مدیران پشت پرده مسؤول وضع اقتصادی موجود هستند

نماینده سابق مجلس

مدیران پشت پرده مسؤول وضع اقتصادی موجود هستند

نماینده سابق مجلس و وزیر دولت محمود احمدی‌نژاد بر این باور است وزرای اقتصادی نقشی در وضعیت کنونی اقتصادی کشور ندارند و آنهایی که در دولت، پشت صحنه سیاست‌گذاری می‌کردند و افراد را بر کرسی‌های مدیریتی می‌نشاندند، باید امروز مورد بازخواست قرار گیرند. هر دولتی به لحاظ شعار‌ها و اعلام برنامه‌ها از همان آغاز به ‌کار و به لحاظ رویکردهای اجرایی از اواسط دوره فعالیت، با انتقاداتی مواجه می‌شود. نحوه مواجهه دولت‌‌ها با این انتقادات به‌ویژه در ایران تا حد زیادی تابع روحیات رأس دولت‌‌ها – یک زمان نخست‌وزیر‌ها و در ۳ دهه اخیر رؤسای جمهور – بوده است. مسعود میرکاظمی، وزیر دولت سابق و نماینده مجلس نهم در گفت‌وگو با فارس به نکات جالبی از وضعیت اقتصادی موجود کشور و ریشه‌ها و علل آن اشاره کرده است که پیش روی شماست.

مردم به حق نگران وضع معیشت خود هستند

اوضاع احوال اقتصاد کشور که بد شود حال مردم هم بد می‌شود و ما امروز اوضاع احوال خوبی نداریم و مردم به حق نگران وضع معیشت خود هستند. از یک طرف با بیکاری گسترده مواجهیم و نرخ آن افزایش یافته و ضریب جینی و فاصله طبقاتی زیاد شده است. متوسط درآمد سرانه مردم کاهش یافته است و مردم حس نمی‌کنند که تورم یک رقمی است و جوانان هیچ امیدی به آینده برای خود با وضع فعلی اقتصاد کشور متصور نیستند، پس در این شرایط نمی‌توانیم بگوییم مردم با اوضاع خوبی مواجه هستند. قاعدتاً باید در این شرایط تصمیمات اساسی گرفته شود و البته ‌ای کاش که قبلاً پیشگیری می‌شد و به هشدارهای منتقدان توجه می‌کردند.

بخش خصوصی را معطل نگه داشتند

همین روند که چند سال مسایل داخلی کشور را به خارج گره زدند و فرصت را از دست دادند. نه تنها دولت فرصت از دست داد، بلکه بخش خصوصی را هم معطل نگه داشت. از ابتدایی که مذاکرات شروع شد هیچ کس نگفت ۵ سال تا به ثمر نشستن ظاهری آن طول می‌‌کشد، بلکه دائم سخن از ۳ ماه و دو ماه دیگر بود. دولت «تدبیر و امید» دقیقاً دولت اصلاحات و کارگزاران است، اما اصلاح‌طلبان می‌خواهند با دست کشیدن از حمایت خود از دولت برای انتخابات بعدی در قامت منتقد ظاهر شوند. بخش خصوصی ناگاه به عقب نگاه کرد و دید حدود ۵ سال گذشته و برجامی تصویب شده است که مفاد آن همانی است که آمریکایی‌‌ها از قبل در منشور خود مطرح کرده بودند و در نهایت چیزی برای جمهوری اسلامی ایران به ارمغان نداشت. این در حالی بود که همه کارشناسان مکرر اعلام می‌کردند که ۲۰ و نهایت ۳۰ درصد مشکلات کشور از خارج ناشی می‌شود و ۷۰ تا ۸۰ درصد مشکلات ما ریشه در تصمیم‌گیری‌های داخلی و سیاست‌گذاری‌های اقتصاد دولت دارد، بنابراین این هم از جهتی دیگر زمان را از دولت گرفت.

