ولیعهد سعودی در رویای تولد «سیلیکون ولی» نسخه عربستانی ! !

ولیعهد سعودی در رویای تولد «سیلیکون ولی» نسخه عربستانی ! ! گروه IT محبوب‌‌ترین هتل‌های «سیلیکون ولی» طی ماه‌های گذشته به شاهزاده سعودی و هیأت همراهش اختصاص یافته بود. شاهزاده‌ای که به نظر می‌رسد خواب‌هایی برای کشورش دیده است. از دیدار با بیل‌گیتس، و ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت تا دیدار با جف بزوس، مدیر آمازون […]

ولیعهد سعودی در رویای تولد «سیلیکون ولی» نسخه عربستانی ! !

گروه IT

محبوب‌‌ترین هتل‌های «سیلیکون ولی» طی ماه‌های گذشته به شاهزاده سعودی و هیأت همراهش اختصاص یافته بود. شاهزاده‌ای که به نظر می‌رسد خواب‌هایی برای کشورش دیده است.

از دیدار با بیل‌گیتس، و ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت تا دیدار با جف بزوس، مدیر آمازون و تیم کوک، مدیرعامل اپل. این حضور پررنگ در سیلیکون ولی در واقع حکایت از تلاش‌های این مقام عربستانی برای تغییر مواضع کشورش دارد.

وی تلاش کرد تصویری از یک جامعه در حال رشد و مترقی را از میهن خود به رسانه‌ها نشان دهد. تصویری محافظه‌کارانه و رسانه‌ای که به شکلی محسوس از اشتیاق وی برای جهانی‌تر شدن عربستان نوین حکایت داشت.

بر همین اساس نیز بن سلمان با رهبران ارشد جهان تکنولوژی ملاقات کرد و از پروژه‌های بزرگ و مشارکت در تلاش برای تبدیل پادشاهی عربستان به یک مرکز فناوری اطلاعات بین‌المللی(IT) سخن گفت. توسعه فناوری اطلاعات بخشی از سناریوی عربستان سعودی برای سال ۲۰۳۰ است. هدف این سناریو، کاهش هزینه‌های دولتی و تنوع اقتصادی است که مدت‌ها وابسته به درآمدهای نفتی بوده است.

اما در کشوری که کاربران مخالف دولت و فعال در رسانه‌های اجتماعی در زندان هستند و وبلاگ‌نویسان شلاق می‌خورند، ایجاد محیطی مانند سیلیکون ولی چندان ساده نخواهد بود.

اما این تصوری اشتباه است که ملاقات‌های جدید و پیشِ روی بن سلمان را تنها تلاش‌های وی برای رسیدن به اقتصاد دیجیتال دانست. وی پیش از این نیز با امضای قراردادی با سافت بانک، یکی از مهم‌ترین اقدامات خود، یعنی هزینه کردن ۲۰۰ میلیارد دلار برای توسعه انرژی خورشیدی در عربستان را رقم زد.

رویاپردازی از جنس رباتیک!

بن سلمان از مدت‌ها پیش خود را به عنوان فردی که قصد دارد اقتصاد عربستان را متحول کند، نشان داده است. یکی از تلاش‌های جدید و مورد توجه وی را نیز می‌توان هزینه ۵۰۰ میلیارد دلاری برای ساخت نخستین شهر هوشمند و نیمه خودمختار عربستان موسوم به نئوم در شمال غربی این کشور دانست. شهری که قرار است بیش از مردم عادی، میزبان ربات‌ها باشد و به نوعی شهر ربات‌ها لقب بگیرد.

پارادوکس بن سلمان!

اگرچه پیش از بن‌سلمان نیز تلاش‌هایی در این حوزه در عربستان انجام شده، اما تلاش‌های اخیر را می‌توان چشمگیر دانست. اما مشکلی که در این میان وجود دارد تضاد رفتارهای روشنفکرانه و سرکوبگرانه بن سلمان است. از یک سو، وی برای اصلاحات دیجیتالی و اقتصادی تلاش می‌کند و از سوی دیگر در راستای تحقق اهداف بلندپروازانه‌‌اش دست به سرکوب جدی بسیاری از مخالفانش در منطقه و حتی خاک عربستان می‌زند.

عربستان بدون اقتصاد نفتی!

براساس شواهد موجود هدف بن سلمان از صمیمیت و نزدیکی با چهره‌های سرشناس «سیلیکون ولی» نه تنها توسعه اقتصادی و کاهش مشکلات اجتماعی و رفاهی، بلکه افزایش فرصت‌های شغلی و بالابردن سطح سواد تکنولوژیک اجتماع است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، بن سلمان از وابستگی به اقتصاد نفتی خسته شده و به دنبال آن است که از منبع درآمدهای نفتی زیرساخت‌های درآمدهای دیجیتال را توسعه دهد.

