پرندگان زیر بار شهرنشینی رنگ باخته‌اند هنوز سال‌های زیادی از آن زمان که لانه پرندگان مهاجر کنج دیوار یا سقف چوبی خانه‌های روستایی و حتی شهری مازندران جا داشت، نمی‌گذرد. به گزارش ایرنا، زنگ خطر برای گونه‌های مختلف پرندگان در استان مازندران به صدا در آمده است. مازندران به دلیل شرایط آب‌وهوایی خاص و معتدل […]
پرندگان زیر بار شهرنشینی رنگ باخته‌اند
هنوز سال‌های زیادی از آن زمان که لانه پرندگان مهاجر کنج دیوار یا سقف چوبی خانه‌های روستایی و حتی شهری مازندران جا داشت، نمی‌گذرد.
به گزارش ایرنا، زنگ خطر برای گونه‌های مختلف پرندگان در استان مازندران به صدا در آمده است.
مازندران به دلیل شرایط آب‌وهوایی خاص و معتدل به همراه برخورداری از پوشش گیاهی در مناطق مختلف یکی از اصلی‌‌ترین کانون‌های کشور برای حضور پرندگان مهاجر اقصی نقاط جهان به شمار می‌رود.
این چرخه مهاجرت و حضور پرندگان تنها به فصول سرد سال خلاصه نمی‌شود، بلکه در فصول گرم سال هم گونه‌های مختلفی از پرندگان زیستگاه‌های اصلیشان را در مناطقی مانند آفریقا برای فرار از گرمای طاقت‌فرسا ترک می‌کنند و مازندران به‌طور طبیعی یکی از مقاصد سفر آنهاست.
براساس آمارهای رسمی سالانه بیش از یک‌ونیم‌میلیون بال پرنده مهاجر به مازندران می‌آیند که از آن جمله در فصول سرد سال می‌توان به انواع حواصیل، غاز‌ها، درنا، قو، پلیکان، باکلان، پرستوی دریایی، سلیم، کاکایی، چنگر، اگرت، خوتکا، گیلان شاه و تلیله اشاره کرد.
این پرندگان از اوایل فصل پاییز از مناطق سردسیر جهان به مازندران می‌آیند.
پرندگان مهاجر تابستان گذر انواع بلبل، چلچله، زنبورخوار و پرندگان کنار آبزی کشورهای قاره آفریقا نیز از اوایل بهار به مازندران می‌آیند و مرحله جوجه‌آوری را در این استان شمالی کشورمان طی می‌کنند و در اواخر تابستان این استان را به زادگاهشان ترک می‌کنند.
تغییر معماری و از بین رفتن زندگی پرندگان
در گذشته شکل بنای خانه منازل مردم مازندران که دارای پشت‌بام و ایوان‌های چوبی بود محیط امن برای پرندگان مهاجر به شمار می‌رفت و آنها لانه‌های خود را در این مکان‌ها می‌ساختند.
اما امروز با تغییر شیوه زندگی و رونق آپارتمان‌نشینی، چهره غریبه‌ای را برای پرندگان مهاجر رقم زده است که برایشان دیگر از آن نقاط امن و همراه با آرامش خبری نیست.
به همراه رخت بستن پرندگان‌مهاجر از خانه‌های مردم مازندران و کوچ به سمت مناطق جنگلی، دشت‌ها و ارتفاعات، بساط سرمستی و فضای دل‌انگیز حضورشان نیز از زندگی اکثر مردم مازندران رخت بربسته است، به‌طوری که سال‌هاست نه تنها از آن لانه‌های مهمانان مهاجر خبری نیست، بلکه دیگر صدایی از آواز و چهچه پرندگان نیز گوش مردم این دیار را نمی‌نوازد.
مازندران میزبان یک‌ونیم میلیون بال پرنده مهاجر
رییس اداره حیات‌وحش اداره کل محیط‌زیست استان مازندران تعداد پرندگان مهاجر که در فصول مختلف به این استان می‌آیند را حدود یک‌ونیم میلیون بال پرنده اعلام کرد.
