نقدهایی بر پیمان‌سپاری ارزی گروه تجارت مجتبی قدیری پیمان‌سپاری ارزی چیست؟ تعهد انتقال ارز حاصل از صدور کالا به کشور را پیمان ارزی نامند. این تعهد طبق سندی رسمی موسوم به «پیمان‌نامه ارزی» صورت می‌گیرد و طبق آن صادرکننده کالا می‌پذیرد که ارز به دست آمده از فروش کالا در خارج را طی مدت معینی […]
نقدهایی بر پیمان‌سپاری ارزی
گروه تجارت مجتبی قدیری
پیمان‌سپاری ارزی چیست؟
تعهد انتقال ارز حاصل از صدور کالا به کشور را پیمان ارزی نامند. این تعهد طبق سندی رسمی موسوم به «پیمان‌نامه ارزی» صورت می‌گیرد و طبق آن صادرکننده کالا می‌پذیرد که ارز به دست آمده از فروش کالا در خارج را طی مدت معینی به کشور انتقال دهد و آن را براساس مقررات ارزی کشور و نرخ تعیین شده از سوی بانک مرکزی به یکی از بانک‌های مجاز بفروشد و «واریزنامه پیمان ارزی» دریافت دارد.
سقوط ۵۰ درصدی صادرات با پیمان‌سپاری ارزی
سیدرضی‌حاجی‌آقا‌میری، رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران با بیان این‌که مگر دلارهای حاصل از صادرات کالای غیرنفتی به کشور باز نمی‌گردد؟! می‌گوید: این استدلال درستی نیست. کسی که در داخل کشور کار می‌کند، برای ادامه کار، نمی‌تواند پول خود را به داخل برنگرداند.
به گفته وی اجرای مجدد این سیاست به معنای این است که پول حاصل از فروش نفت، برای اداره کشور کفایت نمی‌کند؛ اگرچه بعد از برجام، وضعیت صادرات و تولید نفت بهبود یافته است. اجرای مجدد این سیاست به معنای استیصال دولت در پیدا کردن راه‌حل برای اقتصاد کشور است. بخش عظیمی از اقتصاد کشور در اختیار نهادهای عمومی غیردولتی است که برخی از آنها از پرداخت مالیات معاف هستند و این باری بر دوش دولت، اقتصاد و بخش خصوصی است.
رضی‌میری می‌گوید: دولت باید فکر اساسی برای حل مشکلات اقتصادی بکند؛ فکر اساسی بازگرداندن سیاست پیمان‌سپاری ارزی نیست، سیاست درست اقتصاد آزاد، بازار آزاد و رقابتی، کم کردن و به حداقل رساندن دخالت‌های دولت، لغو مقررات مخل و مضر، تصویب قانون مانع، جامع و کامل است. باید نرخ ارز واقعی و نرخ پول ملی واقعی باشد؛ با نیروی قهریه بازار ارز و اقتصاد اداره نمی‌شود.
به گفته رییس کمیسیون صادرات اتاق ایران اجرای پیمان‌سپاری ارزی با این شرایط به مصلحت نیست و اگر پیمان‌سپاری ارزی اجرا شود، صادرات ۵۰ درصد سقوط خواهد کرد. پیمان ارزی در ایران محصول روان شدن یا سخت شدن جریان نفت است. هرگاه درآمدهای نفتی به دلیلی به اشکال برخورد کند، بحث پیمان‌سپاری دوباره مطرح می‌شود.
رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران می‌گوید: نگاه دولت باید به آینده باشد اگر دولت آینده را سخت ترسیم می‌کند، باید شرایط را برای ارز صادراتی آسان در نظر بگیرد، چون سخت‌تر شدن شرایط به کاهش صادرات و ارزآوری کشور منجر می‌شود.