شاهزاده عربستانی در چشم‌انداز توسعه اقتصادی ۲۰۳۰ عربستان سعودی بخشی را به عنوان برنامه‌ای برای بازسازی اقتصاد که شامل تمرکز بیش‌تر بر فناوری است اختصاص داده است و انتظار می‌رود دیدارهای جدید وی با سران فناوری ایالات متحده بخشی از همین رویکرد باشد. چشم‌انداز ۲۰۳۰ قصد دارد عربستان سعودی را از یک اقتصاد وابسته به نفت تبدیل به مرکز تجارت و تجارت بین‌المللی در تقاطع آسیا، اروپا و آفریقا تبدیل کند.

جزییات دیدار‌ها با بزرگان IT

در واشنگتن، بن سلمان با بیل گیتس، بنیانگذار مایکروسافت و بعدتر با مدیرعامل شرکت، ساتیا نادلا، ملاقات کرد. افزون بر این او کل هتل مشهور سیلیکون ولی (کالیفرنیا) را برای برگزاری مذاکرات ویژه خود با مدیران اجرایی شرکت‌های مشهور اجاره کرد. براساس گزارش‌های درز کرده از این مذاکرات به نظر می‌رسد عربستان قصد دارد سرمایه‌گذاری به ارزش میلیارد‌ها دلار با شرکت‌های فناوری اطلاعات انجام دهد. از جمله مشارکت شرکت گوگل و آرامکو برای توسعه خدمات ابری.

عبدالرحمان طربزونی، مدیرعامل سعودی تلکام نیز اخیراً از عزم جزم دولت برای تبدیل به گسترش فضای دیجیتال پرده‌برداری کرد. طبق گزارش اخیر مؤسسه سرمایه‌گذاری بین‌المللی(یک مؤسسه پژوهشی مبتنی بر داده‌های آماری واشنگتن)، سعودی‌ها تنها ۱۹ درصد از مشاغل خود را به بخش خصوصی واگذار کرده‌اند.

این کشور به عنوان بخشی از پروژه جذب شرکت‌های فناوری، از غول‌های رسانه‌های اجتماعی دعوت کرده تا دفاتری را در مرکر عربستان سعودی باز کنند. حتی گزارش‌ها حکایت از حضور مدیران اسنپ چت برای باز کردن شعبه در این کشور دارند.

فراموشی …!

پیش از سفر بن سلمان به آمریکا و تور اقتصادی‌‌ وی در «سیلیکون ولی»، مجله‌ای ۹۷ صفحه‌ای تحت عنوان «پادشاهی نوین» در بیش از ۱۰۰ هزار کیوسک مطبوعاتی در آمریکا قرار گرفت، مجله‌ای که مملو از مقالات در تمجید از عربستانِ بن سلمان و البته بدون نام نویسنده بود. اما آنچه این مجله کم داشت، بمباران یمن از سوی سعودی یا ربایش نخست وزیر لبنان است.

به نظر می‌آید بن سلمان تصمیم گرفته خود را چهره‌ای علاقه‌مند به «سیلیکون ولی» و تکنولوژی در آمریکا جا بزند تا علاوه بر این‌که حملات رسانه‌ها و روابط‌عمومی‌ها به او کم شود، فضا و فرصتی برای کمک به اقتصاد سعودی فراهم شود. عبدالرحمان طربزونی، مدیرعامل سعودی تلکام اخیراً در سی.ان.بی‌.سی نوشت که بن سلمان قصد دارد که وابستگی ریاض به نفت را کاهش دهد و در عوض فضای دیجیتال تکنولوژی را در کشورش توسعه داد.

حرف آخر

با تمام این اوصاف، تحلیلگران معتقدند پول به تنهایی متضمن موفقیت در دنیای فناوری نیست. پادشاه محافظه کار عربستان فاقد تخصص و بازار مناسب برای تبدیل شدن به یک پیشخوان فناوری اطلاعات در منطقه است.

زوبیر اقبال، معاون سابق صندوق بین‌المللی پول خاورمیانه و آسیای میانه در این خصوص گفت: ممکن است فناوری نقش مهمی در حرکت اقتصاد عربستان از نفت به سمتی دیگر داشته باشد، اما این یک تغییر تاکتیک جدی نیست.

وی تأکید کرد: «اغلب مهارت‌هایی که در عربستان سعودی وجود دارند، بسیار ابتدایی و تکراری هستند.»

منابع: گیزمودو؛ میدل‌ایست‌ای؛ انتخاب (رویا پاک‌سرشت)