سایه تحریم‌ها روی مناقصه بین‌المللی گازی سایه انداخت؟!

احتمال کوچ عمان از زمین گازی ایران سایه تحریم‌ها روی مناقصه بین‌المللی گازی سایه انداخت؟! گروه انرژی- گستردگی تجارت گازی ایران در بحبوحه بازگشت تحریم‌ها برگ برنده کشور برای قدبرافراشتن در شرایط بحرانی سیاسی- اقتصادی پیشِ رو محسوب می‌شود. تا پیش از این کشورهای ترکمنستان، ارمنستان، آذربایجان و ترکیه و عراق با حضورشان در سیاهه […]

احتمال کوچ عمان از زمین گازی ایران

سایه تحریم‌ها روی مناقصه بین‌المللی گازی سایه انداخت؟!

گروه انرژی- گستردگی تجارت گازی ایران در بحبوحه بازگشت تحریم‌ها برگ برنده کشور برای قدبرافراشتن در شرایط بحرانی سیاسی- اقتصادی پیشِ رو محسوب می‌شود. تا پیش از این کشورهای ترکمنستان، ارمنستان، آذربایجان و ترکیه و عراق با حضورشان در سیاهه بده‌بستان‌های گازی، دیپلماسی اقتصاد کشور را محکم‌تر از گذشته جلوه می‌دادند که این امر با ورود کشورهایی چون عمان خط صادرات گازی را وارد فاز دیگری کرد.

مهر تمدید بر روابط نفتی و گازی ایران- عمان درحالی به ثبت رسید که انتظار می‌رفت در سال ۹۷ پرونده صادرات گاز ایران به جریان بیفتد، اما با گسترده‌تر شدن سایه تحریم‌ها این امر همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برد. در همان برهه محورهای مذاکرات سیاسی و اقتصادی بین ایران و عمان براساس طرح صادرات گاز به عمان، استفاده از ظرفیت خالی صنعت LNG این کشور و نهایتاً صادرات گاز مایع ایران از طریق عمان به بازارهای جهانی قرار گرفت.

در این میان صحبت‌هایی بین وزیر نفت ایران و عمان ردوبدل شد، ماحصل این مذاکرات و گفت‌و‌گو توافق برای احداث خط لوله‌ای با ظرفیت ارسال یک میلیارد فوت مکعب گاز معادل ٢٨ میلیون مترمکعب در روز و سالانه ١٠ میلیارد مترمکعب از سوی ایران و به صورت مشترک میان دو کشور بود. این درحالی است که ارزش صادرات ۱۰ میلیارد مترمکعب گازایران به این کشور نیز حدود ۱٫۵ تا دو میلیون دلار تمام می‌شود.

اتمام نقشه‌برداری‌ها در اعماق آب

وعده‌ها بر این اساس شکل گرفته بود که نقشه‌برداری در آب‌های عمیق تا ۱۰ اسفندماه ۹۵ تمام و پس از آن این پروژه وارد مرحله رفتن به مناقصه می‌شود.

در این میان شرکت توتال فرانسه، شرکت انگلیسی-هلندی شل، میتسویی ژاپن، کوگس کره جنوبی و یونیپر آلمان از جمله شرکت‌های علاقه‌مند برای مشارکت در احداث خط لوله و بازاریابی گازی این پروژه بودند.

از ایران مالیات نمی‌گیریم

در حاشیه اجلاس ۱۷۳ اوپک که آذرماه سال ۹۶ برگزار شد، وزیر نفت ایران و عمان بار دیگر با هم دیدار کردند که به امضای سندی دیگر برای پیشبرد پروژه صادرات گاز به عمان برای تولید ال‌ان‌جی منجر شد.

بیژن زنگنه در حاشیه این دیدار گفت: «با عمان قراردادی را امضا کردیم که کار صادرات گاز به این کشور را تسریع می‌کند، همچنین حجم قرارداد، این‌که هر کشور کدام قسمت از طرح را فاینانس و تأمین مالی و اجرا کند و نیز تعهدات پذیرفته شده توسط طرف عمانی مشخص شده است. بر این اساس، محمدبن‌حمد‌الرمحی، وزیر نفت عمان متعهد شده که از ایران مالیات و عوارض نگیرد.»

