امیدها برای رهایی اقتصاد ایران از درآمدهای نفتی

امیدها  برای رهایی  اقتصاد ایران از درآمدهای نفتی سالهاست اقتصاد کشورمان اسیر وابستگی به درآمدهای نفتی است و با کمی بالا و پایین رفتن قیمت هر بشکه نفت، اقتصاد ایران دچار التهابات روانی و اقتصادی می‌شود. از سوی دیگر انواع تحریم‌های اقتصادی هم در چند دهه گذشته بر اقتصاد ما تحمیل شده است و دیگر […]

امیدها  برای رهایی  اقتصاد ایران از درآمدهای نفتی

سالهاست اقتصاد کشورمان اسیر وابستگی به درآمدهای نفتی است و با کمی بالا و پایین رفتن قیمت هر بشکه نفت، اقتصاد ایران دچار التهابات روانی و اقتصادی می‌شود. از سوی دیگر انواع تحریم‌های اقتصادی هم در چند دهه گذشته بر اقتصاد ما تحمیل شده است و دیگر وقت آن رسیده تا همه این دو چالش و تهدید را تبدیل به فرصت کنیم و اقتصادمان را با توجه به رهنمودهای رهبری معظم انقلاب به سمت اقتصاد مقاومتی هدایت کنیم تا با واکسینه شدن در مقابل انواع مشکلات بتواند نقطه قوت ایران در سال‌های آینده باشد.

اقتصاد را ۳ ساله می‌توان از نفت جدا کرد

رضا بخشی آنی، کارشناس اقتصادی

واقعیت آنست که هنوز در فضای واقعی و روابط اقتصاد داخل آثاری نداشته است و در واقع با جنگ روانی از طرف آمریکا و متحدانش مواجه هستیم که در ماه‌های اخیر نیز علیه کشور اعمال کردند. معمولاً این جنگ روانی برای تأثیر گذاشتن روی افکار عمومی و مردم است و در عینیت، اتفاق خاصی برای اقتصاد داخلی رخ نداده است. منتها وقتی با جنگ روانی انتظارات مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهید این اثر می‌تواند در جهت مثبت یا منفی شکل بگیرد. در ۳ ماه اخیر جنگ روانی توانسته افکار عمومی را به هدف دلخواه خود یعنی بدتر شدن وضعیت اقتصادی سوق دهد و آثارش هم این است که بخشی از نقدینگی سرگردان به سمت بازار طلا، سکه و ارز می‌رود و باعث افزایش قیمت می‌شود از سوی دیگر باید توجه داشت بخش مهمی از اثرگذاری جنگ روانی بر انتظارت مردم به دلیل استمرار ضعف اقتصادی در داخل است، بنابراین آنچه طی چند ماه گذشته رخ داد ناشی از آسیب‌های داخلی اقتصاد است و ضعف‌های داخلی عامل بنیادین التهاب و هیجان است، چرا که نتوانستیم این نقدینگی را به سمت تولید در بازارهای مولد هدایت کنیم. در حوزه مدیریت نقدینگی بسیار ضعیف عمل کردیم و امروز آثار منفی آن را در بازارهای ارز و طلا مشاهده می‌کنیم.

۸۰ درصد مسایل اقتصادی ماه‌های اخیر ناشی از سیاست‌های داخلی است

در واقع ۸۰ درصد مسایل اقتصادی به ویژه در چند ماه اخیر ناشی از عوامل داخلی و ۲۰ درصد به عوامل خارجی که بیش‌تر جنگ روانی بود بازمی‌گردد و قطعاً باید روی آسیب‌های داخلی تمرکز کنیم که در چند حوزه مشاهده می‌شود و دولت باید هر چه سریع‌تر رویکردهای اصلاحی را اعمال کند. همچنین برنامه جامعی برای اصلاح ساختار ایران نیاز است و باید زودتر اجرایی شود و این برنامه ۳ ضلع دارد که مهم‌ترین آن اصلاح نظام بانکی است. در نظام بانکی به جهت ماهیت اقتصادی سیاسی خود تسهیلات بدون پشتوانه اقتصادی تخصیص می‌یابد که عمدتاً براساس روابط و شکل‌گیری سودهای غیررسمی هستند و کم‌تر جهت‌گیری‌ها به سمت بخش‌های مولد است. این موضوع به دلیل نفوذ پررنگ مدیران دولتی و دخالت دولت در انتخاب مدیران بانکی است.

۳ اولویت برای مقابله با شرایط اقتصادی

۳ اولویت اصلی برای اصلاح ساختار اقتصادی مطرح است که این بخش‌ها شامل اصلاح نظام بانکی٬ تکمیل پروژه هدفمندی یارانه ها و توسعه بازارهای مالی است. در خصوص هدفمندی یارانه‌ها، این موضوع مدت زیادی است به تأخیر افتاده و پرونده آن باید تکمیل و گام‌های بعدی به ویژه در حوزه انرژی برداشته شود و فعالسازی بازارهای مالی به ویژه بازار سرمایه هم که می‌تواند عامل تکمیل‌کننده جذب نقدینگی سرگردان مردم محسوب شود و از این مسیر به سمت تولید برود.

پایگاه اطلاعات مالیاتی کامل نیست

دستگاه‌هایی که اطلاعات نظام اقتصادی را دارند به خصوص نظام بانکی، وزارت صنعت و دیگر نهاد‌ها باید آن را در اختیار قرار دهند تا فشار از روی گروه‌های درآمدی متوسط و پایین برداشته شود. به‌طور نسبی تا حدودی در سال‌های اخیر محقق شده اما به جهت این‌که پایگاه اطلاعات اقتصادی به‌طور کامل در اختیار سازمان مالیاتی قرار ندارد تا محقق شدن کامل آن فاصله داریم و با توجه به حجم وسیع فرار مالیاتی با یک ساماندهی مناسب راحت می‌توانیم بدون این‌که فشاری به ۸۰ درصد جامعه وارد شود، افزایش درآمد داشته باشیم و این مالیات برای ۲۰ درصد جامعه با توجه به این‌که درآمد خوبی دارند رقم زیادی نیست لذا موضوع دیگر توسعه پایه‌های مالیاتی است که مؤلفه کلیدی و مهم‌تر از مالیات بر درآمد، مالیات بر ملک و مجموع دارایی‌ها و نظایر آن است که اصلاً مورد توجه نبوده در حالی که بخش مهمی از درآمد گروه‌های ثروتمند از طریق افزایش قیمت دارایی به دست می‌آید. با این دو رویکرد در یک بازه ۳ ساله دولت می‌تواند خود را از درآمدهای نفتی مستقل کند.

خروج از وابستگی به اقتصاد نفتی با علم ثروت‌آفرین

علی جلیلی، نماینده مراغه و عجب شیر در مجلس شورای اسلامی

تک‌نرخی بودن اقتصاد کشور و وابستگی آن به نفت موجب شده است تا دشمنان این نظام و انقلاب از این نقطه ضعف ما در طول تاریخ استفاده کرده و هر زمان که خواسته‌اند به این مردم و انقلاب آسیب برسانند با وارد کردن یک شوک به اقتصاد ما، مشکلات فراوانی را به بار آورده‌اند. پس اگر ما بتوانیم ایده‌ها و تجربیات خودمان را به‌صورت کاربردی وارد اقتصاد بکنیم و علم ثروت‌آفرین بسازیم، از این رکود خارج و وابستگی خود را به اقتصاد نفت از بین خواهیم برد زیرا به کمک دانشگاه‌ها و تولید علم می‌توان موجب افزایش تولید ثروت در کشور بدون وابستگی به درآمدهای نفتی شد.