کوروس‌ربیعی با اشاره به این‌که مهاجرت پرندگان به مازندران تنها به فصول سرد سال خلاصه نمی‌شود، افزود: برخلاف آنچه در اذهان عمومی وجود دارد پرندگان تابستان گذر نیز به این استان می‌آیند.
وی زادگاه پرندگان تابستان گذر مازندران را فرسنگ‌ها دورتر از این استان یعنی کشورهای قاره آفریقا ذکر کرد و ادامه داد: اوایل بهار انواع بلبل، چلچه و زنبورخوار‌ها برای تابستان گذرانی و جوجه‌آوری به این استان پرواز می‌کنند.
رییس اداره حیات‌وحش مازندران تمام مناطق ارتفاعات، جلگه و دشت را مکان‌های حضور پرندگان تابستان گذر در این استان برشمرد.
وی گفت: انواع حواصیل، غاز‌ها، درنا، قو، پلیکان، باکلان، پرستوی دریایی، سلیم، کاکایی، چنگر، اگرت، خوتکا، گیلان شاه و تلیله، پرندگان زمستان گذر در مازندران هستند که از اوایل پاییز سفر خود را به این استان آغاز می‌کنند.
ربیعی، فرار از سرمای مناطق سیبری و یافتن غذا را علت مهاجرت پرندگان زمستان گذر در مازندران عنوان کرد.
رنگ باختن همزیستی انسان و پرندگان زیر بار شهرنشینی
وی همزیستی و آمیختگی زندگی و حضور پرندگان مهاجر با مردم مازندران در سال‌های گذشته را بسیار مشهود و خوب توصیف کرد و گفت: به‌طوری که گوشه سقف، زیر بوم و ایوان بسیاری از خانه‌های روستایی و شهری مردم این دیار، لانه پرندگان دیده می‌شد.
ربیعی گفت: این مکان‌های دنج به همراه حس مهمان‌نوازی مردم مازندران در آن زمان محیطی امن برای حضور چندماهه پرندگان مهاجر ایجاد می‌کرد.
وی سبک معماری کنونی خانه‌های مازندرانی‌ها به شکل آپارتمان را خالی از فضا و مکانی برای لانه‌گزینی مناسب پرندگان دانست و افزود: حضور کم و کم‌تر این پرندگان در منازل مردم استان ناشی از این مسأله است و آنها ترجیح می‌دهند در فضاهای بکر و امن جنگل، دشت و ارتفاعات لانه‌های خود را ایجاد کنند.
* خانه‌های امروزی تهی از مدافعان محیط‌انسانی
رییس اداره حیات‌وحش مازندران گفت: حضور پرندگان مهاجر به‌ویژه تابستان، گذر در حفظ سلامت محیط انسان‌ها نقش‌آفرین است.
وی در توضیح این مسأله به نوع تغذیه پرندگان مهاجر اشاره کرد و افزود: آنان با خوردن حشرات در خانه انسان‌ها، محیط را از این مزاحم‌ها پاکسازی می‌کنند.
ربیعی همچنین گفت: پرندگان به عنوان عاملان مبارزه بیولوژیک با آفت محصولات کشاورزی به شمار می‌روند که حضورشان در این زمینه مثمرثمر است.
براساس آمارهای رسمی تاکنون دست‌کم ۳۷۰ گونه پرنده در مازندران شناسایی شده است که ۱۶ گونه آن در فهرست قرمز تهدید سازمان جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارند.
در این لیست، پرندگان براساس میزان تهدید نابودی و انقراضشان به بحرانی، در خطر انقراض و آسیب‌پذیر تقسیم می‌شوند.
در میان ۱۶گونه پرندگان بومی و مهاجر مازندران دو نوع پرنده، آینده‌شان در مرحله بحرانی قرار دارد، ۵گونه پرنده در معرض انقراض محسوب می‌شوند و ۹گونه هم آسیب‌پذیر ارزیابی شده‌اند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.