جنجال قانونگذاری در حوزه صوت و تصویر فراگیر همچنان ادامه دارد جایگاه شورایعالی فضای مجازی در کشمکش صدا و سیما و دولت کجاست؟ گروه IT در حال حاضر موضوع نگرانی بر سر این نیست که تنظیم‌گری در موضوع صوت و تصویر فراگیر صورت گیرد، بلکه نگرانی از این جهت است که کدام نهاد وظیفه تنظیم‌گری […]
جنجال قانونگذاری در حوزه صوت و تصویر فراگیر همچنان ادامه دارد
جایگاه شورایعالی فضای مجازی در کشمکش صدا و سیما و دولت کجاست؟
گروه IT
در حال حاضر موضوع نگرانی بر سر این نیست که تنظیم‌گری در موضوع صوت و تصویر فراگیر صورت گیرد، بلکه نگرانی از این جهت است که کدام نهاد وظیفه تنظیم‌گری را برعهده داشته باشد.
تنظیم‌گری پدیده‌ای است که در نگاه سنتی آن، در بسیاری از بخش‌ها کاربرد دارد و برای جلوگیری از تضییع حقوق و عدم تجاوز از حدود و ثغور قوانین و مقررات به میان آمده است. تنظیم‌گر به شکل سنتی باید مجوز بدهد، مقررات بگذارد و تنبیه و نظارت کند؛ به بیان دیگر ۳ اقدام شامل مجوزدهی، نظارت و مقررات‌گذاری عملاً در اختیارات تنظیم‌گر قرارداده می‌شود و بسیاری از اقدامات تنظیم‌گر نیز به منظور ممانعت از نقض حدودی مانند حریم شخصی یا مالکیت معنوی صورت می‌پذیرد. شاید به دلیل همین نگاه است که در کشور به سازمان‌های تنظیم‌گر، سازمان‌های تنظیم مقررات نیز گفته می‌شود.
استقرار تنظیم‌گری در صوت و تصویر، یک نیاز محسوب می‌شود و برای مثال اگر تخلفی در حوزه حریم شخصی صوت و تصویر فراگیر صورت گیرد، نیاز به سازمانی رگولاتور وجود دارد که به این مسایل رسیدگی کند و به دلایلی که طرح آن نیازمند تفصیل است، صرفاً وجود دستگاه قضایی رفع‌کننده این نیاز نیست. به همین دلیل در برابر این موضوع مشکلی وجود ندارد اما اختلاف بر سر حدود و ثغور تنظیم‌گری است و این‌که کدام نهاد آن را عهده‌دار شود.
در راستای بررسی موضوع اختلافات صدا و سیما و دولت، باقی‌مانده گفت‌و‌گو مهر با زمانیان، مدیر گروه اقتصادی اندیشکده مطالعات حاکمیت و سیاست‌گذاری در ماجرای قانونگذاری در حوزه صوت و تصویر فراگیر در ذیل آمده است.
انحصار در تنظیم مقررات!
زمانیان، مدیر گروه اقتصادی اندیشکده مطالعات حاکمیت و سیاست‌گذاری با تأکید بر این‌که نقد بر سر انحصار تنظیم‌گری به هیچ وجه درست نیست، گفت: تنظیم‌گری در برخی از کارکردهای خود یک پدیده انحصاری است؛ به‌طوری‌که در بخش مقررات‌گذاری لاجرم انحصار اتفاق می‌افتد؛ همان‌طور که قانونگذاری انحصاری در اختیار مجلس است و به هیچ وجه رقابتی نیست. مسأله انحصار بیش‌تر در حوزه ارایه کالا و خدمات محل ایراد است.
وی گفت: بنابراین مسأله تنظیم‌گری انحصار آن نیست، بلکه آنچه در موضوع تنظیم‌گری مهم است، این است که در حوزه تنظیم‌گری نباید تسخیر اتفاق بیفتد. در واقع نباید شرایطی فراهم شود که تنظیم‌گری در جهت منافع یک گروه خاص از ذی‌نفعان و بازیگران قرار گیرد. اینجا مسأله این است که باید طوری سازمان تنظیم‌گر ایجاد شود که این اتفاق برای آن نیفتد و به نفع کسی عمل نشود و منافع عمومی به جای منافع گروهی خاص مدنظر قرار گیرد.
ریشه اختلاف بین دولت و صدا و سیما در تنظیم‌گری صوت و تصویر فراگیر
زمانیان با اشاره به ایجاد اختلاف میان دولت و صدا و سیما در مقوله تنظیم‌گری صوت و تصویر فراگیر فضای مجازی خاطرنشان‌کرد: در زمینه اصلاح قانون صدا و سیما، دولت پیش‌نویس لایحه‌ای برای اصلاح قانون سازمان صدا و سیما تدوین کرد که بخشی از آن به مسأله تنظیم‌گری اشاره داشت، اما فضای کلی آن انجام تنظیم‌گری در یک فضای دولتی بود؛ اما از سوی دیگر سازمان صدا و سیما طرحی برای اصلاح قانون صداوسیما ارایه داد که در آنجا، تنظیم‌گری وابسته به این سازمان ایجاد شده است و حتی پس از حکم مقام‌معظم‌رهبری، یک معاونت تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در ذیل سازمان صدا و سیما راه‌اندازی شده است که البته این سازمان پیگیر ایجاد پشتوانه‌های قانونی لازم است و این موضوع منشأ اختلاف بین دولت و سازمان صدا و سیما شده است.