حال با گذشت چند سال علی‌رغم این‌که بحث نقشه‌برداری آن در اعماق دریا تمام شده است، قرار بود مشاور اسناد مناقصه و پیشنهاد خود را تهیه و ارایه ‌کند تا در این زمینه زنگ مناقصه نواخته شود.

پارادوکس مدیران نفتی در اعلام زمان آغاز پروژه

بر این اساس در برنامه‌ای که بیژن زنگنه در دولت دوازدهم ارایه کرد ذکر شده بود که صادرات گاز به عمان از سال ۱۳۹۷ و با ۱۰ میلیون مترمکعب در روز آغاز خواهد شد که این میزان در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به ۲۵ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.

اما هنوز از پروژه صادرات گاز از ایران به عمان با گذشت ۱۴ سال مذاکرات سریالی که وعده کلید خوردن آن تا تیرماه داده شده بود، هنوز خبری نیست.

در این راستا معاون اول رییس‌جمهوری، اوایل مهرماه سال ۱۳۹۵ در دیدار علی‌بن‌سعود‌السنیدی، وزیر بازرگانی و صنایع عمان نفت، گاز و انرژی را زمینه‌های مناسب همکاری‌ میان ایران و عمان دانست و گفت: خوشبختانه احداث خط انتقال گاز ایران به عمان مراحل نهایی را طی می‌کند که باید هر چه سریعتر موانع پیشِ روی این پروژه برطرف و به مرحله اجرا درآید. زنگنه نیز در اواخر سال ۱۳۹۵ در مورد صادرات گاز به عمان اعلام کرده بود که مدل صادرات گاز به عمان تا ۱۰ اسفند مشخص می‌شود، اما این موضوع تحقق نیافت.

پیش‌تر علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در مورد این موضوع به ایسنا گفته بود: فکر نمی‌کنم صادرات گاز به عمان از سال ۱۳۹۷ آغاز شود. این موضوع در مرحله مطالعه قرار دارد و باید بررسی شود خط از کدام نقطه باید بگذرد تا طراحی شود.

این درحالی است که زنگنه گفته بود تا پایان ماه ژوئن (۹ تیر) توافق برای احداث خط انتقال گاز ایران به سلطان‌نشین عمان نهایی می‌شود.

حضور ۸ مناقصه‌گر در احداث خط لوله

در حالی که به گفته محمدبن‌حمد‌الروحمی عمان در نظر داشت تا در (ماه می) مناقصه ساخت یک خط لوله گاز زیر دریا بین شهرستان صُحار در عمان و ایران را برگزار کند، هنوز خبری از این ماجرا نیست.

به گفته وی قسمت‌هایی از پروژه که مربوط به نقشه‌برداری‌های بستر دریا، طراحی خط لوله و لوازم جانبی آن و ایستگاه‌های کمپرسور است، نهایی شده است.

رومحی گفته بود: در حال رسیدن به مرحله نهایی برای برگزاری مناقصه ساخت و ساز پروژه و طی کردن تشریفات آن هستیم. تاکنون ۸ کنسرسیوم از سراسر جهان برای حضور در این پروژه، اعلام آمادگی کرده‌اند.

حال باید دید که تحریم‌ها چگونه بر فرایند اجرای شاه کلید خط صادرات گازی ایران تأثیر خواهد گذاشت. هر چند الرومحی، وزیر عمان خواهان ادامه همکاری با ایران است، ولی باید دید فشارهایی که از سوی آمریکا به بازار وارد می‌شود تا چه میزان این کشور را به مقاومت وادار می‌کند. آنچه که از ظواهر امر بر می‌آید این است که عمان نیاز به اطلاعات بیش‌تر در خصوص برنامه تحریمی ترامپ دارد، این امر شاید به منزله این باشد که عمان همانند سایر کشور‌ها به دنبال دریافت معافیت مالیاتی باشد.