پیمان‌سپاری ارزی در میان‌مدت آثار مخربی به‌دنبال دارد
محسن جلال‌پور، رییس سابق اتاق بازرگانی ایران با بیان این‌که پیمان‌سپاری ارزی اگرچه در کوتاه‌مدت، سیاست‌گذار را به اهدافش نزدیک می‌کند، اما در میان‌مدت آثار مخربی به‌دنبال دارد، می‌گوید: پیمان‌سپاری ارزی کارکردی شبیه تزریق داروهای کورتونی به بدن انسان دارد که در کوتاه‌مدت، التهاب را کاهش می‌دهد، اما در میان‌مدت آثار بسیار زیانباری به‌دنبال دارد. اما چرا سیاست‌گذار با وجود اطلاع از عواقب پیمان‌سپاری، بر آن پافشاری می‌کند؟ پرسش مهم‌تر این‌که چرا دولت محمود‌احمدی‌‌نژاد در سال ۱۳۹۰ پیمان‌سپاری را مضر تشخیص داد اما دولت فعلی آن را مفید می‌داند؟
به گفته وی بستن فضای داخلی عواقب نگران‌کننده‌تری از تحریم‌های بین‌المللی دارد. دولت باید از بخش خصوصی به‌عنوان برگ برنده برای عبور از شرایط سخت و دشوار فعلی استفاده کند نه این‌که با تحمیل مصوبات و افزایش قوانین و مقررات دست‌وپاگیر حلقه محاصره بخش‌خصوصی را تنگ‌تر کند. از این سیاست‌ها نه‌تنها چیزی عایدمان نمی‌شود بلکه اندک منافذ اقتصاد ایران را هم می‌بندیم.
جلال‌پور تأکید‌کرد: سیاست‌گذار برای حل مسایل و مشکلات کشور چند رویکرد پیشِ رو دارد، می‌گوید: ۱- با مراجعه به متخصصان داخلی، از نتایج تحقیقات و پژوهش‌های معتبر آنها استفاده کند. ۲- از گذشت روزگار بیاموزد و تجربه دولت‌های قبل را مدنظر قرار دهد. ۳- به توصیه‌ها و تجربه‌های خارجی و یافته‌های دیگران رجوع داشته باشد. درحال‌حاضر به درستی مشخص نیست سیاست‌گذار چه رویکردی دارد و چگونه به راه‌حل‌‌ها دست پیدا می‌کند.
کم اظهاری پیامد پیمان‌سپاری ارزی
سیدکمال‌سیدعلی، رییس صندوق ضمانت صادرات هم در این رابطه می‌گوید: اگر قرار باشد پیمان‌سپاری احیا شود تبعات خاص خود را دارد؛ ممکن است مثل گذشته کم‌اظهاری صورت بگیرد. در گذشته مواردی اتفاق افتاد که افراد با نام خود صادرات انجام نمی‌دادند.
وی پیشنهاد می‌کند: باید صادرکنندگان را از طریق مشوق‌هایی نظیر اجازه واردات با نرخ مبادله‌ای تشویق به فروش ارز کرد یا براساس نرخ توافقی، چون برخی کالا‌ها ارزآوری بالایی ندارد باید نرخ توافقی تعریف شود در غیر این صورت کسی که محصولات طبیعی مثل پسته صادر می‌کند چه دلیلی دارد که از این مشوق استفاده کند. برای او باید راه دوم را باز کرد تا ترغیب به ورود ارز شود.
اتخاذ تصمیم پیمان‌سپاری ارزی محصول چالش کمبود ارز در کشور است
ابوالفضل‌روغنی‌گلپایگانی، رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران نیز بر این باور است که اتخاذ تصمیم پیمان‌سپاری ارزی محصول چالش کمبود ارز در کشور است و با هدف تضمین بازگشت ارز حاصل از صادرات، اعطای ضمانت مالی و جلوگیری از خروج سرمایه اعمال می‌شود که در این راستا کلیه صادرکنندگان موظفند ارز حاصل از صادرات را طبق دستورالعمل بانک مرکزی به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند.
رشد بازار سیاه ارز با پیمان‌سپاری ارزی
حسین‌سلاح‌ورزی، نایب رییس اتاق ایران بر این باور است که تجربه نشان داده این سیاست اجباری و پیمان‌سپاری ارزی تاکنون کم‌تر با کامیابی همراه بوده است و در بیش‌تر مقاطع به رشد بازار سیاه ارز منجر می‌شود و سودی که از مابه‌التفاوت قیمت دستوری ارز و قیمت آن در بازار ارز نصیب افراد و گروه‌هایی می‌شود که نامریی هستند و از این آشفته بازار سودهای طلایی بادآورده نصیب خود می‌کنند. کاهش تمایل به صادرات می‌تواند پیامد این کار عجیب باشد. شاید دولت باز هم پرچم جایزه صادراتی و پرداخت مابه‌التفاوت را بلند کند که دیگر نزد بخش خصوصی طرفداری ندارد. نهاد دولت در حال حاضر آنقدر تعهدات و بدهکاری دارد که افزایش یک تعهد تازه معنا ندارد. چراغ بازرگانی تحت فشار دولت بدون توجیه اقتصادی- عقلایی به نظر می‌رسد که به سمت خاموش شدن پیش برود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.