روسیاهی زغال سنگ با بیکاری ۷۰۰۰ نفر

  محمد قره داغلی-زغال‌سنگ‌، کانی سیاه رنگی است که از پسماند مواد گیاهی دوران‌های قدیم زمین شناختی (میلیون‌ها سال پیش) تشکیل شده است و به عنوان سوخت و نیز ماده اولیه برخی صنایع شیمیایی برای تولید گاز، کک، روغن، قطران و غیره استفاده می‌شود. کاهش قیمت زغال‌‌سنگ و عدم خرید این محصول در حالی عرصه […]

 

محمد قره داغلی-زغال‌سنگ‌، کانی سیاه رنگی است که از پسماند مواد گیاهی دوران‌های قدیم زمین شناختی (میلیون‌ها سال پیش) تشکیل شده است و به عنوان سوخت و نیز ماده اولیه برخی صنایع شیمیایی برای تولید گاز، کک، روغن، قطران و غیره استفاده می‌شود. کاهش قیمت زغال‌‌سنگ و عدم خرید این محصول در حالی عرصه را بر کارگران معادن زغال‌‌سنگ تنگ کرده است. معادن زغال‌سنگ کشور در شرایط نامساعدی به سر می‌برند، به گونه‌ای که شاهد تعطیلی آن‌ها و پرداخت ‌نشدن حقوق چندماهه کارگران به‌طور تقریبی در تمام معادن هستیم.

آنچه از سوی اهل فن و کارشناسان صنعت زغال‌سنگ بیان می‌شود توجه و حمایت از سوی دولت برای این حوزه از صنعت و معدن کشور است. تعیین تعرفه وارداتی به منظور جلوگیری از واردات زغال‌سنگ‌های خارجی می‌تواند یکی از راهکار‌ها برای بهبود شرایط زغال‌سنگ باشد، چراکه در سال‌های اخیر مصرف زغال‌سنگ داخلی کاهش و در مقابل ورود زغال‌سنگ خارجی افزایش یافته است. یکی از چالش‌‌ها و مسایل مهم در صنعت زغال‌سنگ افزایش نیافتن قیمت این کانی است که در دو سال گذشته انجام نشده و همین موضوع سبب شده فعالیت معادن از توجیه اقتصادی دور شود.

در کرمان ۳۲ پهنه معدن زغال‌‌سنگ وجود دارد و از صد‌ها معدنی که در استان ثبت شده است، تعداد محدودی فعال هستند و سایر معادن به دلیل افت قیمت زغال‌‌سنگ، عدم حمایت از کارگران و عدم وجود خریدار بسته شده‌اند.

حسین امیری خامکانی، نماینده کرمان نیز با بیان این‌که آینده صنعت زغال‌سنگ در خطر است، تصریح کرد: با توجه به این‌که ۷۰۰۰ کارگر در این بخش فعالیت می‌کنند، بنابراین در صورت تعطیلی معادن با بحران در کشور مواجه می‌شویم که باید در این زمینه تدبیری اندیشیده و کارگروه ویژه‌ای در این زمینه تشکیل شود.

محمود سلطانی‌زاده، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان هم در خصوص بحران زغال‌سنگ، گفته است: کاهش بهره‌برداری از معادن و ذخایر معادن زغال‌سنگ در استان کرمان به نحوی است که با وجود ظرفیت تولید سالانه دو میلیون تن در حال حاضر ۵۰۰ هزار تن تولید صورت می‌گیرد.

نیاز به حمایت دولت

ولی با این حال حمایت دولت از معادن زغال‌سنگ و تحت‌نظر شرکت‌های بزرگ دولتی بودن، می‌تواند تا حدود بسیاری از مشکلات معادن زغال‌سنگ بکاهد.

رییس کمیته زغال‌سنگ خانه معدن ایران درباره وضعیت معادن زغال‌سنگ ایران و آینده آن گفت: زغال‌سنگ ایران در مرحله‌ای است که نیازمند توجه از سوی دولت است.

