افزایش نرخ ارز و حال و روز معدنی‌ها

افزایش نرخ ارز و حال و روز معدنی‌ها محمد قره‌داغلی- بی‌شک بخش معدن و صنایع معدنی، پیشران اقتصاد کشور است و با متحول شدن این بخش، سایر بخش‌های صنعتی و اقتصادی کشور فعال می‌شوند. با نگاه دقیق و مدیریتی می‌توان این آسیب‌‌ها را در بخش تولید به حداقل رساند و همچنین با در نظر گرفتن […]

افزایش نرخ ارز و حال و روز معدنی‌ها

محمد قره‌داغلی- بی‌شک بخش معدن و صنایع معدنی، پیشران اقتصاد کشور است و با متحول شدن این بخش، سایر بخش‌های صنعتی و اقتصادی کشور فعال می‌شوند. با نگاه دقیق و مدیریتی می‌توان این آسیب‌‌ها را در بخش تولید به حداقل رساند و همچنین با در نظر گرفتن مسایل آتی، فضای کسب و کار را بهبود بخشید که در شرایط امروز کشور می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد.

با توجه به جنگ تجاری که اکنون بر جهان حاکم است و پایه‌گذار آن آمریکا است، باید به این نکته توجه داشت که در یک جنگ تجاری، دانش کارگشاست نه رویارویی فیزیکی. کسی که دانش تحلیل بازار را داشته باشد می‌تواند در تجارت بین‌الملل موفق عمل کند. ما باید دانش تجارت جهانی را با شرایط کشور انطباق دهیم و این کار با تحلیل داده‌ها امکان‌پذیر است، نه فقط ترجمه آنها. در واقع در استراتژی‌هایی که در بخش معدن کشور داریم باید بازخورد بازار را ارزیابی کرده و نتیجه را بر استراتژی اعمال کنیم.

با توجه به شرایط حاکم امروز و آشفتگی‌های داخلی اقتصادی، نارضایتی‌هایی را در اهالی تولید ایجاد کرده که باید مهار شود و تولید در مسیر اصلی خود قرار گیرد.

نبود نرخ مشخص و در دسترس ارز و نوسانات پردامنه آن، امکان حضور در بازار بین‌المللی را از فعال معدنی سلب کرده و ریسک آن را به شدت افزایش می‌دهد. همچنین این معضل، ممکن است در بلندمدت موجب از دست رفتن بازار صادراتی محصول معدنی و تصرف آن توسط رقیبان منطقه‌ای شود.

به دلیل بلندمدت بودن ماهیت بخش معدن، امکان تغییر روند و ساختار تولید برای سرمایه‌گذار وجود نداشته و نوسان نرخ‌های اقتصادی می‌تواند موجب ورشکستگی فعالان اقتصادی شود. بالا رفتن نرخ ارز با آن‌که مشوقی برای صادرکنندگان معدنی کشور است با توجه به دسترسی نداشتن به روش‌های تأمین مالی به ‌روز جهان، موجب دشواری دسترسی فعال اقتصادی به ماشین‌آلات روز و کارآمد معدنی شده و همچنین از دیگر سو تعیین دستوری نرخ ارز در مقداری پایین‌تر از نرخ تعادلی نیز مزیت‌های اقتصادی تولید را هدف قرار می‌دهد. در چنین شرایطی لازم است سیاست‌گذاران درکی واقعی از شرایط سخت کاری در فضای نبود ثبات متغیرهای اقتصادی داشته باشند.

نباید این نکته را فراموش کرد که تأثیر رشد معدن بر رشد اقتصاد ایران به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بسیار بیش‌تر از تأثیر تجارت و حتی صنعت است زیرا براساس آمار سازمان جهانی کار به ازای هر شغل مستقیم در بخش معدن ۱۷ شغل وابسته و تکمیلی در این بخش ایجاد می‌شود.

این در حالی است که فعالیت در حوزه معادن و صنایع معدنی از دو نظر با دیگر صنایع متفاوت است. نخست این‌که فرایند تولید در این حوزه به دلیل نیاز به مطالعات بالا، اکتشافات، ایجاد زیرساخت‌ها و برداشت و فرآوری محصول بسیار زمانبر و پرهزینه است و دومین موضوع، وجود بازار با کشش قیمتی تقاضای بی‌نهایت بین‌المللی در مقابل تولیدکننده در بازار جهانی است. این دو عامل سبب می‌شود فعال معدنی با بیش‌ترین ریسک در مقابل نوسانات بازار رو‌به‌رو شود. کوچک‌ترین تغییری در نرخ ارز، هزینه‌های جاری یا نرخ محصول می‌تواند برنامه‌ریزی فعال معدنی را مختل کرده و سرمایه‌گذاری بلندمدت وی را دستخوش آسیب کند.

محمدرضا بهرامن، رییس خانه معدن معتقد است که معدن در جریان‌ ارزی، نیازمند نگاه ویژه تصمیم‌گیران است تا بتواند به راحتی تجهیزات معدنی خود را واردکشور کند نه این‌که ناچار باشد از کانال جریان‌های مشکوک، تجهیزات خود را وارد کند.

رییس خانه معدن ایران در رابطه با سیاست‌های ارزی دو پیشنهاد برای کوتاه‌مدت و بلندمدت مطرح کرد و گفت: اصلاح سیاست‌های ارزی می‌تواند روند فعالیت‌های بخش معدن و سرمایه‌گذاری در صنایع معدنی و صادرات محصولات معدنی را تحت تأثیر قرار دهد.

بهرامن با اشاره به دلایل بحران ارزی اخیر پیشنهاد کرد: سیاست‌گذاران در بلندمدت می‌توانند با اصلاح سیاست‌های ارزی و رفع ریشه‌های اصلی نوسانات ارزی از جمله رفع تورم مزمن اقتصاد ایران و رفع موانع موجود در مبادلات ارزی با خارج، زمینه ثبات و پایداری نرخ ارز را فراهم کنند. در این راستا باید دولت به گونه‌ای سیاست‌گذاری کند که از یک سو امکان مبادلات خارجی تسهیل شده و از سوی دیگر تا حد امکان از وقوع شوک‌های ارزی جلوگیری شود.

رییس خانه معدن ایران تأکیدکرد: وجود قوانین مناسب برای توسعه بخش معدن و جذب سرمایه‌ها در این بخش بسیار مهم است. وجود مزیت صنعتی در کشور در گرو برخورداری از قوانین شفاف و تأثیرگذار برای توسعه است.

در این باره کیوان‌جعفری‌طهرانی، رییس امور بین‌الملل انجمن سنگ‌آهن ایران گفت: با فراز و نشیب‌هایی که در چند سال گذشته پیش آمد، نتوانستیم خود را با شرایط رقابتی بازار وفق دهیم و آنچه من در ابتدای هر چیز به آن اعتقاد دارم، اصل حفظ حضور در بازار است که درباره ایران، تحریم‌ها می‌تواند مانع این امر شود. در آسیب‌شناسی که ما انجام می‌دهیم می‌توانیم راه‌های حفظ بقا را با توجه به حجم و گوناگونی موادمعدنی که در اختیار داریم، بررسی کنیم.

با توجه به چالش‌هایی که در حوزه کسب و کار و بازار معادن و صنایع معدنی وجود دارد، باید کارشناسان این حوزه آسیب‌های بخش معدن را با برگزاری دوره‌هایی هدفمند شناسایی کرده و با هم‌اندیشی دولت و بخش خصوصی موجب حل آن شود.