توافقات بین‌المللی جدید نفتی و جایگاه ایران تفکرات سلیقه‌ای ظرفیت‌های نفتی را قفل کرد رضا پاکدامن – کارشناس توافقات بین‌المللی طبق بررسی تحلیلگران بین‌المللی، بخش نفت و گاز مجدداً در حال جذب اعتماد سرمایه‌گذاران بوده و روند سرمایه‌گذاری در این بخش سیر صعودی و پرشتابی را نشان می‌دهد. به‌طوری‌که طی ۳ ماهه اول سال ۲۰۱۸ ارزش […]
توافقات بین‌المللی جدید نفتی و جایگاه ایران
تفکرات سلیقه‌ای ظرفیت‌های نفتی را قفل کرد
رضا پاکدامن – کارشناس توافقات بین‌المللی
طبق بررسی تحلیلگران بین‌المللی، بخش نفت و گاز مجدداً در حال جذب اعتماد سرمایه‌گذاران بوده و روند سرمایه‌گذاری در این بخش سیر صعودی و پرشتابی را نشان می‌دهد. به‌طوری‌که طی ۳ ماهه اول سال ۲۰۱۸ ارزش معاملات صورت گرفته در بخش بالادستی نفت و گاز، بالغ بر ۳۷ میلیارد دلار بوده است. البته برخی از دوره‌های قبل، ارزش این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها به رقم ۵۰ میلیارد دلار نیز رسیده بود.
شاخص‌‌‌ترین تحولات در کشورهای زیر بوده است:
آمریکا
بیش‌ترین حجم سرمایه‌گذاری‌های نفتی طی این دوره ۳ ماهه به ارزش ۱۸٫۷ میلیارد دلار در کشور آمریکا صورت گرفته است .
طبق گزارش۲۷ فوریه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، کشور آمریکا حداکثر تا سال ۲۰۱۹ به بزرگ‌‌ترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل خواهد شد.
که به دلایل و سیاست‌های دولت جدید آمریکا، در یادداشت «تبدیل آمریکا به ابرقدرت نفتی» اشاره داشته‌ام.
یکی از نکات مهم در این رابطه سرمایه‌گذاری‌های چین در بخش انرژی آمریکا است.
کشور چین که طبق نظر بسیاری از تحلیلگران آمریکایی، رقیب اصلی و حتی «تهدید اصلی» برای آمریکا محاسبه شده، کانون توافقات بزرگ اقتصادی با دولت ترامپ بوده است.
اواخر سال ۲۰۱۷ میلادی، طبق اعلام مسؤولین ایالت ویرجینیای غربی آمریکا، شرکت چینی China Energy Investment Corp که توافقی به ارزش ۸۳٫۷ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شیل گاز، تولید برق و موادشیمیایی در ویرجینیای غربی آمریکا به امضا رسانده است. اجرای این تفاهمنامه ۲۰ ساله تعیین شده است.
مکزیک
کشور مکزیک نیز طی چند سال اخیر با تغییر رویکرد اساسی در قبال صنعت نفت و تسهیل سرمایه‌گذاری خارجی، کانون تحولات بوده است.
در دوره‌ای کوتاه ۹ مناقصه برگزار شده که ۷۰ شرکت در آنها حضور داشته‌اند و در آخرین دور آن که هفته گذشته نتایج آن اعلام شد، شرکت‌های شل، پتروناس و توتال در زمره شرکت‌های موفق بوده‌اند.
امارات
شرکت فرانسوی توتال هفته قبل دو قرارداد امتیازی ۴۰ ساله با شورایعالی نفت کشور امارات متحده عربی به امضا رساند.
به موجب این دو قرارداد که مدت آنها ۴۰ سال است، ۲۰ درصد منافع (سهم) میدان Umm Shaif & Nasr و ۵درصد از منافع (سهم) میدان Lower Zakum به شرکت توتال واگذار شده است.
ارزش این قراراداد ۱٫۴۵ میلیارد دلار اعلام شده است.
دو میدان فراساحلی مزبور ۲۰ درصد از کل تولید نفت امارات را به عهده دارند.
مصر
طبق اعلام طارق‌المولی، وزیر نفت مصر، این کشور برای ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه صنعت نفت و گاز برای سال مالی جدید که از جولای ۲۰۱۸ آغاز می‌شود، برنامه‌ریزی کرده است.
این رقم ۲۵ درصد بیش از سال قبل بوده است.
توجه بیش‌تر شرکت‌های نفتی بین‌المللی به پروژه‌های فراساحلی این کشور در دریای مدیترانه بوده است.
از جمله میدان زهر که توسط شرکت انی ایتالیا در سال ۲۰۱۵ کشف شد.
هدف مصر با توسعه پروژه‌ها تا سال ۲۰۱۹ از واردات گاز بی‌نیاز شود.
