خطوط اعتباری صندوق توسعه روی میز «سیراف» رفت

بلاتکلیفی سهم ۸۰ درصدی سرمایه‌های خارجی در یک اَبَر پروژه گازی

خطوط اعتباری صندوق توسعه روی میز «سیراف» رفت

گروه انرژی- پروژه ساخت پالایشگاه ۴۸۰ هزار بشکه‌ای سیراف با کمک صندوق توسعه ملی منابع مالی خود را تأمین کند، طبق آخرین سخنان وزیر نفت در این خصوص که با امیدواری زیادی نیز در این راستا سخت می‌گفت یکی از ال‌سی‌های این پروژه نیز باز شده است.

با توجه به این‌که رویکرد اصلی بازار نفت ایران پایین کشیدن فتیله خام‌فروشی است، تخصیص میعانات گازی برای مصارف داخلی (پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و مجتمع‌های پتروشیمی) از جمله اقدامات تأثیر‌گذار در کشیدن زمام خام‌فروشی محسوب می‌شود، در حال حاضر نیز روزانه حدود ۳۰۰ هزار بشکه میعانات گازی صادر می‌شود. در این راستا سیراف آن هم با داشتن ۸ پالایشگاه هر یک به ظرفیت ۶۰هزار بشکه گام مؤثری در این زمینه می‌تواند تلقی شود که صادرات ۳۰۰ هزار بشکه‌ای میعانات گازی نیز با وارد مدار شدن پالایشگاه‌ سیراف کاهش خواهد یافت.

از زمان کلید خوردن این طرح حدود ۴ سال می‌گذرد، اما هنوز خبری از عملیاتی شدن این پروژه شنیده نمی‌شود و جای خالی آن را می‌توان به وضوح در زمین منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس‌جنوبی (سایت پارس ۲) مشاهده کرد.

تا پیش از این قرار بود ۸۰درصد از ساخت سیراف با جذب سرمایه‌های خارجی تأمین شود اما با ورود ایران به فاز جدید تحریم‌ها عملاً این امر به حاشیه خواهد رفت، از همین روی گزینه صندوق توسعه ملی توسط مدیران پیش روی این پروژه قرارداده شده است.

اما باید دید صندوق توسعه تا چه میزان از سرمایه مورد نیاز سیراف را که انتظار کلنگ زدن این پالایشگاه را می‌کشد تقبل خواهد کرد؟

سرانجامِ یک مناقصه بین‌المللی

خردادماه سال ۹۵ علیرضا صادق‌آبادی، مدیرعامل شرکت زیرساخت فراگیر پالایشی سیراف، از برگزاری یک مناقصه ظرف ۳ ماه آینده خبر داده بود. بنا بود شرکت‌های چینی و ژاپنی برای حضور در این پروژه حضور داشته باشند.

او پیش‌بینی کرده بود: این مجموعه در ۳ سال آینده تولید خود را آغاز می‌کند و در ۴ سال آینده به حداکثر تولید خود می‌رسد.

به گفته وی، واحدهای پتروشیمی مجموع سیراف، نفتای تولید شده در پالایشگاه‌ها را مصرف می‌کنند. صادق‌آبادی گفت: ما قصد داریم همیشه نفتا را به صورت خام به بازار‌ها صادر کنیم و قصد داریم نفتا را به محصولات نهایی تبدیل و این محصولات دارای ارزش افزوده را به فروش برسانیم.

فاینانس کره‌ای‌ها به کجا رسید؟

با عنایت به این‌که این پروژه توجه کشورهای آسیایی، از جمله ژاپن و کره‌جنوبی برای سرمایه‌گذاری جلب کرده بود، سال ۹۶ بنا شد تا کره ۱۳ میلیارد دلار برای فاینانس به ایران اختصاص دهد.

