پوسیدگی دندان، شایع‌‌ترین بیماری عفونی

پوسیدگی دندان، شایع‌‌ترین بیماری عفونی

پوسیدگی دندان شایع‌‌ترین بیماری عفونی در سراسر جهان محسوب می‌شود. عادات غذایی نادرست و عدم رعایت بهداشت دهان، از علل اصلی پوسیدگی دندان محسوب می‌شوند؛ در عین حال، ریخت‌شناسی دندان‌ها نیز نقش مهمی در شکل‌گیری پوسیدگی دندان ایفا می‌کنند.

به گزارش سیناپرس و براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، حدود ۶۰ تا ۹۰ درصد کودکان با مشکل پوسیدگی دندان (tooth decay) مواجه هستند و این مشکل در بین افراد بزرگسال نیز از شیوع بالایی برخوردار است.

پوسیدگی دندان یک بیماری باکتریایی است. ارتباط مستقیمی بین پوسیدگی دندان و مصرف کربوهیدرات‌ها وجود دارد. کربوهیدرات‌ها (به ویژه قند و نشاسته) نقش مهمی در ایجاد و گسترش پوسیدگی دندان ایفا می‌کنند.

وضعیت پوسیدگی دندان در ایران

سیدجلال‌پورهاشمی، عضو کمیته سلامت دهان انجمن دندانپزشکان ایران در آستانه برگزاری اولین همایش سلامت دهان انجمن دندانپزشکان عمومی ایران درباره پوسیدگی دندان گفت: پوسیدگی دندان در دنیا و از جمله کشور ما به عنوان شایع‌‌ترین بیماری عفونی انسانی شناخته شده است.

وی افزود: پوسیدگی دندان در کشور ما بسیار شایع است. شاخص پوسیدگی دندان در کودکان ۱۲ ساله ۲٫۲ یعنی کودکان ۱۲ سال دو دندان پوسیده دارند که این شاخص در کودکان ۵ ساله ۵٫۵ و بالای ۵ سال ۱۳ الی ۱۴ است، در واقع برآورده‌ها نشان می‌دهد، ایرانیان ۳۰۰ میلیون دندان خراب در دهان دارند که اگر دندانپزشکان شبانه‌روز به درمان بپردازند بهبودی در سلامت افراد حاصل نمی‌شود.

کشورهایی با بد‌ترین وضعیت سلامت دهان و دندان

هزینه‌های دندانپزشکی در اکثر کشورهای جهان بسیار بالا است؛ به همین دلیل بسیاری از افراد به دلیل مشکلات مالی، قادر به مراجعه به دندانپزشک نیستند و به ناچار مجبور به کشیدن دندان‌های خود می‌شوند. آمار WHO نشان می‌دهد که در سراسر جهان، ۳۰ درصد از افراد ۶۵ تا ۷۴ ساله فاقد دندان طبیعی هستند.

نابرابری درآمدی، شرایط جغرافیایی، دسترسی محدود به مراقبت‌های بهداشتی، مشکل سلامت دهان و دندان در برخی از نقاط دنیا را تشدید کرده است.

اما بحث پوسیدگی دندان تنها به کشورهای فقیر یا با سیستم مراقبت‌های بهداشتی ضعیف، محدود نمی‌شود. براساس گزارش dmdtoday در ژوئیه ۲۰۱۷، نام کشورهای استرالیا و لهستان در بین ۵ کشور نخست با بد‌ترین وضعیت سلامت و بهداشت دهان و دندان در جهان دیده می‌شود.

چگونه از پوسیدگی دندان پیشگیری کنیم؟

با توجه به هزینه‌های بالای دندانپزشکی، باید این نکته مهم را مدنظر داشت که «پیشگیری بهتر از درمان است». اتخاذ رویکردهای پیشگیرانه که معمولاً شامل کاهش رشد یا فعالیت باکتری‌ها در محیط دهان هستند، به کاهش خطر پوسیدگی دندان کمک می‌کنند.

مراحل اولیه پوسیدگی دندان از طریق تغییر یا از بین بردن عوامل اتیولوژیک (سببی) مانند اصلاح رژیم غذایی و افزایش عوامل محافظتی مانند فلورایدتراپی، قابل برگشت هستند.

نخستین مسأله، توجه به بهداشت دهان و دندان است. والدین باید آموزش‌های لازم در خصوص نحوه صحیح مسواک زدن – قبل از خواب، صبح بعد از بیدار شدن و ترجیحا ًپس از هر وعده غذایی – و همچنین استفاده از نخ دندان را به فرزندان خود بیاموزند.

تغییر عادات غذایی به ویژه خودداری از مصرف موادغذایی حاوی کربوهیدرات‌ها در بین وعده‌های غذایی، استفاده از محصولات لبنی به دلیل خواص محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی، می‌توانند نقش مؤثری در پیشگیری از پوسیدگی دندان ایفا کنند.