محمد مجتهدزاده بر این باور است که وزارت صنعت، معدن و تجارت باید به نقش این ماده معدنی در صنعت کشور توجه کرده و بر این اساس از آن حمایت لازم را به عمل آورد، زیرا تنها فروش این کانی در بازار داخلی و استفاده از آن در صنایع فولادی است که تولید این ماده معدنی را دارای توجیه اقتصادی خواهد کرد.

به گفته وی شرایط کانساری ایران برای زغال‌سنگ از نظر زمین‌شناسی و مشخصات طبیعی به گونه‌ای نیست که بتواند با زغال‌سنگ جهانی رقابت داشته باشد. همچنین با توجه به افت قیمت جهانی زغال‌سنگ نمی‌توان نگاهی به بازار صادراتی این محصول داشت.

مجتهدزاده با بیان این‌که ایران دارای ۴ حوزه زغال‌سنگی کرمان، طبس، البرز «شرقی و مرکزی» است، در ادامه گفت: بهره‌برداری از معادن زغال‌سنگ ایران به منظور تأمین نیاز ذوب‌آهن ایران آغاز شد تا این‌که حدود ۴ سال پیش، وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم گرفت معادن بزرگ زغال‌سنگ ایران را به شرکت صندوق بازنشستگی شرکت ملی فولاد که توانمندی قابل قبولی نداشت واگذار کرد. به این ترتیب افول و رو به زوال رفتن صنعت زغال‌سنگ ایران آغاز شد.

مجتهدزاده با بیان این‌که تا قبل از واگذاری بخش زغال‌سنگ، این حوزه مورد حمایت دولت نیز قرار داشت، در ادامه افزود: مشکل اساسی این بخش که باید مورد توجه دولت قرار گیرد نحوه و نوع واگذاری در صنعت زغال‌سنگ کشور است، زیرا هم‌اکنون شاهد تعطیلی معادن زغال‌سنگ در کشور هستیم و در تمامی معادن زغال‌سنگ ۳ تا ۴ ماه حقوق معوقه پرداخت‌نشده دیده می‌شود.

وی بر این باور است که نقطه مثبت و قابل قبولی در این بخش دیده نمی‌شود و یکی از دلایل اصلی این موضوع کم‌شدن ارتباط ارگانیک دولت با این بخش است، زیرا بخشی که معادن زغال‌سنگ به آن واگذار شده صلاحیت فنی و اقتصادی لازم را ندارد.

وی درباره این‌که سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در معادن زغال‌سنگ ایران تا چه اندازه اثرگذار خواهد بود، گفت: یکی از شرکت‌های خارجی که چندی پیش مذاکراتی با ایران درباره معادن زغال‌سنگ انجام داده از کشور جمهوری چک بود که قدرت و توانایی قابل قبولی در این حوزه داشته و تجهیزات و ماشین‌آلات بروز جهان را در اختیار دارد. اما مشکلی که در این راه با آن روبه‌رو هستیم این است که در صورت جذب این شرکت و آغاز همکاری مشترک، وجه مورد نظر به آن‌ها چگونه پرداخت خواهد شد.

به گفته رییس کمیته زغال‌سنگ خانه معدن ایران در گذشته معادن در اختیار ۲۰ شرکت خصوصی بود که ۵۰درصد از تولید زغال‌سنگ کشور را انجام می‌دادند. در واقع معادن زغال‌سنگ محصول خود را به ۳ شرکت واسطه یعنی طبس، البرز و کرمان می‌دادند و این شرکت‌های واسطه به دلیل نداشتن توان مالی، وجه محصول خریداری‌شده را پرداخت نمی‌کردند.

وی افزود: خرید زغال‌سنگ ایران در انحصار شرکت ذوب‌آهن اصفهان است و شرایط این مجتمع فولادی نیز که ورشکسته شده و مشکلات بسیاری دارد، آینده دریافت وجوه زغال‌سنگی‌‌ها از این شرکت را مبهم می‌کند. در حال حاضر نیز ذوب‌آهن اصفهان تعهدات خود را نسبت به معادن زغال‌سنگ به درستی انجام نمی‌دهد و حاضر به پاسخگویی نیست.

