صنعت خودرو پس از خروج آمریکا از برجام به کدام سو میرود

صنعت خودرو پس از خروج آمریکا از برجام به کدام سو می رود مهدی‌قره‌داغلی- با خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها علیه صنعت خودرو ایران به فاصله کم‌تر از یک‌ماه‌ونیم دیگر، خودروسازان خارجی به‌دنبال خروج از کشور هستند. شرایط به شکلی است که ماندن خودروسازان خارجی در ایران پس از پایان این ضرب‌الأجل، […]

صنعت خودرو پس از خروج آمریکا از برجام به کدام سو می رود

مهدی‌قره‌داغلی- با خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها علیه صنعت خودرو ایران به فاصله کم‌تر از یک‌ماه‌ونیم دیگر، خودروسازان خارجی به‌دنبال خروج از کشور هستند. شرایط به شکلی است که ماندن خودروسازان خارجی در ایران پس از پایان این ضرب‌الأجل، بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود و از همین رو برخی از این شرکت‌ها در آستانه خروج و قطع همکاری با صنعت خودرو کشور قرار گرفته‌اند.

قابل پیش‌بینی بود که با خروج آمریکا از برجام شرکای اروپایی نیز از ایران خواهند رفت؛ نکته قابل تأمل در این مورد این است که با توجه به تجارب گذشته در زمینه همکاری با شرکت‌هایی مانند پژو چرا در قراردادهای پس از برجام تمهیدات و تدابیری اندیشیده نشده است که این شرکت‌ها به آسانی نتوانند از ایران خارج شوند.

اما این در حالی است که چندی پیش محسن‌صالحی‌نیا، معاون وزیر صنعت از برگزاری جلسات مکرر وزارت صنعت با خودروسازان خارجی شریک ایران، بعد از خروج آمریکا از برجام خبر داد و گفت: ظرف هفته‌های گذشته یک جلسه با مقامات شرکت رنو و یک جلسه با شرکت پژو فرانسه برگزار شده که در تمام این جلسات، خواسته آنها ایجاد شرایطی برای ماندن در ایران و حفظ قرارداد جوینت‌ونچر است. به هر حال آنها در این مدت بر روی قرارداد خود با ایران وقت و هزینه زیادی گذاشته و سرمایه‌هایی را هم به ایران آورده‌اند.

معاون وزیر صنعت، معدن‌وتجارت خاطرنشان کرد: در مجموع باید به این نکته اشاره کرد که صنعت خودروی ایران، قبل از این‌که قراردادهایی در خصوص همکاری مشترک با شرکای خارجی به امضا برساند، فرایندهای کاری خود را داشته و به لحاظ تولید، مسایل کیفی و پلت‌فرم، کار خود را پیش برده است، بنابراین مسایل پیش آمده در مورد خروج آمریکا از برجام اگرچه می‌تواند بر روی قراردادهای همکاری ایران با خودروسازان خارجی اثرگذار باشد و قراردادهای جوینت‌ونچر را تحت‌الشعاع قرار دهد، اما صنعت خودروی ایران را تعطیل نمی‌کند.

اما در این زمینه رضاانصاری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای‌اسلامی در خصوص خروج شرکت‌های اروپایی از ایران اظهار داشت: قابل پیش‌بینی بود که با خروج آمریکا از برجام شرکای اروپایی نیز از ایران خواهند رفت؛ نکته قابل تأمل در این مورد این است که با توجه به تجارب گذشته در زمینه همکاری با شرکت‌هایی مانند پژو چرا در قراردادهای پس از برجام تمهیدات و تدابیری اندیشیده نشده است که این شرکت‌ها به آسانی نتوانند از ایران خارج شوند.

انصاری افزود: به نظر می‌رسد در طول ۴۰سال گذشته در قراردادهای خارجی نوع نگاه به شرکای خارجی به خصوص بعد از توافقنامه برجام نگاه درستی نبوده است؛ وگرنه باید قرارداد با شرکت‌های خارجی به گونه‌ای تنظیم می‌شد که چنانچه این شرکت‌ها خواستند از ایران خارج شوند جبران خسارت کنند اما در حال‌حاضر به نظر می‌رسد که اینگونه نبوده است.

نماینده مردم داراب و زرین دشت در مجلس شورای‌اسلامی ادامه داد: در طول این سال‌ها در مشارکت‌های جوینت‌ونچر به انتقال دانش و تکنولوژی توجه نشده است و این امر بعد از خروج این شرکت‌ها آسیب جدی به صنعت وارد می‌کند.

وی تصریح کرد: در صنعت خودرو باید به بخش قطعه‌سازی توجه ویژه داشت زیرا همان‌طور که مشاهده می‌کنیم قطعه‌سازی مورد هدف تحریم‌ها قرار گرفته است تا از این طریق صنعت خودروسازی را دچار مشکل کنند.

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای‌اسلامی تصریح کرد: کلیه ذی‌نفعان بخش‌های دولتی و خصوصی باید با یک برنامه منسجم و یکپارچه برای رشد صنعت قطعه‌سازی حرکت کنند به گونه‌ای که در این صنعت توانمندی لازم را کسب کنیم.

انصاری با اشاره به عدم واقعی بودن گزارشات خودروسازان از میزان داخلی‌سازی گفت: در عمل توان داخلی‌سازی به اندازه‌ای که خودروسازان در گزارشات خود اظهار می‌کنند، نیست. زیرا اگر اینچنین بود نباید پس از خروج شرکای خارجی با مشکل مواجه می‌شدیم.

همچنین در این زمینه علی‌ابراهیمی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای‌اسلامی در خصوص خروج شرکای خارجی خودروسازان از ایران، اظهار داشت: خروج آمریکا از برجام تأثیر ۸۰درصدی بر مبادلات تجاری کشور دارد و عملاً کارایی برجام را از بین خواهد برد به‌طوری‌که در حال‌حاضر شاهد خروج شرکت‌های اروپایی از ایران در پی خروج آمریکا هستیم.

ابراهیمی گفت: شرکت‌های خودروسازی اروپایی مبادلات گسترده‌ای با آمریکا دارند و در برخی موارد بخشی از سهامداران آنها آمریکایی‌ها هستند لذا این شرکت‌ها برای جلوگیری از این‌که مشمول جرایم آمریکا شوند نمی‌توانند با ما مشارکت و همکاری داشته باشند.

نماینده مردم شازند در مجلس شورای‌اسلامی اذعان داشت: زمانی که زمینه همکاری با شرکت‌های خارجی فراهم است مانند شرایط پس از برجام بهتر است که قرارداد‌ها را به گونه‌ای تنظیم کرد و شروطی برای خروج از مشارکت در نظر گرفت که این شرکت‌ها مانند شرکت پژو نتوانند به آسانی برای بار دوم ایران را ترک کنند و پایبند قرارداد باشند و از طرفی در صورت فسخ قرارداد مجبور به پرداخت غرامت باشند.

وی در ادامه با اشاره به حمایت‌های بی‌دریغ از صنعت خودرو تصریح کرد: حمایت‌های دولت از خودروسازان به گونه‌ای بوده است که، مانع ایجاد رقابت و توانمندی در صنعت خودرو شده است و گرنه نمی‌بایست همکاری یا عدم همکاری شرکتی مانند پژو تا این اندازه بر خودروسازی داخلی تأثیر‌گذار باشد.

حال باید منتظر ماند و دید که سرانجام قراردادهای خودرویی به کجا می‌رسد و صنعت خودرو چه می‌شود.