استراتژی معدنی راهگشای رشد معادن و صنایع معدنی محمد قره‌داغلی- بخش معدن و صنایع معدنی به‌عنوان یکی از پتانسیل‌‌ها و ثروت‌های بی‌نظیر کشور، نیازمند استراتژی کارآ و برنامه‌ریزی شده، برای نمایش جایگاه شایسته خود در اقتصاد کشور است و اولویت دادن به توسعه معادن راهکاری هوشمندانه برای مقاوم‌سازی اقتصاد کشور در برابر فشار‌ها و تحریم‌های […]
استراتژی معدنی راهگشای رشد معادن و صنایع معدنی
محمد قره‌داغلی- بخش معدن و صنایع معدنی به‌عنوان یکی از پتانسیل‌‌ها و ثروت‌های بی‌نظیر کشور، نیازمند استراتژی کارآ و برنامه‌ریزی شده، برای نمایش جایگاه شایسته خود در اقتصاد کشور است و اولویت دادن به توسعه معادن راهکاری هوشمندانه برای مقاوم‌سازی اقتصاد کشور در برابر فشار‌ها و تحریم‌های بین‌المللی می‌باشد.
به‌طورکلی استراتژی یا نقشه راه، مجموعه سیاست‌هایی رسیدن به هدف می‌باشد. که دارای ۳ بخش کلی شامل جایگاه کنونی، اهداف و جایگاه آتی و در نهایت چگونگی رسیدن به اهداف را مورد بررسی قرار می‌دهد. از آنجا که ایران کشوری در حال توسعه است و نبود استراتژی مشخص در این بخش سبب می‌شود که سود اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد که این امر برای فعالان داخلی و خارجی حایز اهمیت است.
البته اعتقاد بسیاری از فعالان بخش معدن این است که یکی از ابزارهای مهم برای موفقیت در یک حوزه یا کسب و کار، استراتژی یا نقشه راه است. آنها معتقدند نبود نقشه راه در حوزه معدن باعث شده تا شاهد اتلاف وقت و سرمایه‌های زیادی در حوزه معدن و صنایع معدنی باشیم و حتی برنامه‌های توسعه‌ای در این بخش بدون لحاظ استراتژی ترسیم شده است به همین دلیل بسیاری از طرح‌ها با وجود این‌که توجیه اقتصادی ندارند، اما همچنان در حال اجرا هستند
متأسفانه بررسی اسناد استراتژی در بخش معدن کشور، نشان می‌دهد که این استراتژیها بسیار شعارگونه، کلی و فاقد نقشه راه بوده‌اند. به این معنی که در هیچ یک از استراتژیها، برآوردی از سرمایه موردنیاز اعلام نشده و همچنین نهادهای متولی در بیش‌تر استراتژیها نامشخص است.
در کشور ما معدن کاری و بخش معدن هنوز در سطح شایسته و مناسبی قرار نگرفته، نبود استراتژی جامع این حوزه و تصمیم گیری‌های سلیقه‌ای و غیرکارشناسی در دوره‌های مختلف موجب توسعه غیرمتوازن و بعضاً رکود در این بخش شده است، و از این رو نیاز به برنامه‌ریزی و مدیریت بهینه این منابع، بیش از پیش ضروری است و اهمیت این نکته زمانی مشهود می‌شود که نگاهی به نوع نگرش و برنامه‌ریزی کشورهای دیگر بیندازیم.
فعالیت معادن و به تبع آن صنایع معدنی می‌تواند نیروی محرکه و پیشران رشد همه جانبه کشور باشد. برای مثال توسعه بخش معدن و صنایع معدنی به دلیل گستره وسیع اثرگذاری بر سایر بخش‌های اقتصادی و صنعتی کشور، موجب تقویت زیرساخت‌ها (مانند زیرساخت‌های انرژی)، توسعه سایر صنایع (مانند بنادر، حمل و نقل ریلی و…)، رونق فضای کسب و کار و صادرات می‌شود.
توسعه بخش معدن، منافع بسیاری چه به صورت مستقیم با بالا بردن سهم معدن در تولید ناخالص ملی و چه به صورت غیرمستقیم از طریق اشتغالزایی، توسعه در مناطق کم‌تر توسعه‌یافته، ممانعت از مهاجرت به همراه دارد
معدن و صنایع معدنی کشور می‌تواند همپای منابع نفتی و گازی کشور موتور محرکه رشد اقتصادی و توسعه متوازن باشد.
بخش معدن و صنایع معدنی ایران با چالش‌های متعددی روبه‌روست که شناسایی و تحلیل این چالش‌ها و پیشنهاد راهکارهایی برای رفع موانع ضروری است.
در حال حاضر چالش‌های حوزه معدن را در کشور می‌توان به ۳ دسته چالش‌های کلان، چالش‌های بین بخشی و چالش‌های درون بخشی تقسیم کرد. چالش‌های کلان شامل نبود استراتژی جامع معدن و صنایع معدنی، عدم تبیین اهمیت و جایگاه بخش معدن در توسعه پایدار کشور، عدم ثبات اقتصادی می‌شود. همچنین چالش‌های بین بخشی ضعف زیرساخت‌های کشور اعم از: انرژی (آب، برق و گاز) و حمل‌ونقل (ریلی، دریایی و جاده‌ای)، فقدان سازوکار و الگوی واحد برای تعامل با محیط‌زیست و منابع طبیعی و عدم ارتباط نظام‌مند با دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی و پژوهشی، فقدان سازوکارهای مناسب برای تأمین مالی و تشویق سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها، فقدان هماهنگی و پیوستگی میان نهادهای دخیل در توسعه بخش معدن و صنایع معدنی را در بر می‌گیرد. علاوه بر این‌ها چالش‌های درون بخشی هم ضعف دیگر بخش معدن است که در زیرمجموعه‌های خود ضعف اکتشاف در کشور مانند نبود استراتژی واحد برای اکتشاف، تعدد نهادهای دخیل در موضوع اکتشاف، ضعف اکتشافات و اطلاعات پایه، بی‌توجهی به اکتشافات عمقی و تفضیلی و نگاه اشتغال محور به بخش معدن و صنایع‌معدنی به جای نگاه اقتصاد محور را در پی دارد.
اگر قرار است استراتژی اقتصادی کشور با تمرکز بر بخش معدن باشد، لازم است تا تسهیلات و مشوق‌های مناسب توسط دولت در اختیار این بخش گذاشته شود تا سرمایه‌گذاران به فعالیت در بخش معدن ترغیب شوند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.