آثارتحریم بر معادن ایران

آثارتحریم بر معادن ایران

محمدقره‌داغلی -موضوع اجرای تحریم‌های برنامه‌ریزی شده غرب برای جمهوری‌اسلامی از ۱۸اردیبهشت امسال با خروج آمریکا از برجام کلید خورد و بار دیگر توجه به ظرفیت‌های کشور در عرصه اقتصادی با مشخصه درون‌زایی و برونگری مورد توجه قرار گرفت که بخش معدن در رأس آن قرار دارد.

به گفته کارشناسان اعمال دوباره تحریم‌های آمریکا بر صنعت، معدن‌وفلزات ایران در کوتاه‌مدت چندان تأثیرگذار نیست و پیش‌بینی می‌شود آسیب‌های کمی به این صنعت وارد کند. شرکت‌های بزرگ معدنکار ایرانی، دولتی هستند و این موضوع هم دسترسی سرمایه‌گذاران خارجی را به معادن کاهش می‌دهد و هم به‌طور پیوسته، امکان ورود معدنکاران جدید را به بازار محدود می‌کند آنچه تاکنون مانع فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی در بخش معدن‌وفلزات ایران بوده، برآمده از بروکراسی ناکارآمد و نبود زیرساخت‌های کافی است. فساد و انحراف نیز عاملی است که در کنار دو بخش دیگر مزید بر علت به شمار می‌آید.

به‌گفته رییس ایمیدرو، مهدی‌کرباسیان بدون شک اعمال تحریم‌های اعمال شده تأثیر کم‌تری بر حوزه معدن خواهد داشت.

کرباسیان می‌افزاید: بخش معدن و صنایع‌معدنی به لحاظ مواد اولیه، گاز و نیروی انسانی مشکل خاصی ندارد؛ چرا که مبتنی بر توان داخلی است. وی همچنین با بیان این‌که تنها چالش بخش مزبور متأثر از تحریم‌ها، تأمین مالی و تجهیزات و ماشین‌آلات است، اظهار کرد: در حال‌حاضر بخشی از تکنولوژی و ماشین‌آلات این حوزه به همت صنعتگران داخلی تأمین و قسمتی از خارج وارد می‌شود. معاون وزیر صنعت، معدن‌وتجارت گفت: مادامی که اروپا بر سر قول و قرار خود در بحث برجام وفادار باشد، به‌طور حتم کشور دچار مشکل خاصی نخواهد شد. وی افزود: هرچند پیش‌بینی می‌شود تحریم مشکلات کم‌تری برای بخش معدن و صنایع معدنی در کشور ایجاد کند

قدیرقیافه، عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران اظهار کرد: ایران پیش از برجام با چین همکاری داشت و در آن زمان که تحریم‌ها بیش‌تر از امروز بود قراردادی متوقف نشد.

 قیافه درباره اخبار منتشر شده مبنی بر لغو قرارداد خرید سنگ‌آهن از سوی برخی شرکت‌های چینی، گفت: بنده چنین موضوعی را نشنیده‌ام. در کنار این اخبار نباید فراموش کرد که شرکت‌های چینی در گذشته که ما با تحریم مواجه بودیم، دست به چنین کاری نزدند. در حالی‌که در آن روز‌ها تحریم‌ها بیش از امروز بود.

امیر صباغ، مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری ایمیدرو بیان داشت: تمام شرکت‌های معدن و صنایع معدنی جهان با چین کار می‌کنند. از آنجا که چین اعلام کرده است در برجام خواهد ماند و این‌که بزرگ‌ترین پیمانکار، مشتری و تأمین‌کننده طرح‌های توسعه و لوازم یدکی ایران به شمار می‌رود، این حوزه در ایران می‌تواند بدون توجه جدی به خروج آمریکا از برجام؛ به تجارت و سرمایه‌گذاری بپردازد.

البته نقش کشورهای اروپایی که اعلام کردند کانال‌های بانکی را باز خواهند گذاشت، بسیار مهم است یعنی اگر مشکلات بانکی وجود نداشته باشد؛ چالشی نخواهیم داشت.

