همه در کنار هم از جمله عوامل مؤثر در اقتصاد دانش‌بنیان هستند.
دانشگاه‌ها به عنوان اصلی‌‌ترین پایه تولید علم هر کشور، نقش مهمی در اقتصادهای مبتنی بر دانش دارند. هرچه سهم تأثیر اقتصادی یک دانشگاه بیش‌تر باشد میزان تأثیرگذاری آن دانشگاه در روند اقتصادی کشور نیز مثبت‌تر است.
در میان ۵۰ کشور اسلامی دنیا تنها اطلاعات علمی دانشگاه‌های ۵ کشور ایران، ترکیه، مالزی، عربستان سعودی و مصر در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به ثبت رسیده است. این اطلاعات شامل ضریب تأثیر تولیدات علمی این دانشگاه‌ها به همراه دیپلماسی علمی آنها، تولیدات علمی و تأثیر اقتصادی علم و فن‌آوری است.
بر اساس رده بندی پایگاه استنادی، ۲۵ دانشگاه از این ۵ کشور بالا‌ترین امتیاز‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
دانشگاه تهران در مجموع شاخص‌های ارزشیابی که در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در نظر گرفته شده است در رده اول قرار دارد و پس از آن دانشگاهی از عربستان و پس از آن مالزی در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
از این ۲۵ دانشگاه ۹ دانشگاه ایرانی، ۹ دانشگاه ترکیه‌ای، ۴ دانشگاه مالزیایی، دو دانشگاه عربستانی، یک دانشگاه مصری هستند.
در این میان شاخص تأثیر اقتصادی بر علم و فن‌آوری یکی از شاخص‌های مهم در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان اسلام است. از منظر شاخص تأثیر اقتصادی دانشگاه Bogazici کشور ترکیه در رده اول قرار می‌گیرد و دانشگاه صنعتی شریف نخستین دانشگاه ایرانی در این گروه است. در این رده بندی نکته مورد توجه حضور ۶ دانشگاه ترکیه‌ای در صدر است. بیش‌تر این دانشگاه‌ها، فنی – مهندسی بوده و نشان‌دهنده توان بیش‌تر دانشگاه‌های فنی و مهندسی در ارتباط با صنعت و پژوهش‌های محصول محور است.
همان‌طور که اشاره شد تأثیر اقتصادی علم و فن‌آوری به عنوان یکی از شاخص‌های مهم در اقتصاد دانش‌بنیان قابل ارزیابی است اما این تأثیر در موضوعات مختلف علوم متفاوت است.
دانشگاه‌های جهان اسلام در موضوعات ۵ گانه از جمله حوزه‌های علوم کشاورزی، علوم فنی و مهندسی، علوم پزشکی و سلامت، علوم پایه و علوم اجتماعی و انسانی جایگاه متفاوتی دارند.
علوم کشاورزی
از نظر امتیاز دانشگاهی در ۴ شاخص اصلی تولید علم، تأثیر مقالات، دیپلماسی علمی و تأثیر اقتصادی علم و فن‌آوری دانشگاه تهران از ایران در میان ۲۵ دانشگاه برتر جهان اسلام در حوزه علوم کشاورزی در رده اول قرار دارد.
در میان دانشگاه‌های برتر حوزه علوم کشاورزی ۳ دانشگاه دارای بیش‌ترین امتیاز در شاخص تأثیر اقتصادی هستند که به ترتیب ۱ – دانشگاه UPM از مالزی، ۲ – دانشگاه تهران از ایران، ۳ – دانشگاه آنکارا از ترکیه هستند.
علوم فنی و مهندسی
درحوزه علوم فنی و مهندسی نیز دانشگاه صنعتی شریف از ایران در میان ۲۵ دانشگاه برتر جهان اسلام با کسب بالا‌ترین امتیاز از مجموع ۴ شاخص در رده اول این حوزه قرار دارد.
در میان دانشگاه‌های برتر حوزه علوم فنی و مهندسی ۳ دانشگاه دارای بیش‌ترین امتیاز در شاخص تأثیر اقتصادی هستند که به ترتیب ۱ – دانشگاه فنی خاورمیانه از ترکیه، ۲ – دانشگاه Bogazici از ترکیه و ۳ – دانشگاه قائداعظم از پاکستان هستند.
علوم پزشکی و سلامت
دانشگاه علوم پزشکی تهران از ایران در میان ۲۵ دانشگاه برتر جهان اسلام در حوزه علوم پزشکی و سلامت در رده اول قرار دارد. این دانشگاه توانسته است در مجموع ۴ شاخص رتبه نخست را در میان این دانشگاه‌ها به خود اختصاص دهد و نکته جالب توجه این است که این دانشگاه از منظر شاخص تأثیر اقتصادی نیز در رده اول قرار دارد.
در میان دانشگاه‌های برتر حوزه علوم پزشکی و سلامت ۳ دانشگاه دارای بیش‌ترین امتیاز در شاخص تأثیر اقتصادی هستند که به ترتیب ۱- دانشگاه علوم پزشکی تهران از ایران، ۲- دانشگاه استانبول از ترکیه و ۳- دانشگاه ملک سعود از عربستان سعودی هستند.
علوم پایه
درحوزه علوم پایه دانشگاه تهران از ایران در میان ۲۵ دانشگاه برتر جهان اسلام توانسته است بالا‌ترین امتیاز را در شاخص‌های تولید علم، ضریب تأثیر، دیپلماسی علمی و تأثیر اقتصادی در علم و فن‌آوری را به خود اختصاص دهد.
در میان دانشگاه‌های برتر حوزه علوم پایه سه دانشگاه دارای بیش‌ترین امتیاز در شاخص تأثیر اقتصادی هستند که به ترتیب ۱ – دانشگاه فنی خاورمیانه از ترکیه، ۲ – دانشگاه مالزی از مالزی و ۳ – دانشگاه Bogazici از ترکیه هستند.
علوم اجتماعی و انسانی
دانشگاه فنی خاورمیانه از ترکیه در میان ۲۵ دانشگاه برتر جهان اسلام در حوزه علوم اجتماعی و انسانی بیش‌ترین امتیاز را در مجموع ۴ شاخص کسب کرده است.
در میان دانشگاه‌های برتر حوزه علوم اجتماعی و انسانی سه دانشگاه دارای بیش‌ترین امتیاز در شاخص تأثیر اقتصادی هستند که به ترتیب ۱ – دانشگاه ملک سعود از عربستان سعودی، ۲ – دانشگاه آنکارا از ترکیه و ۳ – دانشگاه فنی خاورمیانه از ترکیه هستند.
آمارهایی که در این گزارش از آن استفاده شد تازه‌‌ترین رتبه‌بندی علمی کشورهای جهان اسلام است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.