با توجه به مسایل مذکور جهان صنعت نفت سال ۲۰۱۸ را با حجم زیادی از توافقات قطعی و عملیاتی شدن پروژه‌ها آغاز کرده است.
با مروری بر برنامه‌ها و مهم‌تر از آن اقدامات عملی برای توسعه صنعت نفت در بسیاری از کشورهای جهان از آمریکا و مکزیک گرفته تا عراق، عربستان، قطر و امارات، لازم است وضعیت حال و آینده این صنعت استراتژیک در ایران مورد توجه جدی قرار گیرد.
در داخل کشور کماکان نگرش در قبال صنعت نفت، متناسب با سیاست‌ها برای توسعه و حتی جهش این صنعت نیست.
اگرچه سیاست‌های کلی نظام برای توسعه کمی و کیفی این صنعت تأکید دارد، لیکن با هدف‌های تبیین شده فاصله زیادی مشاهده می‌شود.
سند ملی راهبرد انرژی کشور(مصوب تیر ۱۳۹۶ هیأت وزیران)، راهبردهای نفت و گاز را تبیین کرده که برخی از محورهای آن به شرح ذیل است:
۱ – افزایش حداقل (۵) واحد درصد به ضریب بازیافت میادین نفتی کشور
۲ – توسعه و بهره‌برداری حداکثری از کلیه میادین مشترک نفتی و گازی در راستای حفظ منافع ملی کشور
۳ – گسترش اکتشاف نفت و گاز به عنوان پشتوانه تولید نفت و گاز کشور در پهنه سرزمین
۴ – افزایش ظرفیت و حفظ سهم تولید نفت در اوپک و بازار جهانی با لحاظ تولید صیانتی از مخازن هیدروکربوری مایع کشور
۵ – ارتقای کمی و کیفی محصولات زنجیره نفت خام و گاز (پالایشی و پتروشیمیایی)
۶ – استفاده از روش‌های مختلف تأمین مالی داخلی و خارجی برای اجرای طرح‌های صنعت نفت و گاز و افزایش سهم مشارکت بخش غیردولتی
۷ – نگاه راهبردی به نفت و گاز به عنوان موتور محرکه توسعه اقتصادی کشور
۸ – تخصیص بهینه گاز طبیعی تولیدی کشور براساس جامع‌نگری در منافع ملی
۹ – افزایش بهره‌وری در زنجیره صنعت نفت و گاز کشور
۱۰- جمع‌آوری، فرآورش و یا تبدیل حداکثری گازهای همراه و در حال سوختن با رعایت ملاحظات اقتصادی و زیست‌محیطی
طبق سند برنامه و خط مشی برنامه دولت دوازدهم (که پس از استقرار دولت دوم دکترروحانی تدوین شده است)، محورهای مهمی پیش‌بینی شده که تحقق این برنامه‌ها و خط مشی در کلیه ارکان و اجزای نظام اجرایی کشور خصوصاً در سطوح سازمان‌های شرکت‌های دولتی می‌تواند بستر لازم را به‌منظور جذب سرمایه‌های نجومی سرگردان داخلی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی در صنعت نفت را فراهم سازد.
محور برخی از برنامه‌های دولت که به‌خوبی نقاط آسیب‌پذیر و شاید آسیب‌رسان! را شناسایی و برای اصلاح آنها برنامه ارایه کرده، عبارتند از:
• تغییر در نظام دیوان‌سالاری کشور
• اصلاح نظام بنگاه‌داری
• ارتقای نظام رقابت در کشور
• اصلاح حقوق قراردادها
• اصلاح و تسهیل قوانین و مقررات مرتبط با سرمایه‌گذاری خارجی
• جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه، افزایش بهره‌وری و به روزآوری تکنولوژی در تولید بنگاه‌های بزرگ با تأکید بر صنایع صادراتی و با تکنولوژی بالا
عقب‌ماندگی صنعت نفت ایران علل مختلف داخلی و خارجی داشته که در این یادداشت نمی‌توان به همه آنها اشاره کرد، ولی در کل می‌توان گفت، کلیه ۶ محور فوق، علل اصلی داخلی محسوب می‌شوند.
جذب سرمایه‌گذاری و عملیاتی شدن پروژه‌ها صرفاً با تصویب قانون و مقررات تحقق نمی‌یابد، بلکه نیازمند تغییر نگرش و باور عمومی در کلیه سطوح تصمیم‌سازی، اجرایی و نظارتی نسبت به لزوم جذب سرمایه‌گذاری اعم از داخلی و خارجی است. موضوعی که کلیه کشورهای موفق در عرصه توسعه صنعت نفت به خوبی آن را اجرا کرده‌اند.
تفکرات سلیقه‌ای سازمان‌ها و حتی افراد نباید ظرفیت‌های بالقوه و حتی بالفعل کشور برای «احیای» صنعت نفت به‌عنوان یک صنعت مادر و پیشران را قفل کند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.