پرواسلطانی، فعال بخش معدن، عضو انجمن سنگ‌آهن در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر بحران ارز و تحریم‌ها بر بخش معدن گفت: بخش خصوصی با توجه به جنگ اقتصادی که در سطح بین‌الملل رخ داده است و تنها مختص به ایران نیست توان تصمیم‌گیری ندارد و کم‌تر وارد ریسک می‌شود.

وی افزود: تحریم‌ها بر وضعیت معادن تأثیرگذار خواهند بود، اما نه به اندازه‌ای که بتوان نامش را بحران گذاشت. آنچه که نیازمندیم بیش از قبل به آن توجه داشته باشیم تقویت توان داخلی و مدیریت اقتصاد در راستای دستیابی به ثبات در بخش معدن است.

بهرام‌شکوری، رییس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران بیان داشت: با توجه به شرایط کنونی، باید فضای بین‌المللی را همراه کنیم. تحریم‌ها موضوع جدیدی نیستند و تحریم‌های گذشته نیز سخت‌تر از دوران فعلی است.

پس از برجام ارتباط قابل قبولی بین تولیدکنندگان با طرف‌های خارجی به وجود نیامد و ارتباط بانکی مناسبی را شاهد نبودیم.

در این وضعیت باید روی منابع داخلی خودمان همچون معدن مهدی‌آباد تمرکز کنیم و اتکا به ظرفیت‌های داخلی را مورد توجه قرار دهیم، به‌طوری که اگر ارتباط بانکی برقرار شود؛ راهگشا خواهد بود تا زودتر معدن را به تولید برسانیم.

در حال‌حاضر روس‌‌ها ابراز علاقه کرده‌اند که همکاری‌ لازم را با ایران در حوزه معدن و صنایع معدنی خواهند داشت.

حمیدآذرمند، کارشناس کلان اقتصادی اظهار داشت: بخش معادن و صنایع معدنی از یک سو واردکننده ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی از خارج و از سوی دیگر صادرکننده محصولات و صنایع معدنی به خارج از کشور است. علاوه برآن، صنایع معدنی بزرگ نیاز به جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه طرح‌های معدنی دارند. با تشدید تحریم‌های بین‌المللی از یکسو، واردات ماشین‌آلات و انتقال فناوری کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر، صادرات برخی محصولات معدنی دچار مشکل خواهد شد. علاوه بر آن، تحریم‌های بانکی نیز بر روند تجارت خارجی مرتبط با معادن تأثیرگذار خواهد بود.

از این رو به عنوان یک سیاست کلیدی لازم است از توسعه بنگاه‌های خردمقیاس در بخش معادن و صنایع معدنی کشور اجتناب کرده و مشوق‌‌ها و تدابیری برای تجمیع و ادغام صنایع معدنی و تشکیل بنگاه‌های بزرگ‌مقیاس طراحی و اجرا کرد که ضمن ایجاد اشتغال و رونق تولید، گامی برای مقابله با تحریم‌ها نیز خواهد بود. بنابراین، هم‌پوشانی و هم افزایی دولت و بخش خصوصی در بخش معدن بیش از هر زمان دیگر ضروری است.

نادعلی‌اسماعیلی رییس سازمان نظام مهندسی معدن درباره این‌که تحریم‌ها چه میزان در بخش معدن تأثیر خواهد گذاشت تصریح کرد: معدن در دوره جدید تحریم‌ها نیز اگرچه آسیب می‌بیند، اما این آسیب‌‌ها به اندازه جدی نیست و کم‌ترین آسیب را در اقتصاد ایران خواهد داشت؛ لذا باید از همین تهدید اندک نیز به عنوان یک فرصت استفاده کنیم. از سوی دیگر باید به بخش معدن بهای ویژه‌ای داده شود و موانع پیش روی آن برداشته شود.

وی اظهار داشت: ما در تحریم در تنگنا قرار می‌گیریم؛ اما فعالیت ما متوقف نمی‌شود؛ این در حالی است که باید برنامه‌ریزی کنیم تا صادرات خود را در این بخش گسترش دهیم.