سهم ناچیز ایران در تجارت حلال پیشتازی کشورهای غیراسلامی در تجارت حلال گروه تجارت- مجتبی قدیری نشان حلال چیست؟ حلال به غذاهایی گفته می‌شود که در دین اسلام مصرف آنها مجاز است. حلال همچنین عنوان مجموعه‌ای از نام و نشان‌های تجاری (برند) است که بر محصولات غذایی درج می‌شود. این نام برگرفته از معنی غذای […]
سهم ناچیز ایران در تجارت حلال
پیشتازی کشورهای غیراسلامی در تجارت حلال
گروه تجارت- مجتبی قدیری
نشان حلال چیست؟
حلال به غذاهایی گفته می‌شود که در دین اسلام مصرف آنها مجاز است. حلال همچنین عنوان مجموعه‌ای از نام و نشان‌های تجاری (برند) است که بر محصولات غذایی درج می‌شود. این نام برگرفته از معنی غذای حلال است که در دین اسلام آمده و اولین بار محصولات غذایی حلال در کشور مالزی به وجود آمده است. در چند سال اخیر این علامت تجاری غذایی به صورت یک علامت جهانی از طرف کشورهای اسلامی در دنیا معرفی شده است به‌طوری‌که در کشورهای غیراسلامی نیز از استقبال خوبی برخوردار شده است. هفدهم رمضان، روز جهانی حلال نام گرفته است.
ورود کشورهای غیرمسلمان به غذای حلال
برند حلال در سطح جهان در حال توسعه است کشورهای غیرمسلمان نیز علاقه‌مندی خود در ورود به تجارت در محصولات غذایی حلال را نشان داده‌اند به‌طوری‌که در بازارهای اروپا محصولات حلال ۱۵ تا ۳۰ درصد گران‌تر از سایر محصولات مشابه به فروش می‌رسند. در حال حاضر کشورهایی مانند تایلند، انگلیس و آمریکا نیز که دین رسمی آنها اسلام نیست، برای کسب بازار و درآمد به بازارشناسی کشورهای اسلامی و محصولات حلال توجه جدی پیدا کرده‌اند و تایلند یکی از کشورهای پیشرو در تجارت محصولات غذایی حلال است. براساس تحقیقات انجام شده در مناطق مسلمان‌نشین اروپا بیش از ۶۱ درصد از مدارس از گوشت خوک در هیچ غذایی استفاده نمی‌کنند، همچنین ۱۲ درصد از مدارس صرفاً غذای حلال برای دانش‌آموزان سرو می‌کنند. رشد صنعت غذایی حلال در سراسر جهان حاکی از اقبال غیرمسلمانان به این نوع گوشت که طعم بهتر و گوشت سالم‌تر نسبت به انواع غیرحلال است، دارد.
ایران در بین ۱۰ کشور تجارت حلال نیست
براساس گزارش‌های جهانی، ارزش غذای حلال در سال ۲۰۱۶ به ۱۲۴۵ میلیارد دلار رسید و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۲ به ۱۹۳۰ میلیارد دلار افزایش پیدا کند. به گزارش سال ۲۰۱۷ شاخص اقتصاد اسلامی جهان، در زمینه غذای دارای برند حلال، در حال حاضر مالزی بیش‌ترین فعالیت را در این زمینه دارد و پس از آن نیز به ترتیب کشورهای امارات متحده عربی، برزیل، استرالیا، پاکستان، عمان، برونئی، سنگاپور، سودان و عربستان سعودی قرار دارند. نکته قابل بحث در این جا عدم حضور ایران است که با وجود پتانسیل‌های خود در میان ۱۰ کشور برتر در زمینه غذای با برند حلال قرار نگرفته است.
حوزه‌های محصولات حلال
بازار جهانی حلال، در غذا متوقف نشده و در سال‌های اخیر به حوزه‌های دیگری نیز افزایش پیدا کرده است. اگرچه فعلاً فقط استاندارد غذای حلال توسط ۵۷ کشور اسلامی در قالب سازمان همکاری‌های اسلامی (OIC)در اکتبر ۲۰۱۰ در استانبول ترکیه تدوین و به امضا رسیده اما در نظر دارند تا برای پاسخ به تقاضای بازار جهانی در تحقق استانداردهای جهانی حلال و تجارت محصولات حلال در حوزه‌های ذیل نیز وارد شوند:
غذای حلال
داروی حلال
مواد بهداشتی حلال
مواد آرایشی حلال
گردشگری حلال
خدمات مالی حلال از قبیل بانکداری، بورس، صکوک، بیمه، فاینانس و…
پوشاک حلال
خدمات جانبی حلال از قبیل رسانه، ورزش و تفریحات، کسب و کار و…
نیره پیروزبخت، رییس سازمان ملی استاندارد ایران با بیان این‌که امروز بحث تجارت حلال یک موضوع جهانی است، گفت: با توجه به تجارت دو هزار میلیارد دلاری صنعت حلال کشورهای غیراسلامی نیز به این تجارت گرایش پیدا کرده‌اند. وی با اعلام این‌که براساس اطلاعات و آمار سال ۲۰۱۵ میلادی دو هزار میلیارد دلار چرخه مالی تجارت حلال بوده است، افزود: از این میزان گردش مالی ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیارد دلار مربوط به غذای حلال است. پیروزبخت خاطر‌نشان‌کرد: تجارت جهانی محصولات حلال در دنیا به دوهزار میلیارد دلار می‌رسد که سهم ایران از این رقم بسیار اندک است. اگر بتوانیم یک درصد از سهم این رقم را به خود اختصاص دهیم شاید دیگر حتی به نفت هم نیازی نداشته باشیم اما باید بدانیم که سهم ایران در حال حاضر بسیار اندک است.