مجتهدزاده معتقد است: در صورتی که معادن زغال‌سنگ ایران زیر نظارت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران یا شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران قرار گیرند، شرایط بهتری بر آن حاکم می‌شود و نقطه حمایتی دولت بر آن ایجاد خواهد شد.

به گفته رییس کمیته زغال‌سنگ خانه معدن ایران، مصرف زغال‌سنگ داخلی در کشور روبه کاهش است و هرسال که می‌گذرد، ذوب‌آهن میزان واردات زغال‌سنگ خود را افزایش می‌دهد. در این میان دولت می‌تواند همان‌گونه که برای صنایع فولادی همچون محصولات ذوب‌آهن تعرفه وارداتی وضع کرده، تعرفه متناسب برای واردات زغال‌سنگ تعیین کند تا شرایط برای این صنعت کشور بهبود یابد.

جلوی واردات کک و زغال‌سنگ را می‌گیرم

این در حالی است که چندی پیش وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: اگر محصول کک و زغال‌سنگی که در کشور تولید می‌شود به اندازه کافی بوده و از لحاظ کیفیت با تولید خارج برابری کند، برای تحقق اقتصاد مقاومتی جلوی واردات آن را می‌گیرم.

 حمیدرضا نعمت‌زاده در جلسه‌ای با فعالان معادن زغال‌سنگ با اشاره به افزایش ۴ به ۸ درصدی پرداخت عوارض بیمه اظهار داشت: امروز این مسأله را شنیدم و حتماً برای رفع این مشکل تلاش می‌کنم و باید به حالت قبل برگردد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: ۱۵ درصد افزایش قیمت خرید زغال را ابلاغ کردیم و پیگیری می‌کنیم تا این ابلاغیه اجرایی شود.

نعمت‌زاده عنوان کرد: پیگیر این هستیم که معوقات ذوب‌آهن به زغال‌سنگ پرداخت شود و در این زمینه تسهیلاتی را از طرف بانک مرکزی برای ذوب‌آهن اصفهان تعیین کرده‌ایم و ذوب‌آهن اصفهان باید به دنبال جذب آن برود و این اعتبار مخصوص معدن‌کاران است.

وی با اشاره به مصوبه اخیر هیأت دولت بیان کرد: در جلسه گذشته هیأت دولت مصوب کرده‌ایم برای معدن‌کاران تسهیلاتی در نظر گرفته شود و بدون در نظر گرفتن بدهی گذشته و بیمه‌ای آن‌ها این تسهیلات باید پرداخت شود و نشست توجیهی این مصوبه به‌زودی با حضور مسؤولان استانی برگزار و مصوبه برای استان‌ها ارسال می‌شود.

وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر جلوگیری از خام‌فروشی، اظهار کرد: اکنون در استان کرمان، ۲۳ میلیون تن زنجیره فولاد در حال بهره‌برداری و تکمیل است که با تکمیل این زنجیره می‌خواهیم از خام‌فروشی جلوگیری شود.

نعمت‌زاده بیان داشت: در راستای جلوگیری از واردات کک و زغال‌سنگ تعرفه ۴ درصدی در نظر گرفته شده و ارز مبادله‌ای به ارز آزاد کرده‌ایم و توصیه من این است که طی دو هفته آینده معادن نیمه‌تعطیل و تعطیل زغال‌سنگ راه‌اندازی و جلوی واردات زغال و کک گرفته شود.

 

وی خاطرنشان کرد: اگر محصول کک و زغال‌سنگی که در کشور تولید می‌شود به اندازه کافی بوده و از لحاظ کیفیت با تولید خارج برابری کند با وجود این‌که خلاف قانون است و ما در دولت اجازه این کار را نداریم برای تحقق اقتصاد مقاومتی جلوی واردات آن را می‌گیرم و اجازه واردات آن را نمی‌دهم.