امید در احیای دریاچه ارومیه

امید در احیای دریاچه ارومیه

احیای دریاچه ارومیه به عنوان زیست‌کره ثبت شده در یونسکو از جمله مطالبات ملی ایرانیان است و سازمان‌های عضو «ستاد احیا» برای تحقق آن همه کاری می‌کنند تا صدای پای امید در مسیر نجات این پهنه آبی جهانی خاموش نشود.

به گزارش ایرنا، هر چند دریاچه ارومیه این روز‌‌‌ها با مشکل گرمای شدید دست و پنجه نرم می‌کند و چشم‌های نگران مردم به ادامه حیات این پهنه آبی دوخته شده است، اما سازمان‌های مسؤول در ستاد ملی احیای دریاچه برای پیشبرد برنامه‌های مصوب و امیدآفرینی در میان اجتماعات پیرامونی می‌کوشند.

دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه بزرگ شور جهان در شمال غرب ایران به دلیل خشکسالی‌های مداوم ناشی از تغییر شرایط اقلیمی، سدسازی‌های بی‌رویه و برداشت بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی و جاری پیرامونی آن در بخش کشاورزی از حدود ۲۰ سال قبل شروع به خشکیدن کرد.

البته نباید این واقعیت را نادیده گرفت که نهادهای مسؤول در ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز در اجرای برنامه‌های خود با مشکلاتی همچون نبود مدیریت واحد، کمبود منابع مالی با توجه به وضعیت اقتصادی دشوار کشور و همراهی ضعیف اجتماعات محلی مواجه‌ هستند که کارآیی برنامه‌های اجرایی را کاهش می‌دهد.

مقاومت در برابر اصلاح الگوی کشت، ضرورت ایجاد‌ گذار در میان‌گذر دریاچه برای گردش آب و ضعف مشارکت اجتماعی همراه با کاهش بارندگی در خطه آذربایجان به عنوان «انبار برف ایران»، از دیگر موانع موجود در مسیر احیای دریاچه ارومیه محسوب می‌شود که نهادهای عضو ستاد احیای این پهنه آبی جهانی برای رفع آنها و زنده نگهداشتن این پیکره می‌کوشند.

جلوگیری از برداشت غیرمجاز ۵۴ میلیون مترمکعب آب

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی گفت: با مجموع اقدامات انجام شده، از برداشت ۵۴ میلیون مترمکعب آب غیرمجاز از حقابه دریاچه ارومیه جلوگیری شده است.

یوسف‌غفارزاده افزود: تاکنون ۳ هزار و ۱۱۸ حلقه چاه غیرمجاز در راستای اجرای مصوبات ستاد احیای دریاچه ارومیه پر شده است.

وی افزود: ۳۳۴ استخر غیرمجاز هم که در کنار رودخانه‌های منتهی به دریاچه ارومیه برای ذخیره آب غیرمجاز ایجاد شده بودند، پر و ارتباط آنها با رودخانه‌ها مسدود شد.

غفارزاده از جمع‌آوری ۳۶۰ موتور پمپ که به وسیله آنها آب رودخانه‌های منتهی به دریاچه ارومیه به صورت غیرمجاز برداشت می‌شد، خبر داد و گفت: با مجموع اقدامات انجام شده، از برداشت ۵۴ میلیون مترمکعب آب غیرمجاز از حقابه دریاچه ارومیه جلوگیری شده است.

وی با اشاره به مسیرگشایی و لایروبی رودخانه‌های منتهی به دریاچه ارومیه خاطرنشان‌کرد: لایروبی رودخانه‌های آجی چای، مهرانه رود، قلعه‌چای و… به طول ۱۳۶ کیلومتر انجام شده است.

غفارزاده با تأکید بر لزوم ایجاد معیشت جایگزین برای روستاییان حاشیه دریاچه ارومیه، گفت: در درازمدت با قوه قهریه نمی‌توان از برداشت غیرمجاز آب پیشگیری کرد، زیرا معیشت افراد به برداشت آب از چاه‌های غیرمجاز و رودخانه‌ها وابسته است.

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی افزود: باید در حوضه آبریز دریاچه ارومیه مصرف آب مدیریت شود و همزمان معیشت جایگزین در منطقه به غیر از کشاورزی جا بیفتد تا روند احیای دریاچه ارومیه سرعت بگیرد.

غفارزاده با تأکید بر مدرن کردن روش‌های کشاورزی و نیز اصلاح الگوی کشت گفت: با روش‌های گلخانه‌ای با یک‌دهم آب مصرفی روش عادی می‌توان محصولات بهتری برداشت کرد.

وی همچنین از رهاسازی ۱۰ میلیون مترمکعب آب از سد قلعه چای در راستای تأمین حقابه زیست‌محیطی دریاچه ارومیه خبر داد.

۳۴۵۰ هکتار نهال و بو ته‌کاری در حاشیه دریاچه ارومیه

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان‌شرقی از بذرپاشی و نهال کاری مناطق مستعد فرسایش خاک حاشیه دریاچه ارومیه خبر داد و گفت: جمع‌آوری بذر گیاهان بومی مانند قره‌داغ، هالکنوم، آترپیلکس و گز و کاشت آنها در منطقه انجام می‌شود.

داور نامدار خاطرنشان‌کرد: در حاشیه دریاچه ارومیه ۸۰۰ هکتار نهال‌کاری و دوهزار و ۶۵۰ هکتار بوته‌کاری شده است.

وی افزود: در راستای پیشگیری از طوفان‌های نمکی در حاشیه دریاچه ارومیه، ۳۷ کیلومتر بادشکن غیرزنده ساخته شده است.

صرفه‌جویی ۱۱۹ میلیون مترمکعبی آب در حوزه کشاورزی

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: ۱۱۹ میلیون مترمکعب آب در حوزه کشاورزی با اجرای طرح‌های اصلاح الگوی کشت و روش‌های سازه‌ای صرفه‌جویی شده است.

اکبر فتحی افزود: اقدامات اجرایی برای اصلاح الگوی کشت، کارایی بیش‌تری از اقدامات سازه‌ای برای صرفه‌جویی در مصرف آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه دارد.

این پهنه آبی عظیم که حجم آب آن اواسط دهه ۱۳۷۰ شمسی به حدود ۳۵ میلیارد مترمکعب و ارتفاعش از سطح دریا به بیش از ۱۲۷۸ متر می‌رسید، اکنون با خطر خشکی مواجه است و حجم آب آن در فصل گرما به کم‌تر از دو میلیارد مترمکعب می‌رسد.