سهم ۰٫۲۵ درصدی ایران از تجارت حلال
ایران به عنوان یکی از کشورهای مسلمان که تمامی محصولات دامی و غذایی خود را به شیوه حلال تولید می‌کند از ظرفیت بالایی برای صادرات غذای حلال برخوردار است که به همین خاطر بسیاری از مسؤولان و تولیدکنندگان صنایع غذایی برآنند که نقش کم‌رنگ ایران در این تجارت بزرگ را افزایش دهند. با وجود آن‌که ایران برای تجارت و قبضه کردن بازار غذاهای حلال به کشورهای مختلف در حال تکاپوست اما موضوعات متعددی سد راه صادرات غذایی حلال و نقش ایران در این تجارتِ بیش از دو هزار میلیارد دلاری، قرار گرفته است. در حالی سهم ایران از برند حلال در دنیا ۰٫۲۵ درصد است که سایر کشورهای عرب منطقه و کشورهای مسلمان سود چند میلیارد دلاری را از این بازار به دست آورده‌اند. ایران هم به عنوان یکی از بزرگ‌‌ترین کشورهای اسلامی با بیش از ۸۰ میلیون نفر جمعیت، پتانسیل بالایی در جوامع اسلامی دارد و در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ مطرح شده است که با توجه به کسری ۸۰۰ میلیارد دلاری غذای حلال در دنیا، ایران باید صادرات غذای حلال را به ۸۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار برساند. در حقیقت، بازار ایران با پتانسیل بسیار بالایی که در عرضه مواد غذایی حلال دارد می‌تواند به عنوان یک برند در عرصه‌های جهانی حاضر شود، موضوعی که با وجود مطرح شدن آن در سال‌های اخیر، تاکنون اقدام منسجمی در راستای تحقق آن انجام نگرفته است.
برند بین‌المللی حلال نداریم
کاوه زرگران، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران و دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی در با تأکید بر این‌که موادغذایی تولید داخل کشور حلال هستند و در کل هر محصولی که ساخت ایران بر روی آن درج شده باشد، حلال محسوب می‌شود، گفت: اما متأسفانه عرضه برند حلال ایرانی نظام‌مند نیست و به عنوان کشوری با ۸۰ میلیون نفر جمعیت مسلمان، یک برند حلال بین‌المللی نداریم و صادرکنندگان باید از برند حلال سایر کشور‌ها مانند مالزی استفاده کنند. وی با اشاره به این‌که در حال حاضر صادرکنندگان از برند کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و سایر کشورهایی که از سازمان کنفرانس اسلامی مجوز دارند، استفاده می‌کنند، افزود: در صورت سیاست‌گذاری درست در بخش برند حلال، علاوه بر شرکت‌های داخلی، می‌توان نیاز سایر کشورهای همسایه را هم تأمین کرد. دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی با اعلام این‌که ما در گواهینامه‌های حلال سهمی در میان کشورهای اسلامی نداریم، اظهارکرد: بخش خصوصی از سال‌ها پیش ابراز تمایل کرده تا ثبت برند حلال را در کشور اجرایی کند زیرا این پتانسیل در بخش خصوصی وجود دارد اما تاکنون اقدامی از سوی مسؤولان انجام نگرفته است. زرگران با اشاره به نقش سازمان ملی استاندارد در ثبت برند حلال ایران، گفت: بخش خصوصی تمایل دارد تا با استفاده از پتانسیل خود در تولید موادغذایی حلال، به رشد این برند در عرصه‌های جهانی کمک کند.
انتقاد از موازی‌کاری وزارت بهداشت در صدور گواهی حلال
محمدرضا کرباسی، مدیرکل مرکز تحقیقات و اطلاع‌رسانی اتاق اسلامی (ایکریک) از برخی موازی‌کاری‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور در مقوله صدور گواهی حلال و برگزاری همایش با موضوع کالا و خدمات حلال انتقاد کرد. مدیرکل ایکریک خواستار تغییر رویه در عملکرد وزارت بهداشت شد و گفت: ادامه این روند به ضرر اقتصاد کشور خواهد بود. به‌طور حتم هماهنگی و یکپارچگی در امور اقتصادی بین دستگاه‌های دولتی بسیار مهم است. کرباسی همچنین سازمان استاندارد و ایکریک را مراجعی خواند که طبق قانون حق صدور گواهی حلال برای بنگاه‌های اقتصادی کشور را دارند. وی گفت: متأسفانه وزارت بهداشت خود را دخالت داده و هنگام تمدید پروانه کسب واحدهای اقتصادی آنها را ملزم به دریافت گواهی حلال از وزارت بهداشت می‌کند که این اقدام خلاف قانون است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.