ورود مجلس به اختلاف صدا و سیما و دولت
در نهایت با ورود مجلس شورای اسلامی به این اختلاف مقرر شد که نه پیشنهاد سازمان صدا و سیما و نه پیشنهاد دولت، مورد بررسی قرار نگیرد، بلکه طرحی که پیش از این در کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح شده بود، در دستور کار قرار گیرد و مقوله تنظیم‌گری نیز به آن افزوده شود. حال این موضوع همچنان محل اختلاف است که این تنظیم‌گری چقدر به صدا و سیما وابسته و چقدر به خارج از آن وابسته باشد و حتی موضوع دیگری که وجود دارد این است که اصلاً تعریف صوت و تصویر فراگیر چیست.
تعریف صوت و تصویر فراگیر؟
مدیر گروه اقتصادی اندیشکده مطالعات حاکمیت و سیاست‌گذاری با اشاره به اختلافاتی که مربوط به تعریف صوت و تصویر فراگیر است، گفت: عده‌ای می‌گویند صوت و تصویر فراگیر فقط صوت و تصویری است که از طریق آنتن‌های تلویزیون قابل دریافت است. به این تعبیر اساساً صوت و تصویر فراگیر وارد حوزه فضای مجازی نمی‌شود. اگر قرار باشد این سازمان تنظیم‌گر فقط آنتن را تنظیم‌گری کند اختیار آنتن از ابتدا با سازمان صدا و سیما بوده و چیزی برای تنظیم‌گری وجود نخواهد داشت.
وی افزود: اما عده دیگری معتقدند که سازمان صدا وسیما اجازه دهد که رادیو و تلویزیون‌های خصوصی ایجاد شوند که بتوانند از آنتن‌های صدا و سیما و پخش آن استفاده کنند. در این مدل، پیشنهاد ایده‌آل این است که صداوسیما تنظیم‌گر بخش آنتن شود و واگذاری آنتن را برای بخش خصوصی به رسمیت بشناسد که به نظر می‌رسد رویکرد مطلوب در لایحه پیشنهادی دولت نیز همین است. اما عده دیگری معتقدند که معنی فراگیر این نیست که سرویس فقط از طریق آنتن باشد و هم‌اکنون سایت‌های پخش ویدیو نیز صوت و تصویر فراگیر منتشر می‌کنند که همگان به آن دسترسی دارند و بر بستر اینترنت شکل گرفته است.
زمانیان تأکیدکرد: در واقع به تعبیر برخی خدمات فراگیر باید بر بستر فراگیر اتفاق بیفتد و در این مقوله سرویس‌های پخش صوت و تصویر بر بستر اینترنت، فراگیر محسوب می‌شود. هم‌اکنون سایت‌های مختلفی پخش مستقیم هم دارند و رسماً مانند تلویزیون کار می‌کنند اما به جای آن‌که بسترشان آنتن باشد از سیم اینترنت استفاده می‌کنند. به نظر می‌رسد در عمل تفاوت زیادی بین این دو مقوله وجود ندارد و صوت و تصویر فراگیر شامل همه این موارد شده و باید مشمول تنظیم‌گری قرار گیرد.
شورایعالی فضای مجازی نمی‌تواند به نهاد کاملاً تخصصی تنظیم‌گری وارد شود
زمانیان اضافه‌کرد: به صورت مشابه هم‌اکنون شورای اصلی تنظیم‌گری در حوزه رقابت با عنوان شورای رقابت در کشور فعالیت می‌کند که به صورت مستقل، با مکانیزم اجرایی که دارد در حوزه رقابت اقتصادی، تصمیماتی را اخذ می‌کند و به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری در آن به صورت مستقل انجام می‌پذیرد و این شورا با ترکیب کنونی در هر جای دیگری در کشور هم قرار گیرد احتمالاً همین کارکرد و استقلال را خواهد داشت.
زمانیان در مورد انجام تنظیم‌گری صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی توسط شورایعالی فضای مجازی گفت: تنظیم‌گری مسأله‌ای به شدت تخصصی است و یک فعالیت نسبتاً تمام وقت اداری است که باید جزییات و مقررات در آن مورد توجه قرار گیرد و به تخلفات رسیدگی شود. حتی پیشنهاد می‌شود که نهاد تنظیم‌گر دارای اختیارات قضایی هم باشد که بتوان به راحتی تصمیمات را به صورت قضایی و از طریق اجرای احکام پیگیری کرد.
مدیر گروه اقتصادی اندیشکده مطالعات حاکمیت و سیاست‌گذاری افزود: این مسأله نیازمند آن است که شورای تخصصی و تمام‌وقت و مستقل تنظیم‌گری، ایجاد شود. اما شوراهای عالی نهادهایی هستند که با ریاست رییس‌جمهور در بازه‌های مختلف زمانی تشکیل می‌شوند و نهاد تخصصی نبوده بلکه سیاست‌گذار هستند. به همین دلیل شورایعالی فضای مجازی نمی‌تواند و وظیفه این شورا نیست که به مسایل مربوط به نهاد کاملاً تخصصی تنظیم‌گری وارد شود. شورایعالی فضای مجازی باید سیاست‌های کلی را تعیین کرده و اجرا و تحقق آن را به دست نهاد تنظیم‌گر بسپارد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.