دولت ماهیت تحریم‌ها را نمی‌شناخت

شما خاطرتان هست وزرای پیشنهادی دولت یازدهم در جریان اخذ رأی اعتماد از مجلس مکرر عنوان می‌داشتند که دولت جدید با رویکرد به سرانجام رساندن مذاکره با غرب بر سر کار آمده است. این نشان می‌داد آنها اساساً ماهیت تحریم‌ها را نمی‌شناسند و هر چند که ما به آنها گوشزد کردیم که دشمنی غرب با ما جدی است و بالا و پایین نظام را از هم تفکیک نمی‌کند و میان دولت‌های هفتم، هشتم، نهم، دهم و یازدهم تفاوتی قائل نیستند و با اصل نظام مشکل دارند، اما وزرای دولت یازدهم با ساده‌انگاری تصور می‌کردند که با مذاکره همه مسایل و مشکلات میان ایران و غرب حل می‌شود و روی همین حساب به عنوان مثال چینی‌‌ها را از برخی پروژه‌ها بیرون کردند در حالی که بیع متقابل بود و نباید لغو می‌شد.

این وزیران با این نگاه وارد دولت شدند و تصور کردند که ۱۰۰ میلیارد دلار در نتیجه توافق با غرب وارد کشور می‌شود و متأسفانه به سخنان منتقدان که برخی سال‌ها به علت حضور در سمت‌ها درگیر تحریم بوده و می‌دانستند که غرب چگونه به تحریم‌های ایران نگاه می‌کند، توجه نکردند حتی به هشدارهای رهبر معظم انقلاب هم توجه نکردند، در نتیجه فرصت از دست رفت مردم ما امروز قربانی فرصت از دست‌رفته ناشی از جهت‌گیری‌های غلطی که دولت بر مبنای محاسبات غلط در پیش گرفته است، هستیم؛ از جمله گره زدن سرنوشت اقتصاد کشور به خارج، یعنی ۸۰ درصد به ۲۰ درصد گره زدند.

ریشه برچسب‌زدن‌‌ها به منتقدان دولت

بخشی از این برچسب‌زدن‌‌ها ریشه صهیونیستی و انگلیسی دارد. شما در سطح بین‌الملل هم شاهد هستید که عناصر انقلابی را با برچسب تروریست به دنیا معرفی می‌کنند. اینجا هم دقیقاً همین‌طور. سخنان منطقی را با یک برچسب باطل و خود را محق نشان می‌دهند. در کل، طیف‌هایی که به خارج وابستگی دارند و از آنجا خط می‌گیرند به مخالفان خود برچسب می‌زنند.

آقای رییس‌جمهور که در هیچ سخنرانی نبود که از گذشته سیاه نمایی نکند و نکوشد که با برچسب زدن منتقدان را از میدان به در کند، اما ‌ای کاش گوش می‌کردند و یک درصد احتمال می‌دادند منتقدان سخن درست می‌گویند. تا امروز این هزینه را مردم نمی‌پرداختند. همه منتقدان شناسنامه داشتند. منظور از شناسنامه چیست؟ یعنی منتقد باید برود در بی‌بی‌سی و VOAصحبت کند تا شناسنامه‌دار محسوب شود؟ آیا نماینده مجلس که آن زمان از روند مذاکرات با ۱+۵ انتقاد می‌کرد، شناسنامه‌دار نیست؟ آیا صاحبنظران و کارشناسان داخلی شناسنامه‌دار نیستند؟ منظور رییس‌جمهور از شناسنامه چیست؟ یعنی باید دو تابعیتی باشد؟ در کل، برخورد خوبی با منتقدان از سوی دولت نشد و ‌ای کاش روش خود را عوض می‌کردند و با شیوه‌ای اسلامی و بررسی نظر منتقدان به‌کارگیری آنها بخشی از مشکلات که امروز با آن مواجه هستیم را پیشگیری می‌کردند. امروز تغییر شرایط خیلی مشکل است اما پیشگیری از قبل بسیار آسان‌تر بود و هزینه کم‌تری داشت.