در همین راستا مقرر شد ۸ میلیارد دلار از این فاینانس را اگزیم بانک کره‌جنوبی و ۵ میلیارد دلار دیگر را KSure Bank کره‌جنوبی برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ایران پرداخت کنند.

سهم سیراف از این فاینانس رقمی در حدود ۳ میلیارد دلار بود که اگرفاینانس کره‌ای تزریق شود، کلنگ ساخت ۸ پالایشگاه سیراف نیز به سرعت به زمین زده خواهد شد؛ در آن برهه شرکت‌های هیوندا و دایلیم کره‌جنوبی همراه با شرکت چیودا بنا بود به صورت کنسرسیومی ۸ پالایشگاه را بسازند.

اما چندی بعد شرکت نفتی دایلیم کره جنوبی اعلام کرد که سرمایه‌گذاری دو میلیارد دلاری در به روزرسانی یک پالایشگاه نفتی در اصفهان را لغو کرده است و این احتمال وجود دارد که سرمایه‌گذاری ۳٫۶ میلیارد دلاری شرکت هیوندای نیز در ایران ملغی شود.

سهام شرکت‌های کره‌ای در کنسرسیوم

پالایشگاه‌هایی که زمین آنها تسطیح و به پیمانکاران خصوصی واگذار شده، طراحی‌هایش انجام شده، لیسانس‌هایش خریداری شده و حتی مجریانش مشخص شده بودند اما غافل از این‌که با شنیده شدن صدای پای تحریم‌ها قرار است شرکت‌های کره‌ای فرار را به قرار ترجیح بدهند، این پروژه بلاتکلیف ماند.

در این کنسرسیوم هیوندا ٣٤ درصد سهم داشت و دایلیم و چیودا هر کدام ٣٣ درصد سهم گرفتند، کارفرمای خارجی‌ها، ۸ کنسرسیوم ایرانی هستند که پیش از این پروژه‌ها را آغاز کرده بودند، شرکت فراگیر پالایشی سیراف که سهامش در اختیار کنسرسیوم‌های ایرانی است، راهبری ساخت ۸ پالایشگاه میعانات گازی را برعهده گرفته است، قرار بود با تزریق پول کره‌ای‌ها، از مهرماه، ساخت پالایشگاه‌های سیراف آغاز شود.

۷ پالایشگاه چشم انتظار خطوط اعتباری

به گفته زنگنه این پروژه نیمه‌تمام است اما در اتمام آن تأخیری رخ نداده است، از ۸ پالایشگاه، ۷ پالایشگاه آماده هستند که از خطوط اعتباری خارجی استفاده کنند. این کار طولانی است و حداکثر دو ساله به نتیجه می‌رسد.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآروده‌های نفتی نیز با اشاره به فرایند تکمیل پالایشگاه سیراف، گفت: LC 4 پالایشگاه نافذ شده است و قرارداد برای یکی از پالایشگاه‌ها با یک شرکت چینی در حال مذاکره است. ۳ پالایشگاه دیگر هنوز قرارداد APC نافذ نشده است، اما کنسرسیومی از شرکت‌های ایرانی در حال مذاکره هستند.

صادق‌آبادی در مورد میزان سرمایه‌گذاری چین به ایسنا گفته بود: فاینانس‌های چین معمولاً ۱۵ و ۸۵ درصد است. فاینانس صندوق توسعه نیز ۳۰ به ۷۰ نسبت آورده و فاینانس است. نحوه سرمایه‌گذاری در پالایشگاه مذکور هم به همین نحو است. مذاکرات ۳ پالایشگاه دیگر هنوز نهایی نشده است. ۳ شرکت ایرانی سازه، ناروان و ناموران پیمانکاران هستند. قرار بود سایر پالایشگاه‌ها منابع خارجی جذب کنند اما ممکن است در شرایط کنونی این هدف‌ میسر نباشد و برای تکمیل سایر پالایشگاه‌ها از صندوق توسعه ملی برداشت کنیم.