مجلس باید اعضای دولت و پشت پرده‌ای‌ها را فرا بخواند

 همین که برخی نمایندگان می‌آیند طومار تهیه می‌کنند که دولت وزرایش را عوض کند، در حالی‌که اگر قرار به تغییر باشد خود رییس‌جمهور می‌تواند این کار را انجام دهد. در حالی‌که آن کسانی که وضع امروز اقتصاد را به اینجا رساندند، باید پاسخگو باشند، چرا که من مطمئنم به‌طور مثال وزارتخانه صنعت معدن و تجارت یا کشاورزی یا سایر وزرای اقتصادی اصلاً نقشی در وضعیت نابسامان اقتصادی امروز کشور ندارد، پس آنهایی که در پشت صحنه کار می‌کردند و سیاست‌گذاری می‌کردند و افراد را بر کرسی‌های مدیریتی می‌نشاندند بایستی مورد بازخواست قرار گیرند و بعد اخراج شوند. در این شرایط صرفاً با تغییر وزیر چه اتفاقی می‌افتد؟ مجلس به نظرم عملکرد خوبی در این زمینه نداشته است، باید اعضای دولت و پشت پرده‌ای‌ها را فرا بخواند و از آنها سؤال کند و توضیح بخواهد.

دولت بیش‌تر از آن‌که کشور را مدیریت کند، «خود» را اداره کرد

در حقیقت، دولت بیش‌تر از آن‌که کشور را مدیریت کند، خود را اداره کرد. اگر شما بخواهید کشور را اداره کنید یعنی برای آن برنامه دارید و منابع متناسب با آن را فراهم می‌کنید و شروع به‌کار می‌کنید که هم برای استان‌ها و شهرستان‌های مختلف برنامه دارید و هم برای طرح‌ها و پروژه‌ها و دستگاه‌ها و کنترل شاخص‌های کلان کشور، ولی ما امروز شاهد هستیم که دولت فقط «اداره» کرده است و به هیچ کار اساسی و اصولی دست نزده است. شما سری به استان‌ها و شهرستان‌ها بزنید تا ببینید که برای کوچک‌‌ترین مسایل اجرایی چند سال است که هیچ اقدام مثبتی صورت نگرفته است؛ چرا که منابعی برای آن وجود نداشته است؛ حال، چرا منابع نیست؟

چون دولت با ذوق‌زدگی و از آنجا که تصور می‌کرد ارزهای خارجی در نتیجه توافق با غرب به کشور سرازیر می‌شود و اقتصاد شکوفا می‌شود، شروع به هزینه‌تراشی کرد. از همان اوایل که من نماینده مجلس نهم هم بودم، بار‌ها در مصاحبه‌ها و نطق‌‌ها هشدار دادم که در شرایط فشار دشمن هزینه‌های جاری کشور را افزایش ندهید و لجام‌گسیخته بالا نبرید، اما اصلاً به آنها توجهی نشد چون در حال و هوایی بودند که فکر می‌کردند تحریم‌ها به‌زودی لغو شده و دیگر هم باز نخواهد گشت که بیش‌تر رویاهایی بود که با واقعیات عینی تطبیق نداشت و به‌طورکلی گوش خود را بسته بودند به روی سخنانی که از روی دلسوزی نسبت به منافع ملی و به قصد تشریح طرح‌های دشمن عنوان می‌شد. هزینه‌های جاری کشور امسال به بیش از ۲۸۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد در صورتی‌که در آخرین سال دولت دهم ۸۹ هزار میلیارد تومان بوده است. برای تأمین این هزینه بالای جاری کشور، نگاه این نبود که ما در تحریم هستیم، بلکه بر این مبنا قرار داشت که مذاکرات به نتیجه خواهد رسید، تحریم‌ها لغو خواهد شد، سرمایه‌گذاری افزایش خواهد یافت، در نتیجه می‌توانیم مالیات بیش‌تری بگیریم و می‌توانیم هزینه‌ها را جبران کنیم، در حالی‌که ما حداکثر می‌توانستیم ۱۰۰ هزار میلیارد تومان را از نفت و همین مقدار را از مالیات تأمین کنیم و برای تأمین مابقی منبعی وجود ندارد، در نتیجه باید به سراغ فروش دارایی و استقراض رفت و این همان کاری بود که دولت در همین سال‌ها کرد که نقدینگی را به بالای ۱۵۵۰ هزار میلیارد تومان رساند و به آن معناست که دولت برای جبران هزینه‌های لجام‌گسیخته به خلق پول پرداخته است.